• Z a n j i r l a r .
    		•

    R. X. Maksudov




    Download 6,25 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet76/157
    Sana18.01.2024
    Hajmi6,25 Mb.
    #140078
    1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   157
    Bog'liq
    Mashina detallari (R.Tojiboyev va b.)

    (5. la-rasm) 
    h a m d a ti s h l i z a n j i r l a r d i r
    (5.1b- rasm).
    A fzalliklari: 
    a) O ' q l a r a r o m a s o f a 6 - 8 m g a c h a bo" lishi m u m k i n ;
    v a l l a r g a t u s h a d i g a n k u c h t a s m a l i u z a t m a l l r g a n i s b a t a n k i c h i k ; 100 k v t
    g a c h a q u v v a t u z a t i s h i m u m k i n ; s i r p a n i s h h o d i s a s i b o ‘ l m a y d i ; f.i .k
    y u q o r i ; b i r p o g ' o n a d a u z a t i s h s o n i
    и
    = 7 g a c h a ;
    K am chiliklari: 
    a) t a n n a r x i y u q o r i ; b ) y u l d u z c h a l a r n i t a y y o i i a s h
    b i r m u n c h a m u r a k k a b ; v ) i s h l a s h j a r a y o n i d a e t i b o r b i l a n q a r a b t u r i s h n i
    h a m d a y i g M s h d a y u q o r i a n i q l i k n i t a l a b q i l a d i ; g ) z a n j i r e l e m e n t l a r i n i n g
    108
    www.ziyouz.com kutubxonasi

    yeyilish zvenolari uzunligining ortishiga va q o ‘shimcha dinamik 
    kuchlarning pay do boMishiga sabab bo'ladi, bu esa uzatm aning notekis 
    ishlashiga sabab b o ‘ladi.
    Z a n j i r l a r .
    Uzatmalarda asosan rolikli va tishli zanjirlar ishlatiladi. 
    Rolikli zanjirlar vtulka-rolikli va vtulkali turlariga b o ‘linadi. Zanjir 
    quyidagi elementlardan tashkil topgan, bu tashqi va ichki plastinalar (
    1
    ,
    2
    ), 
    tashqi plastina valik 3ga, ichki plastina valikda aylanayotgan vtulka 4ga 
    presslab o ‘matilgan. Valik bilan vtulka shamir hosil qiladi. Vtulkaga uning 
    atrofida bemalol aylanadigan qilib rolik 5ga o ‘rnatilgan, 
    5.2-msm.
    Vtulkali zanjirning vtulka-rolikli zanjirdan farqi shuki, unda vtulka 
    ustiga kiydirilgan rolik 5 bo'ltiiaydi. Bulling natijasida zanjirning 
    o g ‘irligi va tannarxi kamayadi. Biroq vtulkali zanjirning ham da u bilan 
    ishlashishda bo'lgan yulduzchalarning tislilari nisbatan tez yoyiladi. 
    Shuning uchun ulardan kam yuklanishli va harakat tezligi nisbatan 
    kichik uzatm alarda fovdalanish tavsiya etiladi.
    Zanjirni 
    a so s iy
    geometrik o 'lcham i bu rolik o'qiarini o'rtasidagi 
    masofa, rolik qadami t. 5.2-rasm.
    Zanjirni o'leham lari va tortish darajasi uning qadam iga bogMiq 
    b o i i b , u qivmat qanclia katta bo'Isa, tortish darajasi shuncha kamayadi 
    hamda zanjirlarni 
    yulduzchalardan chiqib ketish xavfi 
    tug'iladi. 
    Nisbatan sekin harakatlanadigan uzatmalarda zanjir qadami f>25.4 mm, 
    tez harakatlanadigan uzatmalarda t<25.4 mm olish tavsiya etiladi.
    Quyidagi jadvalda zanjir qadami yetaklovchi yulduzga aylanish 
    sonini chegaralash k o ‘rsatilgan, ya'ni pi< p inmx•
    Zanjir qadami t bilan o'q lararo masofa o'rtasidagi nisbatni
    0,02aRolikli zanjirlar zanjir qadami t ni rolik diametri d ga nisbati 
    b o 'y ich a yengil (PRL), normal (PR), hamda uzun zvenoli (t/d>2, asosan 
    qishloq x o'jaligida ishlatiladi) guruhlarga bo'linadi.
    109
    www.ziyouz.com kutubxonasi


    Download 6,25 Mb.
    1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   157




    Download 6,25 Mb.
    Pdf ko'rish