|
qolmaydi, chunki bu tizim skelet muskullarida va sezgi organlarida ro‘y
Pdf ko'rish
|
| bet | 271/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotqolmaydi, chunki bu tizim skelet muskullarida va sezgi organlarida ro‘y
beruvchi jarayonlarga ham ta’sir etadi.
Vegetativ asab tizimi o ‘zining tuzilishi va xossalariga ko‘ra somatik
asab tizimidan farq qiladi. Ma’lumki, somatik nerv tizimi ko‘ndalang
targ‘il muskullarni innervatsiya qiladi va gavdamizning sezuvchanligini
ta’minlydi. Vegetativ nerv tizimi parasimpatik va simpatik nerv tizimiga
bo‘linadi. Somatik nerv tizimining nerv tolalari orqa miyaning har bir
segmentidan boshlansa, vegetativ nerv tizimi bunga qarama-qarshi oiaroq,
markaziy asab tizimining har xil boiimlaridan tutam-tutam b o iib chiqadi.
Vegetativ asab tizimi o ‘rta miyadan, uzunchoq miyadan, orqa
miyaning ko‘krak-bel qismidan va dumg‘aza qismidan boshlanadi.
Markaziy asab tizimida o ‘rta miya bilan uzunchoq miyadan va orqa
miyaning dumg‘aza bo'limidan boshlanuvchi tolalar parasimpatik asdab
tizimini hosil qiladi. Vegetativ nerv tizimining orqa miyaning ko‘krak-bel
boiim idan boshlanadigan qismi esa, simpatik asab tizimi deb ataladi.
Vegetativ asab tizimining tuzilishidagi ikkinchi xususiyat shundan
iboratki, asab tolalari markaziy asab tizimidan chiqqandan keyin o ‘zi
inasabatsiya qiladigan organga yetib bormasdan turib tugaydi. Ammo, ular
shu yerda boshqa asab hujayrasi bilan bog‘lanadi, bu hujayraning o ‘sig‘i
esa, organga boradi. Shunday qilib, vegetativ asab tizimining tolalari bosh
364
miya bilan orqa miyadan chiqqach, o ‘zi inasabatsiya qiimh'gan organga
bora turib, y o id a bir marta uziladi.
Demak, vegetativ asablar uzluksiz boradigan somatik asablardan farq
qilib, ikki neyrondan tarkib topadi, bu neyronlaming orasida esa cinaps
|
| |
