|
Rajamurodov z. T., Rajabov a. I. Odam va hayvonlar fiziologiyasi
Pdf ko'rish
|
| bet | 277/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotimpuls shu tufayli
postganglionar tolaga o ‘tmaydi va organga yetib
bormaydi.
Boshqa bir zahar, ya’ni atropin vegetativ
asab tizimining
parasimpatik boiim iga ta’sir etadi. Bu zahar parasimpatik asab
tolalarining oxirlarida ishlovchi organga qo‘zg‘alish o ‘tishini to‘xtatib
qo‘yadi. Masalan, terining ostiga atropin yuborilgandan keyin adashgan
asab oxirlari falaj boiadi, yurakka tormozlovchi impulslar kelmay qoladi,
shuning natijasida yurak'tez ishlay boshlaydi.
ХП1 BOB. OLIY ASAB FAOLIYATI
FTZIOLOGIYAS1
Oliy asab faoliyati deganda, markaziy asab tizimsining misli
k o‘rilmagan darajada rivojlangan oliy qismi - bosh miya katta yarim
sharlar po‘stlog‘i va unga yaqin turadigan po‘stloq osti tuzilmalarining
muqarrar ishtirokida yuzaga chiqadigan reflektor reaksiyalar tushuniladi.
Ma'lumki, katta yarim sharlar po‘stlog‘i va po‘stloq osti tuzilmalarining
muqarrar ishtiroki bilan yuzaga chiqadigan reflektor reaksiyalar - shartli
reflekslardir. Demak, shartli reflekslar po'stloq faoliyatining, binobarin,
oliy asab faoliyatining mazmunini, mohiyatini tashkil qiladi va
organizmning xulq-atvorini belgilaydi. Miya po‘stlog‘ining faoliyati
tufayli organizm uzluksiz o ‘zgarib turadigan tashqi muhit shart-
sharoitlariga doimo bekamu-ko‘st moslashadi, xilma-xil ta’sirotlarga
nisbatan esa, eng q o ia y vaziyatni egallaydi. Hayvonot olamining
evolyucion taraqqiyotida katta yarim sharlar po‘stlog‘i organizmning
boshqa organlariga qaraganda keyinroq vujudga kelgan. Jumladan,
zoologik silsilaning qo‘yi bosqichlarida turadigan, past taraqqiy etgan
umurtqali hayvonlarda katta yarim sharlar po‘stlog‘i taraqqiy etmagan.
|
| |
