264
7. Hozirgi vaqtda xrom biriktiruvchi oqava
suvlarni qanday tozalash
usullari yaratilgan.
8. Zararsizlantirishning eng samarali usullardan biri qanday?
19-BОB. SIMOB VA SIANIDLAR BILAN ISHLASHDAGI
TEXNIKA XAVFSIZLIGI QOIDALARI
Barcha OCF da ishlovchi
kishilarga eslatish lozimki, simob va sianid
kuchli zaharlovchi moddalar hisoblanib, xar xil
bahtsiz holatlarning oldini
olish uchun, ular bilan ishlaganda ma’lum texnika xavfsizlik qoidalariga rioya
qilish kerak.
Har bir zavod yoki fabrikada simob va sianid bilan ishlash qoʻllanmasi va
texnika xavfsizlik choralari ishlab chiqilgan boʻlishi kerak va u zavodning
barcha ishchi, xizmatchi, boshqaruvchi xodimlariga tanishtirilgan boʻlishi
lozim.
19.1. Simob bilan ishlashdagi ehtiyot choralari
Simob bilan zaharlanish uning gazlarini hidlash yoki ovqatlanish orqali
boʻlishi mumkin. Simob bilan uzoq vaqt zaharlanish natijasida u inson tanasiga
tushadi va nerv tizimi faoliyatini buzadi. Bu esa tez charchash, uyquchanlik,
qaltirash, bosh og’rig’i, bosh aylanishi va butun
tananing qaltirashiga olib
keladi.
Simob bilan oʻtkir zaharlanishda inson tanasiga simobning tez ta’siri
kuzatilib, bunda og’izda metal ta’mining hosil boʻlishiga, soʻlak oqishiga,
shishish, milklarning qonashi, koʻngil aynashi, qorin boʻshlig’ida og’riq paydo
boʻladi. Kuchli zaharlanish holati kuzatilgan vaqtda bemor toza havoga
chiqarilishi va tez yordam chaqirilishi lozim.
Havo tarkibida simobning ruxsat berilgan konsentratsiyasi 0,01mg/m
3
ni
tashkil qiladi. Amalgamatsiyalash boʻlimlari maxsus joylarda boʻlib, ular
maxsus havo almashinuv qurulmalari bilan jihozlangan boʻladi, Shuninguchun
simob bug’lari hosil boʻlmasligining oldini olish
uchun pech ostiga havo
soʻrgichlar oʻrnatiladi.
265
Xizmat koʻrsatuvchi ishchilarni simob bilan ishlaganda u bilan
zararlanmasligi
uchun
barcha
jarayonlar
mexanizatsiyalangan
va
avtomatlashtirilgan boʻlishi lozim. Simob bilan ishlovchi stol yuzalari tekis va
mustahkam boʻlishi lozim. Shu maqsadda ularning yuzasi linoleum yoki poʻlat
listlar bilan qoplangan boʻladi. Simob va amalgamalar bilan ishlagan vaqtda
albatta charm qoʻlqopdan foydalanish shart.
Simob bilan ishlaganda asosiy ehtiyotkorlik
choralari amalgamalarni
bug’latish vaqtida qoʻllab, u ham binoda havo almashtirish tizimi, ham
pechning oʻzida havo soʻrish qurilmalari bilan jihozlangan boʻlishi lozim.
Maxsus idish og’zi mustahkam qilib asbest qoplama bilan mahkamlanadi.
Xomaki oltinni idishdan chiqarishga faqatgina simobni butunlay haydab
boʻlingandan soʻng ruxsat beriladi va retorta idishi sovutiladi.
Ish vaqti tugagandan soʻng ishchi xodimlar yaxshilab choʻmilishi, og’zini
past konsentratsiyali kaliy permanganat eritmasi bilan
chayishi va tishlarini
yuvishi zarur.
