Sianidlar bilan ishlashdagi ehtiyot choralari

266 
permanganat eritmasi yoki 2% li vodorod pereoksid beriladi va keyin tomoq 
yoʻli qitiqlanib qayd qilish chaqiriladi. Natijada zaharning zararsizlanishi 
vujudga keladi. Qay darajada zaharlanishdan qat’iy nazar, to vrach 
kelmaguncha birinchi tibbiy yordam koʻrsatish muhim rol oʻynaydi. 
Ishchi binolarda sinil kislotasining ruxsat berilgan konsentratsiyasi 
0,3mg/m
3
ni tashkil qiladi. Sianid bilan ishlovchi barcha ishlab chiqaruvchi 
binolar havo almashtiruvchi ventilyatsiya tizimi bilan jihozlangan boʻlishi 
shart. Tokning har xil holatlarda toʻsatdan oʻchishi natijasida ventilyatsiya 
tizimi toʻxtab qolmay boshqa energiya manbalari hisobiga uzluksiz ishlab 
turushini ta’minlash lozim(masalan generatorga ulangan boʻlishi kerak). Ishlab 
chiqarish zavodlari binolarida sinil kislotasi hosil boʻlish havfi mavjud joylarda 
umumiy havoalmashinish tizimidan tashqari, qoʻshimcha avariya holati uchun 
ventilyatsiya tizimi boʻlishi shart. Undan tashqari, umumiy havo almashinish 
va avariya ventilyatsiyasidan tashqari, har bir sinil kislotasi ajralish xavfi 
boʻlgan dastgohlar(sianlash pachuklari, sorbsiyalash pachuklari, kolonnalar)
havo soʻrish qurilmalari bilan jihozlangan boʻlishi zarur. Ishchi bino yohud 
zavodda havo tarkibida sinil kislotasi miqdorining oshib ketishi kuzatilsa 
avtomatik ogohlantirish signallari oʻrnatilgan boʻlishi kerak, ular rangli yoki 
ovozli signal bilan ta’minlangan boʻlishi kerak. 
Atrof muhitni, havoni ifloslanmasligini oldini olish uchun ventilyatsiya 
qurulmalari bug’lari havoga chiqarib yuborilishidan oldin yaxshilab tozalangan 
boʻlishi lozim. 
Sianli 
eritmalar 
bilan 
ishlash 
vaqtida 
himoyalovchi 
ishqor 
konsentratsiyasini oshirilishi sianidning gidrolizlanishining oldini oladi. Bir 
binoning oʻzida sianlash jarayoni bilan, boshqa bir ishqorli muhitda ishlovchi 
jarayonning ishlashiga ruxsat berilmaydi. Faqatgina regeneratsiyalash 
jarayonlari bundan mustasno(bunda kislotali qayta ishlash regeneratsiya bilan 
birga olib boriladi. Bu holatlarda maxsus ehtiyotkorlik choralari koʻriladi. 
Sian eritmalari va boʻtanalari saqlanadigan dastgohlar (aralashtirgichli 
chan, quyultirgich, yig’uvchi chanlar) maxsus quvurlar yoki avtomatik 

267 
qurulmalar bilan jihozlangan boʻl, mahsulotlarni toshib ketishiga yoʻl 
qoʻymaydi. Dastgohlarni boshqarish va xizmat koʻrsatish iloji boricha 
avoamatlashtiriladi yoki masofadan turib boshqariladi.
Asosiy ehtiyotkorlik choralari oʻtkir natriy sianid eritmalari (10%li) 
tayyorlash vaqtida amalga oshiriladi. Bu jarayon maxsus alohida ajratilgan 
joyda olib borilib u yerga begonalarni kirishiga yoʻl qoʻyilmaydi. Eritmani 
tayyorlash jarayoni iloji boricha mexanizatsiyalashgan va avtomatlashgan 
boʻlishi lozim. Natriy sianid idishlari zudlik bilan ohakli xlor yoki temir 
kuporosi ishtirokida zararsizlantirilishi kerak. Natriy sianid solingan idishlar 
«zaxar» kabi yozuvlar, hamda ogohlantiruvchi belgilar bilan tasvirlangan 
boʻlishi kerak.Bu joyda ishlovchi ishchilar maxsus himoyalovchi(gazyutgich, 
charm qoʻlqop, xalat) jihozlar bilan ta’minlangan boʻlishi lozim. 

Download 3,78 Mb.