2. Freemium modeli
Dasturiy ta'minot dunyosida, bu eng keng tarqalgan raqamli biznes
modellaridan biridir. Foydalanuvchilar asosan ba'zi yo'llar bilan
cheklangan mahsulotning asosiy versiyasiga (bepul) erkin kirish
imkoniyatiga ega. Agar foydalanuvchi ko'proq xususiyat yoki
resurslardan foydalanmoqchi bo'lsa, u pulli versiyaga (Premium)
o'tish qobiliyatiga ega bo’ladi.
Eng yaxshi misol Spotify. Har bir inson xizmatdan bepul
foydalanishi mumkin( va reklama olishi mumkin), lekin agar
ko'proq xususiyatga va yuqori sifatga ega bo'lmoqchi bo’lsa, oylik
obuna uchun to'lovni amalga oshirish kerak. Bundan tashqari, turli
xil biznes modellari aralash bo'lishiga ajoyib misol hisoblanadi.
3. Talabga binoan model
“Mulkka egalik qilish modeli” (Access-Over-Ownership)ga o'xshab,
talab bo'yicha biznes modeli ham mavjud. Bunda gap jismoniy
mahsulot haqida emas, balki virtual mahsulot yoki xizmat haqida
ketadi.
On-Demand, masalan, onlayn video do'konlari (Amazon Video,
Apple TV+ va boshqalar) orqali ishlaydi, u yerda ma'lum bir vaqt
davomida videolarni ko’rish huquqini qo'lga kiritish mumkin.
Bundan tashqari modelni “gigaiqtisodiyot” so‘rovi bo‘yicha ham
ko‘rish mumkin. Bunga konsultantni bron qilish va qachongacha
yordam kerak bo‘lsa, shu vaqtgacha avtomatik to‘lovni amalga
oshirish misol bo‘la oladi (Upwork, UpCounsel, Fiverr va b.).
4. Elektron tijorat modeli
Bunga Amazon - onlayn do'kon va elektron tijorat orqali jismoniy
mahsulotlarni sotadigan birinchi va eng muvaffaqiyatli kompaniya
misol bo’ladi. Bugungi kunda bu model tarmoqdagi eng mashhur
biznes modeli va internetda deyarli hamma narsani sotib olish
mumkin.
Bugungi kunda bozor modelidan farqli o'laroq, bunga ham
Amazonni misol keltirish mumkin, elektron tijorat modellari bir
tomonlama savdo yondashuviga asoslanadi. Kompaniya xaridorlarga
o'z aktsiyalarini sotadi.
E-tijoratning biznes modellari quyidagi toifalarda tasniflanishi
mumkin:
Biznes-biznes (B2B)
Biznes-iste’molchi (B2C)
Iste'molchi iste'molchi (C2C)
Iste'molchi biznes (C2B)
Biznes-davlat (B2G)
Davlat-biznes (G2B)
Davlat-iste’molchi (G2C)
|
