|
Raqamli iqtisodiyot asoslari (Darslik) toshkent – 2020
|
| bet | 148/201 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 4,94 Mb. | | #232599 |
Bog'liq O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi4.2.1-rasm. Tranzaksiyani tugatish variantrlari
Tranzaksiyalarni qayta ishlash tizimlari ma’lumotlar bazasini o‘zgartirishdan oldin oraliq holatini qayd etish orqali ma’lumotlar bazasining yaxlitligini ta’minlaydi va keyin ushbu yozuvlardan foydalanib, agar operatsiyani bajarish mumkin bo‘lmasa, ma’lumotlar bazasini ma’lum holatga qaytaradi. Masalan, ma’lumotlar almashinuvidan oldin ma’lumotlar bazasidagi ma’lumotlarning nusxalari tizim tomonidan har qanday o‘zgarishlarni amalga oshirishi mumkin. Agar tranzaksiyaning biron bir qismi bajarilishidan oldin muvaffaqiyatsiz bo‘lsa, ushbu nusxalar tranzaksiya boshlanishidan oldingi holatiga qaytarish uchun ishlatiladi (tranzaksiyani qaytarish).
Bundan tashqari, ma’lumotlar bazasidagi barcha o‘zgarishlarning alohida jurnalini saqlash mumkin. Bu muvaffaqiyatsiz operatsiyalarni orqaga qaytarishni talab qilmaydi, ammo ma’lumotlar uzilib qolganda ma’lumotlar bazasini yangilash uchun foydalidir, shuning uchun ba’zi operatsiyalarni qayta ishlash tizimlari ushbu funksiyani ta’minlaydi.
Agar ma’lumotlar bazasi to‘liq ishlamasa, uni oxirgi zaxiradan tiklash kerak. Zahira nusxalari uni yaratgandan so‘ng bajarilgan operatsiyalarni aks ettirmaydi. Ammo, ma’lumotlar bazasi tiklanishi bilanoq, jurnalni yangilash uchun uni ma’lumotlar bazasiga qo‘llash mumkin.
Buzilish vaqtida bajarilgan har qanday tranzaksiyalar bajarishlarni to‘xtatish mumkin. Natija - ma’lum bir izchil holatda ma’lumotlar bazasi, unda muvaffaqiyatsizlikka qadar bajarilgan barcha tranzaksiyalar natijalari mavjud.
Tranzaksiya talablari
Tranzaksiya talablarining eng keng tarqalgan to‘plamlaridan biri bu ACID (Atomicity, Consistency, Isolation, Durability) to‘plamidir.
Bu har qanday tranzaksiyaga ega bo‘lishi kerak bo‘lgan xususiyatlar:
Atomiklik (Atomicity) - hech qanday bitim qisman bajarilmasligi kerak;
Muvofiqlik (Consistency) - tizim tranzaksiya boshlanishidan oldin izchil holatda va tranzaksiya tugagandan so‘ng izchilholatda qolishi kerak;
Yakkalab qo‘yish (Isolation) - tranzaksiyani amalga oshirish jarayonida parallel tranzaktsiyalar uning natijalariga ta’sir qilmasligi kerak;
Ishonchlilik (Durability) - muvaffaqiyatsizlikka uchragan taqdirda, muvaffaqiyatli bajarilgan tranzaktsiya tomonidan kiritilgan o‘zgarishlar tizim ishlashga qaytgandan keyin saqlanib qolishi kerak.
|
| |
