YO`RIQLI TEXNOLOGIK XARITA
Kasb kodi va nomi: 3.52.01.01.Raqamli multimediya axborotlarni qayta ishlash va
yaratish ustasi
O’quv amaliyot nom: Raqamli multimediya axborotlarini nashr qilish
Mavzu: Mediateka bilan ishlashda kompyuterning pereferik uskunalarini ulash va
sozlash
Amaliy masg’ulot maqsadi: O’quvchilarda amaliy ish bajarish ko’nikmalarini
shakllantirish
Bajariladiga
n ishlar
mazmuni
Moslamalar,
asboblar va
uskunalar
Eskizlar,chizmalar,
rasmlar
Bajarish tartibi
I
II
III
IV
1.Mediateka
qurilmalari
bilan tanishib
chiqadilar.
Mediateka
qurilmalari.
Kompyuterning
mediateka
qurilmalari
bilan
tanishishadi.
-asosan
kompyuter
xonasidagi
kompyuterdan
foydalanish
uchun
uskunalarni ulash ketma
ketligini bajaradilar.
2.
Pereferik
uskunalar
bilan tanishib
chiqadilar.
Periferik
uskunalar.
Periferik qurilma.
-
kompyuterga
tashqi
tomondan ulaydilar
-
Periferik
qurilmalar
kompyuterga ma'lum bir
portlar yoki simsiz ulanishi
mumkin.
Misol
uchun,
USB,
LPT,
COM portlar
orqali yoki
simsiz
aloqa
orqali,
ya'ni
wi-fi,
Bluetoothvahakazolar
orqali ulaymiz.
3.Kompyuter
qurilimalarini
ng
turlari
bilan
tanishiladi.
Kompyuter
qurilmalari.
Kompyuter
qurilmalari
haqida to’liq ma`lumot
oladilar va ularni turlarga
ajratadilar.
-
Kiritish qurilmalari. Bu
qurilmalar biror narsa(rasm,
yozuv, komanda, video,
ovoz)larni
kompyuterga
kiritadi
-
Chiqarish
qurilmalari.
Biror
narsa(rasm,
matn,
ovoz,..)ni
kompyuterdan
chiqaradi
-
Saqlash qurilmalari. Bu
qurilmalar
ma'lumotlarni
saqlaydi
4.
Kompyuterni
ng
tashqi
qurilmalari
bilan
tanishadilar.
Kompyuterni
ng
tashqi
qurilmalari
Kompyuterlarga
tashqi
qurilmalarni
(naushnik
mikrafon kalonkalar)ni bir
biriga ulash ketma ketligini
bajaradi.
-kompyuterga
monitorni
o’tkazgich sim orqali ulaydi
-klaviaturani xam
sim orqali
prosserga ulaydi
-monitor
kalaviatura
ulangandan keyin asosiy
tarmoqqa ulaydi.
5.
Kompyuterni
ng
ichki
qurilmalari
bilan
tanishadilar.
Kompyuterni
ng
ichki
qurilmalari
-Kopmyuter
ichki
qurilmalarini
va
tashqi
qurilmalarini
o’zaro
bog’liqligini ko’rib chiqadi.
-kompyuterning prosessorni
ichini
ochib plata, vint,
kullerlari, video karta bilan
tanishadi
2-Mavzu: Mediateka bilan ishlashda kompyuterning tereferikuskunalarini ulash
va sozlash mavzusida maruza matin
Reja:
1. Mediateka haqida tushuncha.
2. Pereferik qurilmalar bilan o’quvchilarni tanishtirish.
3.
Kompyuter qurilimalarini turlari.
Hozirgi kunda kompyuter olami juda katta tezlik bilan rivojlanib bormoqda. Bunga juda
ko'p sabablar bor. Eng asosiy sabablardan biri bu — kompyuter orqali inson tomonidan
bajariladigan ishlarning deyarli barchasi bajarilmoqda. Nafaqat bajarilmoqda,
balki
osonlik va tez bajarilmoqda. Undan tashqari maromiga yetkazilib, ishlar bitkazilmoqda.
Bu
ishlarni
bajarishda,
kompyuter
bir
o'zi
emas,
balki
kompyuterga
ulanadigan
periferik qurilmalar yordamida amalga oshirmoqda.
Periferik qurilma bu – kompyuterga tashqi tomondan ulanib, uning imkoniyatlarini
kengaytiradigan qurilmalarga aytiladi. Bu qurilmalar qo'shimcha qurilmalar ham
deyiladi, ularsiz ham kompyuter o'zining asosiy ishlarini amalga oshiraveradi. Periferik
qurilmalar faqatgina qo'shimcha ishlarni amalga oshiradi.
Periferik qurilmalar kompyuterga ma'lum bir portlar yoki simsiz ulanishi mumkin.
Misol uchun,
USB, LPT, COM portlar orqali
yoki simsiz aloqa orqali, ya'ni
wi-fi,
Bluetoothvahakazolar orqali.
Demak, bu qurilmalarga nimalar kiradi? Bu qurilmalar juda ko'p, shuning uchun
nimalar kirmasligini bilib olsak, qolgan hamma narsalar kirishi oydinlashadi.
Kompyuter nimalardan tashkil topgan va nimalar bo'lmasa umuman ishlamaydi? Shu
savolga javob beramiz. Kompyuter
tizim blok(sistemnыy blok), monitor va
klaviaturadan tashkil topgan. Bu qurilmalarning birortasi bo'lmasa kompyuterni
ishlatib bo'lmaydi(ya'ni temir sifatida topshirib yuborish ham mumkin). Ko'pchilik bu
ro'yxatga sichqonchani(mыshka) ham kiritishadi, lekin u siz ham kompyuterni ishlatish
mumkin-ku. Tizim bloki ichidagi narsalar(OZU, vinchester, protsessor,..) umumiy holda
uning ichiga kirib ketadi. Qolgan barcha qurilmalar periferik qurilmalardir.
Periferik qurilmalarning soni ko'pligi uchun, ularni bir necha guruhlarga bo'lib
o'rganiladi. Bu maqolamda ularning ba'zilarini qaysi guruhlarga kirishini yozib o'taman,
qolgan qurilmalarni o'zingiz biroz o'ylagan holda, kerakli guruhga kiritib olishingiz
mumkin, demak bu guruhlar quyidagilar:
