Ma’lumotlar bazasini administratorlash va xavfsizligini ta’minlash

Download 72.25 Kb.
bet	4/4
Sana	12.12.2023
Hajmi	72.25 Kb.
	#116969

Bog'liq
4-mustaqil ish MB
TTShartnoma, 3-amaliy ish topshiriq, Mikro mustaqil ish, Жорий учун мустакил ишлар рўйхати (1), Саноат корхоналарида иккиламчи ва муқобил энергия манбаларидан фойдаланиш, 1678100075, MUNDARIJA, 4-Laboratoriya, Kompyuter tarmoqlari fanidan mustaqil ish mavzulari 42 43 44, sertificate 1, Reja geteroxalqali birikmalar to’g’risida tushuncha va ularning , akademik soha, Ta’lim texnologiyalari , ÍǴBAL TOLQÍNÍNDA, Monopolistik raqobat - Vikipediya

Ma’lumotlar bazasini administratorlash va xavfsizligini ta’minlash. SQL Server foydalanuvchilar darajasida m a’lumotlar bazalarining ichki himoya tizimiga ega. SQL Server va undagi m a’lumotlar bazasiga faqat serverda ro‘yxatdan o‘tgan, mos huquqlarga ega foydalanuvchi ulanishi mumkin. SQL Serverda m a’lumotlar bazalari obyektlari himoyasi: SQL Serverda saqlanuvchi boshqa obyektlami (jadvallar, tasavvurlar, saqlanuvchi protseduralar va ma’lumotlar sxemalari) himoya qilishning ikki usuli mavjud. Tasavvurlar, saqlanuvchi protseduralar va triggerlami shifrlash mumkin. Shifrlangandan so‘ng tasavvur strukturasini o'zgartirish mumkin emas. Lekin tasavvurdan manbada m a’lumotlami tahrirlash uchun foydalaniladi. Tasavvumi qanday shifrlash haqidagi ma’lumotni SQL Server hujjatidan olish mumkin.Saqlanuvchi protsedura yoki triggerni shifrlash uchun ulami oldin tahrirlash va maxsus Transact-SQL yo‘riqnomasini yozish kerak. Masalan: CREATE PROCEDURE WITH ENCRYPTION SQL Server Enterprise Manager dasturi yordamida SQL Server himoya qilish vositalaridan foydalanish mumkin. Bu himoya vositalari haqidagi ma’lumotni SQL Server hujjatlaridan olish mumkin. Agar shifrlangan tasavvur strukturasini keyinchalik o‘zgartish mumkin bo'lsa: > tasawumi aniqlovchi SQL yo'riqnomani matnli faylda saqlash; tasavvurni shifrlash. Kerak bo'lsa shifrlangan tasavvur strukturasini o'zgartirish zarur bo'ladi. Ma'lumotlar bazasini administratorlash va xavfsizligini ta'minlash maqsadida quyidagi muhim jarayonlar va maslahatlar mavjud: 1. To'g'ridan-to'g'ri kirish va foydalanuvchi huquqlarini boshqarish: - Ma'lumotlar bazasiga kirishni cheklash uchun istiqomatli autentifikatsiya va autorizatsiya tizimlari o'rnatish kerak. - Foydalanuvchilar uchun mos huquqlarni va chegirmalarni sozlash kerak, shuningdek, foydalanuvchi ro'yxatidan o'tkazilgan yoki o'chirilgan foydalanuvchilarni to'xtatish. 2. Ma'lumotlar bazasining nusxalash va tiklash: - Ma'lumotlar bazasining nusxalarini va tiklash jarayonlarini tashkil etish kerak, ya'ni ma'lumotlar bazasida xato yuz berishi, ma'lumotlar yo'qotilishi yoki ma'lumotlar bazasida bo'lgan xavfsizlik xatolarining to'g'ri berilishi mumkin. 3. Xavfsizlikni ta'minlash: - Ma'lumotlar bazasini hujjatlarga qarshi himoya qilish uchun ma'lumotlar bazasidagi ma'lumotlarni shifrlash, hujjatlar yoki ma'lumotlar bazasidagi qatorlarni to'xtatish orqali to'xtatishni o'rnatish kerak. - Xavfsizlik kuzatuvchilarini (security monitors) va asosiylik qayta tiklash tizimlarini o'rnatish, ma'lumotlar bazasida g'ayrioddiy faoliyatni aniqlash va undan xabardor bo'lish uchun. - Ma'lumotlar bazasidagi ma'lumotlarga qo'shimcha cheklovlar qo'yish, masalan, ma'lumotlar bazasidagi muhim ma'lumotlarga faqatgina maxsus foydalanuvchilar tomonidan kirish imkonini berish. 4. Ma'lumotlarni yedeklamoq: - Ma'lumotlar bazasining yedek nusxalarini o'rganish va saqlash uchun regulyar tartibda yedeklamoq kerak. -ma'lumotlar bazasidan ajratilgan joylarda saqlash, masalan, turli o'zgarishlar bilan ma'lumotlar bazasining tarkibida yuz berilgan hujjatlardan ajratilgan holda. 5. Xavfsizlikni tahlil qilish va yangilash: - Xavfsizlikni nazorat qilish, xavfsizlik auditlarini amalga oshirish va xavfsizlikni yangilash uchun ma'lumotlar bazasining xavfsizlik holatini tahlil qilish kerak. - Xavfsizlikga oid yangiliklarni izlash, xavfsizlikning yangi tegishli ma'lumotlar bazasi xavfsizlik protokollari va usullarini amalga oshirish kerak. Ushbu jarayonlar ma'lumotlar bazasini administratorlash va xavfsizligini ta'minlashda muhimdir. Shuningdek, xavfsizlik so'rovlariga, yangilanishlarga va ma'lumotlar bazasining xavfsizlik sozlamalariga bo'lgan e'tibor juda muhimdir. Ma'lumotlar bazasining barcha qismiylari uchun xavfsizlikni ta'minlashning holatini va kuzatishni davom ettirish ham muhimdir. Download 72.25 Kb.

Download 72.25 Kb.