NƏTİCƏ
Bioekoloji proseslərin modelləşdirilməsi əsas məqsədi ekoistemlərdə baş verən fiziki və bioloji proseslri riyazi qanunauyğunluqlar sasında formalaşdırmaq və sistemin ümumi analizi üçün abstrakt əksin təzahür formasını üzə çıxarmasıdır. Bioekoloji proseslərin modelləşdirilməsi prinsipinin əsas mahiyyəti ondan ibarətdir ki, sistemin özünü necə aparacağını qabaqcadan bilmək üçün heç də vacibdeyil ki,sistemin ayrı-ayrı tərkib hissələrinin daha kiçik komponentləri məlum olsun.
Hər bir elmdə sadə modellər mövcuddur, hansılar ki, analitik araşdırmaların təsiri altına düşür və bir çox təbiət hadisələrinin spektrini təsvir etməyə imkan verən xassələrə malikdir. Belə modellərə təməl modelləri deyilir. Belə təməl modellərində proseslərin mahiyyətinin təsnifatı riyazi şəkildə öyrənildikdən sonra, daha da mürəkkəb real sistemlərdə baş verən hadisələr analoji olaraq aydın olur. sadəliyi və aydınlığına görə təməl modelləri müxtəlif sistemlərin öyrənilməsi zamanı son dərəcə xeyirlidir.
Müasir riyazi biologiya canlı sistemlərdəki proseslərin modelləşməsi və bioloji proseslərin əsasında olan mexanizmlərin formalaşması üçün müxtəlif riyazi aparatdan istifadə edir. İmitasiya modelləri komputerdə qeyri-xətti mürəkkəb sistemlərdəki prosesləri modelləşdirmək və proqnozlaşdırmağa imkan verir. Bu proseslər termodinamik tarazlıqdan uzaq olan bütün canlı sistemlərdir. Riyazi biologiyanın sadə riyazi tənlik şəkilndə olan baza modelləri canlı sistemlərin ən vacib keyfiyyət xüsusiyyətlərini (atrımın mümkünlüyü və məhdudluğu, dəyişmə qabiliyyəti, titrəyiş və staxostik xüsusiyyətləri, zaman keçmə müxtəliflikləri) əks etdirirlər.
|
