Reja: Algoritm va algoritlash tushunchalari. Algoritmning xossalari




Download 35,67 Kb.
bet3/10
Sana10.12.2023
Hajmi35,67 Kb.
#114979
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Reja Algoritm va algoritlash tushunchalari. Algoritmning xossal-fayllar.org

Algoritmning tasvirlash usullari. Yuqorida ko‘rilgan misollarda odatda biz masalani
yechish algoritmini so‘zlar va matematik formulalar orqali ifodaladik. Lekin algoritm boshqa 
ko‘rinishlarda ham berilishi mumkin. Biz endi algoritmlarning eng ko‘p uchraydigan turlari bilan
tanishamiz. 
1. Algoritmning so‘zlar orqali ifodalanishi. Bu usulda ijrochi uchun beriladigan har bir
ko‘rsatma jumlalar, so‘zlar orqali buyruq shaklida beriladi. 
2. Algoritmning formulalar bilan berilish usulidan matematika, fizika, kimyo kabi aniq
fanlardagi formulalarni o‘rganishda foydalaniladi. Bu usulni ba’zan analitik ifodalash 
deyiladi.
3. Algoritmlarning grafik shaklida tasvirlanishida algoritmlar maxsus geometrik 
figuralar yordamida tasvirlanadi va bu grafik ko‘rinishi blok-sxema deyiladi.
4. Algoritmning jadval ko‘rinishda berilishi. Algoritmning bu tarzda tasvirlanishdan 
ham ko‘p foydalanamiz. Masalan, maktabda qo‘llanib kelinayotgan to‘rt xonali
matematik jadvallar yoki turli xil lotereyalar jadvallari. Funksiyalarning grafiklarini 
chizishda ham algoritmlarning qiymatlari jadvali ko‘rinishlaridan foydalanamiz. Bu
kabi jadvallardan foydalanish algoritmlari sodda bo‘lgan tufayli ularni o‘zlashtirib 
olish oson.
Yuqorida ko‘rilgan algoritmlarning tasvirlash usullarining asosiy maqsadi, qo‘yilgan 
masalani yechish uchun zarur bo‘lgan amallar ketma-ketligining eng qulay holatinni aniqlash va
shu bilan odam tomonidan programma yozishni yanada osonlashtirishdan iborat. Aslida 
programma ham algoritmning boshqa bir ko‘rinishi bo‘lib, u insonning kompyuter bilan
muloqotini qulayroq amalga oshirish uchun mo‘ljallangan. 
Blok-sxemalarni
tuzishda 
foydalaniladigan
asosiy

sodda
geometrik 


figuralar
quyidagilardan iborat: 
Nomi
Byelgilanishi 

Bajaradigan vazifasi


Jarayon

Bir yoki bir nyechta amallarni 


bajarilishi natijasida ma’lumotlarning
uzgarishi 
Qaror

Biror shartga boglik ravishda 


algoritmning bajarilish yunalishini


tanlash

Shakl
uzgartirish 


Dasturni uzgartiruvchi buyruk yoki 

buyruklar turkumini uzgartirish


amalini bajarish 
Avval
aniqlangan 

jarayon
Oldindan ishlab chikilgan dastur yoki 


algoritmdan foydalanish




Kiritish


Chiqarish 
Axborotlarni kayta ishlash mumkin 

bo’lgan shaklga utkazish yoki


olingan natijani tasvirlash 
Displyey
EXMga ulangan displyeydan 

axborotlarni kiritish yoki chiqarish


Xujjat 
Axborotlarni kogozga chiqarish yoki 

kogozdan kiritish


Axborotlar 
okimi chizigi
Bloklar 

orasidagi


boglanishlarni 
tasvirlash
Boglagich 
Uzilib qolgan axborot okimlarini 

ulash byelgisi


Boshlash 
Tugatish
Axborotni kayta ishlashni boshlash

vaktincha yoki butunlay tuxtatish


Izox

Bloklarga tyegishli turli xildagi 


tushuntirishlar


Blok-sxemalar bilan ishlashni yaxshilab o‘zlashtirib olish zarur, chunki bu usul algoritmlarni 
ifodalashning qulay vositalaridan biri bo‘lib programma tuzishni osonlashtiradi, programmalash
qobiliyatini mustahkamlaydi. Algoritmik tillarda blok - sxemaning asosiy strukturalariga maxsus 
operatorlar
mos

keladi.
Shuni aytish kerakni, blok-sxemalardagi yozuvlar odatdagi yozuvlardan katta farq qilmaydi. 


Misol sifatida ax

2

+bx+c=0 kvadrat tenglamani yechish algoritmining blok-sxemasi quyida
keltirilgan. 
1-rasm. Kvadrat tenglamani yechish algoritmi 




Download 35,67 Kb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Download 35,67 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Reja: Algoritm va algoritlash tushunchalari. Algoritmning xossalari

Download 35,67 Kb.