Reja elektr toki, uning tabiati va ta’siri. Tok zichligi. Ketma-ket va parallel ulash. Elektr yurutuvchi kuch (eyuk). Berk zanjir uchun Om qonuni. Vakuumda elektr toki. Elektron nur trubka. Kirish

Download 71,54 Kb.
bet	3/11
Sana	22.12.2023
Hajmi	71,54 Kb.
	#126815

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Bog'liq
Reja elektr toki, uning tabiati va ta’siri. Tok zichligi. Ketma--fayllar.org

2.2 Tok zichligi.
Elektronlarning harakat tezligi.

1-rasm

Tok kuchi. Tok kuchi (/) elektr / tokining miqdoriy o’lchovi bo’lib, o’tkazgichning ko’ndalang kesim yuzidan vaqt birligida o’tuvchi elektf zaryadi bilan aniqlanadigan skalyar fizik kattalikdir:
bu yerda AQo’tkazgich ko’ndalang kesimidan Afvaqtda oqib o’tgan zaryad miqdori.
Vaqt o’tishi bilan kuchi va yo’nalishi o’zgarmaydigan tok o’zgarmas tok deyiladi. Tok kuchining SI dagi birligi amper (A) — asosiy birlikdir. U fransuz fizigi A.Amper (1775 — 1836) sharafiga shunday nomlangan.
2.2 Tok zichligi. Tok zichligi vektor kattalik bo’lib, uning moduli tok kuchi /ning o’tkazgich ko’ndalang kesim yuzi 5ga nisbatiga teng.

Tok zichligining zaryadlar zichligiga bog’liqligi. Endi tok zichligi-ning o’tkazgichdagi zaryadlarning harakat tezligiga bog’liqligini ko’raylik. Buning uchun silindrsimon o’tkazgichni ajratib olamiz. Agar silindrdagi zaryad tashuvchilarning konsentratsiyasi n, za-ryadi e bo’lsa, unda o’tkazgichning ko’ndalang kesim yuzidan miqdordagi zaryad o’tadi.
Shunday qilib, o’tkazgichdagi tok zichligi undagi erkin zaryad tashuvchi-larning konsentratsiyasiga va ularning harakat tezligiga bog’liq ekan. Shuni ta'kidlash lozimki, metallardagi elektronlarning konsentratsiyasi anialda o’zgarmas bo’ladi. U temperaturaga ham bog’liq emas.

Elektronlarning harakat tezligi. o’tkazgichdagi elektronlarning yo’naltirilgan harakatining o’rtacha tezligini topish mumkin: Hisoblashni mis o’tkazgich (n = 8,5 • 10²⁸ m ^-3 va mumkin bo’lgan eng katta tok zichligi j = 10⁷ A/m² uchun amalga oshiramiz. Kattaliklarning qiymatlari (e= 1,6 • 10 ^-19 C).
Elektronlaming xona temperaturasidagi issiqlik harakati o’rtacha tezligi taxminan 10⁵m/s ni tashkil qilib, u elektronlarning o’tkazgichdagi yo’naltirilgan harakat tezligidan qariyb 10⁸ marta katta ekan. Unda elektr tokining tarqalish tezligi nimaga teng, degan savol tug’iladi.

Download 71,54 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Download 71,54 Kb.