Reja: Kirish. Yuk koʻtarish va tashish mashinalarining rivojlanish tarixi va xalq xoʻjaligidagi axamiyati

14 
a) passajirlar (odamlar) tashiydigan liftlar. 
Passajir liftlar asosan ma`muriy-ijtimoiy va turar-joy binolarida qoʻllaniladi yoki 
maxsus vazifalarni bajaradi (masalan kasalxonalarda). Passajir tashiydigan liftlar 
xarakat tezligiga qarab uch guruщga boʻlinadi. 
- sekin yuruvchi – 
Vq 0,65 m/s; 
- tez yuruvchi – 
Vq 1 m/s; 
- tezkor –
 Vq 1,4-5,6 m/s. 
b) Yuk-passajir tashiydigan liftlar. Yuk-passajir tashiydigan liftlar turar joy 
binolarida va ma`muriy tashkilotlarda ishlatiladi.
v) Yuk tashuvchi liftlar yuklarni, materiallarni, asbob-uskunalarni tashish uchun 
ishlatiladi. 
Ular uch guruhga boʻlinadi: 
- yuk-passajir liftlarning qonun qoidalariga javob beradigan kuzatuvchi nazoratida 
ishlaydigan yuk tashuvchi liftlar; 
- kuzatuvchisiz va tashqi tomondan boshqariladigan yukli liftlar; 
- muxayan texnik vazifa boʻyicha loyihalangan (vokzal, kutubxona, magazin, 
garaj) maxsus ishlarni bajaruvchi liftlar. 
3.4.Yuklagichlar
( Yuklash-tushirish mashinalari). 
Yukni changallash, gorizontal va vertical yoʻnalishlar boyicha siljitish, taxlash, 
transport vositalari ( vagon, avtomobil va boshqa ) ga yuklash va undan tushirish 
ishlariga moʻljallangan mashinalar – yuklagichlar deyiladi. 
Yuklagichlar xalq xoʻjaligining hamma sohalarining ish 
maydonlarida, 
omborlarda, stansiyalarda keng qoʻllaniladi. 
Yuklagichlar yuritmasi boʻyicha ikki turga boʻlinadi; 
1.
Elekrtyuklagichlar – elektr toki bilan ishlaydigan. 
2.
Avtoyuklagichlar – ichki yonuv dvigateli bilan ishlaydigan. 
Yuklagichlar changalining tuzilishi boʻyicha ikki turga boʻlinadi: 
1.
Changakli – donali yuklar uchun; 
2.
Kovshli – sochiluvchan uyma yuklar uchun; 
Yuklagichlar changakni harakat olishi boʻyicha ikki xil boʻladi: 
1.
Mexanik – sep zanjir bilan; 

15 
2.
Gidravlik – suyuqlik bilan; 
Elekrtyuklagichlarning yuk koʻtarish qobiliyati 0,5 – 5,0 tonna, yuk koʻtarish 
balandligi 2,5 metr.
Avtoyuklagichlarning yuk koʻtarish qobiliyati 10 tonnagacha, yuk koʻtarish 
balandligi 4 metrgacha boʻladi. 

Download 0,83 Mb.