birinchi harflari bilan olingan bo‘lib, o‘zbek

Download 461.87 Kb. Pdf ko'rish
bet	2/10
Sana	02.01.2023
Hajmi	461.87 Kb.
	#37421

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bog'liq
2-маъруза
nursaid, DINTANIW, Badiiy matn va lisoniy tahlil (J.Lapasov), Korxona (firma) xarajatlari va foydasi., kók botakóz durisi, X.B.D. kombinatorika. N.P.Akmalovna, Kompyuter tarmoqlari va adminstratorlash fanidan test savollari , 1-Mustaqil ish mavzulari, amaliyot titul, Aliyev-Tizimli dasturiy taminot, Kvota Kunduzgi Bakalavriat-2023 Lot., 90555 AT 2kurs-1semester HO\'AT, Keng rizq va baraka omillari [@kitob nuri], ddff

birinchi harflari bilan olingan bo‘lib, o‘zbek
tilida
"Elektron
sonli
integrator
va
hisoblagich" tushunchasini beradi) nomini oldi. U juda ham katta hajmga
ega bo‘lib, 18 ming elektron lampa va 15 ming reledan iborat edi. Bundan
tashqari, uning ishlashi uchun 150 kVt (ya’ni unchalik katta bo‘lmagan
zavodning ishlashi uchun kerak bo‘lgan quvvat) elektr energiyasi sarf qilinar
edi. Elektron lampalardan tashkil topganligi tufayli oddiy arifmetik amallarni
bajarish tezligi nisbatan katta bo‘lib, qo‘shish 0,0002 sekundni, ko‘paytirish
0,0028 sekundni tashkil etar edi. Uning tezligi "Mark-1"dan ko‘ra (quyida
berilgan) 10ming marta tez bo‘lsada, amallar boshqaruvi to‘liq ishlab chiqilmagani
bois boshqaruv programmasi simlarni mexanik uyalarga (xuddi avvalgi davrida
kommutatorlar telefon simlarini ulab aloqa tiklagandek) kiritib bog‘lanish bilan
amalga oshirilgan edi.Bunday bog‘lanishlarga soatlab, gohida kunlab vaqt kerak
bo‘lgan. 1940-yillarda mexanik relelar asosida Bebbidj tajribasini birinchi bor
nemis olimi K.TSuze takrorlab, kichik kompyuter yaratgan, biroq urush tufayli
e’lon qila olmagan. 1943-yilda esa, AQSH da G.Eyken tomonidan arifmometrdan
100 barobar tez ishlaydigan ancha quvvatli "Mark-1" kompyuteri yig‘ilgan. U
harbiy hisob-kitoblarda asqotgan. Biroq elektromexanik rele juda sekin va
keraklicha ishonchli ishlamasdi. 1947-yili rele bilan ishlaydigan "Mark-2" hisoblash
mashinasi ixtiro etildi. Bu mashinada birinchi marta ikkilik sanoq tizimi
ishlatildi. Uning tarkibi asosan elektromexanik relelardan (13 ming dona) tashkil
topgan bo‘lib, sonlarni xotirada saqlash, ular ustida arifmetik amallarni» bajarish va
boshqarish imkoniyatiga ega edi. 1945-yilda mashhur matematik Djon fon Neyman
kompyuter yaratish uchun hamkorlikka chaqiriladi va shunda u, kompyuter

tuzilishining umumiy prinsiplarini qanday bo‘lishini e’lon qiladi. Mazkur prinsip
asosida kompyuter quyidagi qurilmalardan iborat bo‘lishi lozim edi (2-rasm):
- arifmetik - logik qurilma, arifmetik-logik amallarni bajaradi;
- boshqaruv qurilmasi, programmani bajarish jarayonini tashkil etadi;
- xotiralovchi qurilma yoki xotira - programma va ma’lumotlarni saqlaydi;
- tashqi qurilma - ma’lumotlarni kiritadi va chiqaradi.
Mazkur qurilmalar orasidagi aloqa - bog‘liqlik quyidagicha:

Download 461.87 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Download 461.87 Kb.

Pdf ko'rish