Reja: Konstruktorlik va texnologik tayyorlashning iqtisodiy mohiyati

1. 
   To‘qimachilik sanoatida ishlab chiqarilayotgan satin matosining 10 metri bahosi 4800 so‘m. Yangi texnika tadbiq etilgandan so‘ng uning sifati yaxshilanib, navi oshdi va 10 m.ning o‘rtacha ulgurji bahosi 4500 so‘mga kamaydi. 10 metr materialni ishlab chiqarish uchun yangi texnika joriy qilingunga qadar qilingan xarajatlar 484780 so‘mni, joriy qilingandan so‘ng esa, 455740 so‘mni tashkil qildi. Yangi tadbirlarni qo‘llagandan so‘ng yillik ishlab chiqariladigan mahsulot hajmi 30600 metrga teng bo‘ladi. Yillik iqtisodiy samaradorligini aniqlang. 
   

2. 
   Korxonadagi ishlaydigan bug‘ qozonlarini to‘la avtomatik boshqarish uchun apparat ishlab chiqarish va joriy qilish ko‘zda tutilgan. Avtomatlashtirishga kapital xarajatlar ilmiy ishlab chiqarish xarajatlari bilan birga 3000 000 so‘mni tashkil qiladi; apparatni amortizatsiya me’yori 9,6 % avtomatik par qozonining F.I.K. (foydalanish koeffitsienti) 1.2 %ga oshiradi (0,8 dan 0,812 gacha). Apparatsiz bug‘ qozon uchun yillik ko‘mir sarfi 20000 tonna. 1 tonna ko‘mir bahosi 50000 so‘m; bug‘ qozoni ishlash davrida apparatning bekor turib qolish koeffitsienti 0.8; Avtomatga qo‘shimcha energiya sarfi yiliga 30000 kilovatt/soat; narxi 9.8 so‘m/soat. Bug‘ qozoniga xizmat ko‘rsatish xarajatlari o‘zgarmagan. Apparatlarni ishlab chiqarish va qo‘llashdan olinadigan iqtisodiy samaradorlik va xarajatlarni qoplash muddatini aniqlang.
   

Yangi texnika va texnologiyani yaratish va ishlab chiqarishga qo‘llashga doir nazariy bilimlarini mustahkamlash, yangi texnika va texnologiyani yaratish va ishlab chiqarishda qo‘llashning iqtisodiy samaradorligini hisoblash kabilar bo‘yicha amaliy ko‘nikma hosil qilish.