|
Reja: Neft yo’ldosh gazi Gaz benzini Tabiiy gaz
|
| bet | 1/3 | | Sana | 13.09.2023 | | Hajmi | 2.69 Mb. | | #81672 |
Bog'liq 2-ma\'ruza (2) Sobirova-R.A-biokimyo (1), 8-лекция, quduqlarni-ta-mirlashda-kaltyubing-texnologiyasidan-foydalanish (1), shuhart, Статья по SiC (4), Электросон, 11- maruza, 3 laboratoriya, Администрирование информационных сетей compressed, 2, 60730300-Nasos va kom stans loy, qurish va ish, 12 11 2022 Плагиатга жавоб хати Тураев Х С, nizom tyutor, 20-dekabr VIKTORINA YAPON MARKAZI bayonnoma, MIBICHT Reja: 1. Neft yo’ldosh gazi 2. Gaz benzini 3. Tabiiy gaz
Ma’ruza: Neft – kimyoviy sintezi xom ashyolarining asosiy manbalari
Neftkimyoviy sintez xom ashyolarining asosiy manbalari - Neft yo’ldosh gazi ;
- Gazli benzin;
- Tabiiy gaz;
- Gaz kondensati konlarining suyuq va gaz xoldagi uglevodorodlari;
- Neftni qayta ishlash zavodlari gazlari (distillatlar va qoldiqlar);
- Suyuq neft maxsulotlari (distillatlar va qoldiqlar).
Neft yo’ldosh gazi “Xom” neft bilan birga chiqadigan gaz xoldagi uglevodorodlarni shunday deb atash qabul qilingan. Yer qa’ri bosimi sharoitida gaz neftda erigan bo’ladi va neftni qazib chiqarilish jarayonida, bosimning pasayishi bois, u ajraladi. Biroq, bunda neft tarkibida bir qism erigan gaz xoldagi uglevodorodlar qolib ketadi, yo’ldosh gaz tarkibiga esa ma’lum miqdorda engil benzin fraksiyalari ham o’tib qoladi. Ayrim neft yo’ldosh gazlarining tarkibi 1- jadvalda keltirilgan. Biroq, bunda neft tarkibida bir qism erigan gaz xoldagi uglevodorodlar qolib ketadi, yo’ldosh gaz tarkibiga esa ma’lum miqdorda engil benzin fraksiyalari ham o’tib qoladi. Ayrim neft yo’ldosh gazlarining tarkibi 1- jadvalda keltirilgan.
Komponentlar
|
Tarkibi, xajmiy %
| | | | | | | |
Tuymazin koni (Boshqir . dist avtanom resp.)
|
Romashkin koni (Tataris. avt.r.
|
Shaim koni (Xanti-Manti milliy okrugi)
| |
Ust-baliq koni (Tyumen’
| |
Etan
|
21
|
20
|
7,1
|
16,9
|
3,9
|
11,3
|
Propan
|
18,4
|
18,5
|
7,9
|
29,3
|
3,2
|
14,5
|
2-Metilpropan
(izobutan)
| | |
1,3
|
5,2
|
0,6
|
2,7
|
n - Butan
| | |
1,9
|
7,7
|
1,0
|
5,2
|
2-Metilbutan
(izopentan)
| | |
0,4
|
1,5
|
0,3
|
1,2
|
n - Pentan
| | |
0,3
|
1,4
|
0,3
|
1,6
|
C6 va undan yuqori uglevodorodlar
| | |
0,3
|
1,4
|
0,3
|
1,3
|
Vodorod sulfid
|
Yo’q
|
Yo’q
|
Yo’q
|
Yo’q
|
Yo’q
|
Yo’q
|
Uglerod dioksidi
|
0,1
|
0,1
|
2,3
|
2,7
|
Yo’q
|
Yo’q
|
Azot
|
7,1
|
11,5
|
5,1
|
Yo’q
|
2,7
|
0,5
|
Komponentlar
|
Tarkibi, xajmiy %
| | | | | | | |
Tuymazin koni (Boshqir . dist avtanom resp.)
|
Romashkin koni (Tataris. avt.r.
|
Shaim koni (Xanti-Manti milliy okrugi)
| |
Ust-baliq koni (Tyumen’
| |
Etan
|
21
|
20
|
7,1
|
16,9
|
3,9
|
11,3
|
Propan
|
18,4
|
18,5
|
7,9
|
29,3
|
3,2
|
14,5
|
2-Metilpropan
(izobutan)
| | |
1,3
|
5,2
|
0,6
|
2,7
|
n - Butan
| | |
1,9
|
7,7
|
1,0
|
5,2
|
2-Metilbutan
(izopentan)
| | |
0,4
|
1,5
|
0,3
|
1,2
|
n - Pentan
| | |
0,3
|
1,4
|
0,3
|
1,6
|
C6 va undan yuqori uglevodorodlar
| | |
0,3
|
1,4
|
0,3
|
1,3
|
Vodorod sulfid
|
Yo’q
|
Yo’q
|
Yo’q
|
Yo’q
|
Yo’q
|
Yo’q
|
Uglerod dioksidi
|
0,1
|
0,1
|
2,3
|
2,7
|
Yo’q
|
Yo’q
|
Azot
|
7,1
|
11,5
|
5,1
|
Yo’q
|
2,7
|
0,5
|
1-jadval. Ayrim neft yo’ldosh gazlarining tarkibi
“Gaz xoldagi uglevodorodlarni to’laroq ajratib olish va gaz xolidagi va suyuq uglevodorodlarni keyingi yo’qotilishini kamaytirish maqsadlarida neft fizik stabilizasiyalanadi, yo’ldosh gaz esa neftni stabilllashdagi gaz bilan gazobenzin zavodiga undan suyuq uglevodorodlarni ajratish va fraksiyalarga ajratishga jo’natiladi. Neft yo’ldosh gazi metandan pentanlargacha bo’lgan to’yingan ugldevodorodlardan tarkib topgan va birqancha miqdorda inert gazlar xam saqlaydi; ayrim konlar yo’ldosh gazlari tarkibida erkin vodorod sul’fid xam mavjud bo’ladi. Ushbu gazlar uchun metanni yuqori miqdori va qimmatli uglevodorodlar komponenti bo’lgan etan, propan va butanlarning bir qancha miqdori mavjud Gaz benzini Gaz benzini – engil benzin fraksiyasi bo’lib , to’yingan uglevodorodlardan tashkil topgan. Gaz benzinlari qimmatli uglevodorodlar komponentlarini o’zida saqlaydi, shu jumladan 2metilbutan (izopentan) va n-pentanni. Gaz benzinlarining tavsifi 2jadvalda keltirilgan. Ayrim gazobenzin zavod (GBZ) larini gaz benzinlari tavsifi
KO’RSATKICHLAR
|
Tuymazin GBZ
|
Minibaev GBZ
|
Nisbiy zichlik
|
0,736
|
-
|
Fraksion tarkibi (GOST 1576-42 bo’yicha),0C qaynash boshlashi 26 27-30
|
26
|
27-30
|
10%
|
33
|
33-37
|
50%
|
45
|
43-46
|
90%
|
100
|
85-89
|
Qaynashni oxiri
|
121
|
110-114
|
Uglevodorod tarkibi, massaviy %
| | |
2-metilpropan (izobutan)
| |
izi bor
|
n-butan
| |
2,5
|
2-metilbutan (izopentan)
|
25-30
| |
n-pentan
|
20-25
| |
dimetilbutanlar
|
3,5-4,5
| |
metilpentanlar
|
8,5-10,0
| |
n-geksan
|
≥5
|
17,4
|
metilsiklopentan
|
yo’q
|
1,4
|
siklogeksan
|
yo’q
|
2,5
|
benzol
|
0,4
|
0,5
|
izopentan
|
10
|
5,9
|
C8 va undan yuqori uglevodorodlar
|
1,5-2,5
|
-
|
KO’RSATKICHLAR
|
Tuymazin GBZ
|
Minibaev GBZ
|
Nisbiy zichlik
|
0,736
|
-
|
Fraksion tarkibi (GOST 1576-42 bo’yicha),0C qaynash boshlashi 26 27-30
|
26
|
27-30
|
10%
|
33
|
33-37
|
50%
|
45
|
43-46
|
90%
|
100
|
85-89
|
Qaynashni oxiri
|
121
|
110-114
|
Uglevodorod tarkibi, massaviy %
| | |
2-metilpropan (izobutan)
| |
izi bor
|
n-butan
| |
2,5
|
2-metilbutan (izopentan)
|
25-30
| |
n-pentan
|
20-25
| |
dimetilbutanlar
|
3,5-4,5
| |
metilpentanlar
|
8,5-10,0
| |
n-geksan
|
≥5
|
17,4
|
metilsiklopentan
|
yo’q
|
1,4
|
siklogeksan
|
yo’q
|
2,5
|
benzol
|
0,4
|
0,5
|
izopentan
|
10
|
5,9
|
C8 va undan yuqori uglevodorodlar
|
1,5-2,5
|
-
| Tabiiy gaz Toza gaz konlarining gazini tabiiy gaz deb nomlash qabul qilingan. Tarkibiy qismi bo’yicha u yo’ldosh gazlardan anchagina farq qiladi. Tabiiy gazda metanning miqdori yo’ldosh gazdagidan ko’p bo’lib, 98% gacha etishi mumkin; C2 va ayniqsa C3-C4 uglevodorodlarning miqdori tabiiy gazda, odatda yuksak emas. Ko’pgina tabiiy gazlarda ko’proq miqdorda inert gazlar (N2, CO2) va kamyob gazlar (Ar,He va boshqalar) ham mavjud. Ayrim tabiiy gazlarni tarkibi pastdagi jadvalda keltirilgan. Tabiiy xamda yo’ldosh gazlar tarkibiga faqat to’yingan uglevodorodlar kiradi.
Komponentlar
|
Tarkibi, xajmiy %
| | | | | | |
Nibel’ koni (komi AR)
|
Dashav koni (Ukraina)
|
Elman- Kufrom koni (Saratov vil)
|
Shimoliy Stavropol koni
|
Vveden koni (Boshqi rd AR)
|
Metan
|
87,9
|
97,5
|
93,3
|
96,86
|
70,87
|
Etan
|
1,3
|
0,5
|
2,0
|
0,1
|
8,0
|
Propan
|
0,15
|
0,2
|
0,5
|
0,03
|
4,3
|
2-Metilpropan
(izobutan)
|
0,06
| |
0,2
|
0,1
|
0,5
|
n-Butan
|
0,03
| | | |
0,7
|
2-Metilbutan
(izopentan)
|
|
yo’q
|
0,1
|
yo’q
|
0,2
|
n-Pentan
| | | | |
0,12
|
C6 va undan yuqori ug-lar
|
yo’q
|
yo’q
|
yo’q
|
yo’q
|
0,01
|
Uglerod oksidi
|
0,04
|
0,1
|
0,1
|
2,0
|
0,2
|
Azot
|
10,5
|
1,6
|
3,8
|
1,0
|
15,1
|
Komponentlar
|
Tarkibi, xajmiy %
| | | | | | |
Nibel’ koni (komi AR)
|
Dashav koni (Ukraina)
|
Elman- Kufrom koni (Saratov vil)
|
Shimoliy Stavropol koni
|
Vveden koni (Boshqi rd AR)
|
Metan
|
87,9
|
97,5
|
93,3
|
96,86
|
70,87
|
Etan
|
1,3
|
0,5
|
2,0
|
0,1
|
8,0
|
Propan
|
0,15
|
0,2
|
0,5
|
0,03
|
4,3
|
2-Metilpropan
(izobutan)
|
0,06
| |
0,2
|
0,1
|
0,5
|
n-Butan
|
0,03
| | | |
0,7
|
2-Metilbutan
(izopentan)
| |
yo’q
|
0,1
|
yo’q
|
0,2
|
n-Pentan
| | | | |
0,12
|
C6 va undan yuqori ug-lar
|
yo’q
|
yo’q
|
yo’q
|
yo’q
|
0,01
|
Uglerod oksidi
|
0,04
|
0,1
|
0,1
|
2,0
|
0,2
|
Azot
|
10,5
|
1,6
|
3,8
|
1,0
|
15,1
|
|
| |
