Maxsus yuk ocish qurilmalari
Greyferlar. Greyferlar jag`simon maxsus choʻmichdan iborat boʻlib, ular sochiluvchan yoki donali materiallarni qamrab olishga va boʻshatishga moʻljallangan. Greyfer avtomatik yuk osish qurilmasi hisoblanadi, chunki ular yordamida yuklash va boʻshatish ishlari ishchilar ishtirokisiz bajariladi (3.5-rasm).
4.5-rasm. Greyfer ish jarayoni bosqichlari: a) kovshni tushirishdan oldin uning jag`larini ochish; b) jag`larni yopish; v) kovshni koʻtarish; g) kovshni boʻshatish.
Maxsus qichqichlar. Ba`zi yuklarni qisish va ilgakka osish uchun turli qisqichlar ishlatiladi. Bularga friktsion, ekstsentrik vakuumli qisqichlar va elektromagnitlar kiradi.
Omburli qisqichlar. Omburli friktsion qisqichlarda yuk richagsimon jag`lar orasida qisiladi. Omburli qisqichning hisobiy sxemasida (4.6-rasm) kerakli oʻlchamlar, ta`sir etuvchi kuchlar va reaktsiyalar koʻrsatilgan.
4.6-rasm. Omburli qisqichlar: a - qaytma; b - qisqich richaglari sharnirlari tarqalgan; v – toʻg`ri.
Vertikal kuch Q ta`sirida hosil boʻladigan gorizontal kuch:
, N (4.4)
bu yerda N - siquvchi kuch, N; Q – koʻtriladigan yukning massasi; P – siquvchi kuch uchun ehtiyot koeffitsiyenti; - qiyalik burchagi; - ishqalanish burchagi.
Qisqichni geometrik hisoblashda qisqich massasi e`tiborga olinmaydi. Bu esa siquvchi kuchning ortishiga olib keladi ya`ni yukni qisish ishonchliligi oshadi.
shartdan:
, N (4.5)
bu yerda a – vertikal kuch yelkasi; – richagning yuqori yelkasi; – richagning pastki yelkasi; - kuch ta`sirida paydo boʻladigan burchak.
Elektromagnitlar. Qora prokat metallar, choʻyan boʻlaklari, metall qirindilar va har xil metall parchalarini transportga yuklash uchun elektromagnitlardan foydalaniladi. Ular doira (M-22B, M-42B, M-40B, M-62B) va toʻg`ri toʻrt burchak (PM-15, PM-25) shakllarida boʻladi.
Ularning kamchiligi: yuk koʻtaruvchanligi nisbatan kichik, toʻxtovsiz ishlaganda ancha qiziydi.
|
