221
xususiyatlari bilan ajralib turadi. Masalan, Internet tarmog’idan foydalanganda
reklamalarni bloklash, Internet tarmog’idan kirib keluvchi zararli dasturlarni
bloklash va hak. Biroq, foydalanuvchilar to’liq antivirus dasturiy vositalarining
imkoniyatilarigi ishonib qolmasliklari kerak.
Viruslarni doimiy aniqlash uchun antivirus dasturiy vositalari eng yangi va
yangilangan ma’lumotlarni o’z ichiga olgan na’munaviy fayllarga muxtoj. Biroq,
antivirus ishlab chiqaruvchilar yangi virus uchun na’munaviy
fayllar yaratguncha
virus ishlab chiqaruvchilar tomonidan katta hajmdagi yangi viruslar yaratiladi. Bu
esa, yangi virus uchun vaksinani tayyorlash yetarlicha ko’p vaqtni talab qiladi.
Bundan tashqari, antivirus dasturi Rootkit tipidagi zararli dasturlarni
aniqlashda foydasi tegmasligi mumkin. Rootkit tipidagi zararli dasturlar kompyuter
operasion tizimining markaziga hujum qilishni maqsad qiladi.
Antivirus dasturiy vositalarini sifatini baholash omillari.
Antivirus dasturiy
vositalarini quyidagi omillarga ko’ra baholanishi mumkin:
-
ishonchlik va foydalanishdagi qulaylik –
antivirus
dasturiy vositasini
“qotib qolishi” va foydalanish uchun turli tayyorganlikni talab
etmasligi;
-
barcha keng tarqalgan viruslarni sifatli aniqlash, hujjat fayllari/
jadvallari (MS Word, Excel),
paketlangan, arxivlangan fayllarni
skanerlash va zararlangan obyektlarni davolash qobilyati;
-
barcha mashhur platformalar uchun mavjudligi (DOS, Windows NT,
Novell NetWare, OS/2, Alpha, Linux va boshq), talab bo’yicha va
tezkor skanerlash rejimlarining mavjudligi;
-
ishlash tezligi va boshqa xususiyatlari.
Profilaktik choralar.
Viruslar va virus yuqtirilgan fayllarni o’z
vaqtida
aniqlash, aniqlangan viruslarni har bir kompyuterda to’liq yo’q qilish virus
epidemiyasini boshqa kompyuterlarga tarqalishini oldini olish mumkin. Har qanday
virusni aniqlaydigan va yo’q qilishni kafolatlaydigan mutlaqo ishonchli dasturlar
mavjud emas. Kompyuter viruslariga qarshi kurashishning muhim usuli bu o’z
vaqtida profilaktika qilishdir. Virusdan zararlanish ehtimolini
sezilarli darajada
222
kamaytirish va disklarda ma’lumotlarning ishonchli saqlanishini ta’minlash uchun
quyidagi profilaktik choralar ko’rilishi kerak:
-
faqat lisenziyali dasturiy ta’minotdan foydalanish;
-
kompyuterni zamonaviy antivirus dasturiy vositasi bilan ta’minlash va uni
doimiy yangilab borish;
-
boshqa komyuterda yozib olingan ma’lumotlarni o’qishdan oldin har bir
saqlagichni antivirus tekshiruvidan o’tkazish;
-
arxivlangan fayllarni ajratgandan so’ng skanerlashni amalga oshirish;
-
kompyuter disklarini takroriy antivirus dasturlari tekshiruvidan o’tkazish;
-
kompyuter tarmoqlaridan olingan barcha bajariladigan
fayllarni kirish
nazorati uchun antivirus dasturidan foydalanish.
Antivirus dasturiy komplekslari.
Har bir antivirus dasturiy vositalarining
o’ziga xos bo’lgan afzallik va kamchiliklarga ega. Faqat bir nechta antivirus dasturiy
vositalaridan kompleks foydalanish to’liq himoyani ta’minlishi mumkin. Amalda
ko’plab antivirus dasturiy vositalari mavjud bo’lib,
ularga quyidagilarni misol
keltirish mumkin [6] (14-jadval).
14-jadval
Turli antivirus dasturlarining xususiyatlari
Mahsulot
M
cA
fee
An
ti
Vi
ru
s P
lu
s
S
em
an
tec N
o
rt
o
n
A
n
tiV
ir
u
s P
lu
s
Ka
sp
er
sk
y
An
ti
-
Vi
ru
s
B
it
d
ef
en
d
er
A
nt
ivi
rus
P
lus
W
ebr
oo
t
S
ecu
reA
n
y
w
h
er
e
A
n
tiv
ir
u
s
E
se
t N
od3
2
A
n
tiv
ir
u
s
T
re
nd M
ic
ro
A
n
tiv
ir
u
s+
S
ecu
ri
ty
F
-s
ecu
re A
n
ti
-
Vi
ru
s
V
ood
oo
S
of
t
V
ood
oo
S
hi
el
d
T
he
K
ur
e
Eng quyi narxi
19.99$
19.99$
29.99$
29.99$
18.99$
27.99$
29.95$
39.99$
19.99$
19.99$
Talabga ko’ra
skanerlash
+
+
+
+
+
+
+
+
-
-
Doimiy
skanerlash
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-
Veb saytni
baholash
+
+
+
-
+
-
+
-
-
-
Zararli URL ni
bloklash
+
+
+
+
+
+
+
+
-
-
Fishingdan
himoya
+
+
+
+
+
+
+
-
-
-
Xususiyatga
ko’ra aniqlash
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-
Zaifliklarni
skanerlash
+
-
+
+
-
-
-
-
-
-
