151
kattaliklarni o’g’irlashni maqsad qiladi. Buning uchun turli usul va vositalardan
foydalaniladi. Keng tarqalgan usulga quyidagilarni misol keltirish mumkin:
-
lug’atga asoslangan hujum;
-
qo’pol kuch hujumi yoki barcha variantlarni to’liq tanlash hujumi;
-
gibrid hujum (lug’atga asoslangan va qo’pol kuch hujumlariga asoslangan);
-
Rainbow jadvali hujumlari (oldindan hisoblangan keng tarqalgan parollarning
xesh qiymatlari saqlanuvchi jadvallar).
Kirish hujumlari: tarmoqni snifferlash.
Snifferlash jarayoni TCP/IP
tarmog’ida paketlarni tutib olish, dekodlash, tekshirish va tarjima qilishni o’z ichiga
oladi. Ushbu jarayonning
asosiy maqsadi esa axborotni, foydalanuvchi IDsini,
parolini, tarmoq ma’lumotlarini, kredit karta raqamlarini va boshqalarni
o’g’irlashdan iborat. Snifferlash odatda passiv turdagi hujum turiga kiradi. Biroq,
ushbu hujum amalga oshirilayotganini bilish murakkabligi va TCP/IP paketda
tarmoqda aloqani tashkil qiluvchi ma’lumotlar borligi sabab, ushbu
hujum katta
ahamiyatga ega hisoblanadi. Tarmoqni snifferlashni uchta asosiy yo’li mavjud:
Ichki snifferlash.
Tashkilotdagi xodim tashkilot ichidan turib tarmoqni
bevosita tutib olishi mumkin.
Tashqi snifferlash.
Haker tarmoqni tashqarisidan turib tarmoqlararo ekran
darajasida paketlarni tutib olishi va o’g’irlashi mumkin.
Simsiz snifferlash.
Hujumchi snifferlanuvchi tarmoqning qayerida
joylashuvidan qat’iy nazar simsiz tarmoqlarni keng foydalanilishi
natijasida
ma’lumotni qo’lga kiritish imkoniyati mavjud bo’ladi.
Kirish hujumlari: O’rtaga turgan odam hujumi.
O’rtaga turgan odam (Man in
the middle attack, MITM) hujumida hujumchi o’rnatilgan aloqaga suqilib kiradi va
aloqani bo’ladi. Bunda nafaqat tomonlar o’rtasida almashinadigan ma’lumotlarga,
balki, soxta xabarlarni ham yuborish imkoniyatiga ega bo’ladi. MITM hujumi
yordamida hujumchi real vaqt
rejimidagi aloqani, so’zlashuvlarni yoki ma’lumotlar
almashinuv jarayonini boshqarishi mumkin. MITM hujumi sessiyani o’g’irlash
hujumlarining bir ko’rinishi bo’lib, quyidagi hollarda MITM hujumiga moyillik
paydo bo’ladi:
152
-
login vazifasi mavjud shartlarda;
-
shifrlanmagan
holatlarda;
-
moliyaviy saytlarda.
MITM hujumi asosan Telnet protokoli va simsiz texnologiyalar uchun o’rinli
bo’lib, ushbu hujumni TCP paketlarining raqamlanganligi va ularning tezkorligi
sabab amalga oshirish murakkab hisoblanadi.
Bundan tashqari amalda quyidagi kirish hujumlaridan keng foydalaniladi:
-
takrorlash hujumlari;
-
imtiyozni oshirish hujumi;
-
zararlangan DNS hujumi;
-
ARP (Address Resolution Protocol) so’rovini
zararlash hujumi;
-
MAC (Media Access Control) manzilni qalbakilashtirish hujumi va boshqalar.
