Xulosa
Mochevina furfurol bilan polikondensatsiyalanishi natijasida dastlab 65- 850C da , chiziqsimon tuzilishli; 85-950C da esa, narvonsimon tuzilishga ega bo’lgan mochevina-furfurol smolasi hosil bo’lishi aniqlandi. Mochevina furfurol smolasini hosil bo’lish reaksiyasining muqobil sharoitlari (mochevina:furfurol:butanol=1:6:2 mol nisbatlarda 850C haroratda, polikondensatsiyalanish reaksiyasining davomiyligi 90 minut ekanligi) o’rganildi. Mochevina furfurol smolasining butanolli eritmada eterifikatsiyalanish reaksiyasining muqobil sharoitlari (90-950C haroratda, reaksiya davomiyligi 120 minut ekanligi) aniqlandi. Polikondensatsiya hamda eterifikatsiya reaksiyalari ishqoriy sharoitlarda olib borilib , katalizator sifatida NaOH qo’llanilganda , reaksiya unumi 94% ga oshishi kuzatildi. Mochevina furfurol smolasining eruvchanligi o’rganilib , asosan ko’pgina organik erituvchilarda , propil , izopropil , butil va furil spirtlarida yaxshi erishi , tetragidrofuran , ksilol , aseton va suvda erimasligi o’rganildi. Polikondensatsiya reaksiyasi natijasida olingan mochevina furfurol smolasi liofob kolloid zarracha xususiyatiga ega bo’lganligi uchun organic eruvchilarda yomon erishi , butanol bilan eterifikatsiyalangandan so’ng liofob kolloid zarrachalar hosil bo’lishi va eruvchanligi yaxshilanishi kuzatildi. Smolaning xossalari ( uglerod , selyuloza, oltingugurtli to’ldirgichlar ) yordamida yaxshilanib , quyi molekulyar spirtlar bilan modefikasiyalab , samolyotsozlik va avtomobilsozlikda , mebel ishlab chiqarishda , elektr asboblarini izolyatsion qoplamalar bilan qoplashda lak , emal , bo’yoqlar hamda yelimlar sifatida ishlatish mumkin degan xulosalarga kelindi.
Foydalanilgan adabiyotlar
Karimov I.A. Bizning asosiy vazifamiz vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz faravonligini yanada yuksaltirishdir. Toshkent ,,O’zbekiston’’ 2010.
Karimov I.A. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi O’zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va choralari. Toshkent ,,O’zbekiston’’ 2009.
M. Asqarov, O. Yoriyev, N. Yodgorov Polimerlar fizikasi va ximiyasi. Toshkent.
,,O’qituvchi” 1993.
K.С. Ахмедов Коллоид химия. Toшкент. ”Ўқитувчи” 2000.
A.A. Geller, B.I. Geller. Tola hosil qiluvchi polimerlarning fizika-ximiyasidan amaliy qo’llanma. Toshkent ,,O’qituvchi’’ 1998.
X.A. Abdiraximov. Para- aminosalisil kislotasi hosilalarini formaldegid bilan polikondetsatlanishi knetikasi va olingan mahsulotlarning fizik- kimyoviy xossalari. Polimerlar fanining zamonaviy muammolari. Xalqaro ilmiy anjuman. Qisqa ma`ruzalar mazmuni. Toshkent 1995 47-bet.
U.N. Musayev, T.M. Boboyev, SH.A. Qurbonov Polimerlar kimyosidan praktikum.Toshkent „Universitet“ 2001.
Shur A.M. Высокомолекулярные соединения. M.: “Высшая школа” 1984
Практикум по высокомолекулярным соединениям.Под. ред. В.А. Каванова M.: “Химия”, 1985.
Musayev U.N., Babayev T.M., Hakimjonov B.Sh. Polimerlarning fizik- kimyosi. Toshkent. “Universitet” 1994.
Кулезнев В.И., Шершнев В.А. Химия и физика полимеров М.: “Высшая школа”, 1988.
Qurbonov. Sh.A., Musayev. U.N. “ Polimerlarning kimyoviy xossalari va destruksiyasi”. Toshkent, “Universitet” 1998.
Абдирахимов. Х.А. Получение и исследование коллоидно-химических свойст водных растворов дифинильних солей полиметиленантраниловой кислоты и её производных. Автореферат диссертации на соискание ученой степени канд. хим. наук. Ташкент 1993. 131 с.
Сагдуллаева П.А. Синтез и исследование мочевино-формалъдегид-ных полимеров, модифицированных некоторыми производными фурана. Автореферат, диссертации на соискание ученой степени канд. хим. наук. Ташкент 1987. 103 с.
|
