|
Rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti
|
| bet | 9/11 | | Sana | 20.12.2023 | | Hajmi | 1,55 Mb. | | #124668 |
Bog'liq DostonMI ҒЎЗА НАВЛАРИНИНГ ТАВСИФИ, Зумрад ва киммат, Latifjonov Rasuljon Ehtimollik, 2-topshiriq, Daftar yuzi, 2023 yil, 028-029 -21 STRo‘ (4), 1702321034, Aziz 34, islomjon 34, Mb1 2, 1701961347 (1), oylik test, 5-Mavzu. Uch fazali tok zanjirlari RejaRelatsion model
Birinchi kalit
KodGr
KodF
Ngr
Spec
kurs
Grup jadvali
Tashqi kalit
KodFak
Tel
Dekan
Cekr
Naim
8-rasm. 1: N munosabati bilan mohiyat-aloqa modelini relyatsion modeliga o'tkazish
Ma`lumotlar modellari Ma`lumotlarning modeli - bu ma‘lumotlar o‘zaro bog‘langan tuzilishlari va ular ustida bajariladigan operatsiyalar to‘plamidir. Ma‘lumotlar modeli kuyidagi tarkibiy kismlarni o‘z ichiga oladi:
1.Ma‘lumotlar tuzilmasi.
2.Ma‘lumotlar tuzilishida bajarilish mumkin bo‘lgan operatsiyalar.
3.Yaxlitlikni nazorat qilish uchun cheklashlar.
MBni tuzishda ma‘lumotlar modeli bir yoki bir necha turidagi obektlarni o‘z ichiga olish va ular o‘rtasida aloqalar o‘rnatish imkonini yaratadi. Mashina muhitidagi ma‘lumotlarning murakkabroq modellari (fayl modeliga nisbatan) tarmoqli va iyerarxik modellar bo‘lib hisoblanadi. Bu modellar ularning o‘zlariga xos turdagi ma‘lumotlar bazasini boshqarish tizimida ishlatiladi. MBBTda ma‘lumotlarni mantiqiy tashkil etish usuli ma‘lumotlarning tarmoqli yoki iyerarxik modeliga mos holda ko‘rsatiladi. Bunday model o‘zaro bog‘lik ob‘ektlarning majmui bo‘lib ikki ob‘ektning aloqasini va ularning bir-biriga qaramligini aks ettiradi. Iyerarxik model. Ikki xildagi ob‘ektlar o‘rtasidagi aloqalar, ularning nusxalari o‘rtasidagi qat‘iy iyerarxik munosabatlar bilan aniqlanib, ular asosiy va tobe yozuvlar to‘plamidan iboratdir. Daraxt turiga misol:
Bunda yozuv turlari orasida bog‘lanish mavjud. Bunday sxemadagi ma‘lumotlar bazasi quyidagi ko‘rinishda tasvirlanadi (daraxtning bitta nusxasi):
Tarmoqli model. Turli predmet sohalari uchun ma‘lumotlarning tarmoqli modeli iyerarxik modeliga nisbatan mashinaning ish muhitida axborot tuzilmalarini aks ettiruvchi umumiy vosita hisoblanadi. Ko‘plab predmet sohalarining malumotlari o‘rtasidagi aloqalar tarmoqli ko‘rinishga ega bo‘ladi. Tarmoqi modellar, ma‘lumotlarning iyerarxik aloqasini ham aks ettirishga imkon beradi. Tarmoqli MBda yozuvlar va ular orasidagi bog‘lanishlar tashkil topgan, ya‘ni yanada aniqrog‘i MB strukturasining har bir tipidagi nusxalar to‘plamidagi yozuvlar turi to‘plami va berilgan aloqa turlari to‘plamidagi har bir turdagi nusxalar to‘plamuni tashkil qiladi. MB tarmoqli sxemasiga oddiy misol:
|
| |
