Rivojlantirish vazirligi o’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va

Download 73,93 Kb.
Sana	21.11.2023
Hajmi	73,93 Kb.
	#102843

Bog'liq
3-Mustaqil ish
1 merged, Takrorlanuvchi algoritm-azkurs.org, DUNYOQARASHNNG SHAKLLARI, OPERASION HISOB YORDAMIDA DIFFERENSIAL TENGLAMALAR VA TENGLAMALAR, Matritsalar, ular ustida bajariladigan arifmetik amallar. Matritsa turlari. Matritsa ditermenanti. Teskari matritsalarni topish usuli, SIMULINK MUHITIDA MODELLARNI MUSTAQIL TUZISH VA ELEKTRON HISOBLASH MASHINASIDA SOZLASH VA ISHLATISH., Potensial maydon. Potensial maydonda egri chiziqli integralni, Funksiya differensiali uchun geometrik maʼnosi. Funksiya differensialining taqribiy hisobga tadbiqi, MUSTAQIL ISH YUZI, Birinchi va ikkinchi tur egri chiziqli integrallar orasidagi bog‘lanish., KOMPLEKS HADLI QATORLAR. TEYLOR QATORI.LORAN QATORI., Laplas operatorining silindrik va sferik koordinatalarda ifodalanishi. Maydonlar nazariyasining tadbiqi.Laplas operatorining silindrik va sferik koordinatalarda ifodalanishi. Maydonlar nazariyasining tadbiqi, CHIZIQLI ALGEBRYA VA ANALITIK GEOMETRIYA ELEMENTLARI, СОЛЕНОИДАЛ МАЙДОН.ВЕКТОР МАЙДОН УЮРМАСИ ВА УНИНГ ХОССАЛАРИ.

QARSHI FILIALI
Qabul qildi: Abduvaleyev.A

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

QARSHI FILIALI

“TT va KT” FAKULTETI

3-BOSQICH AX-12-21 GURUH TALABASINING

“Kompyuter tarmoqlari” fanidan

MUSTAQIL ISHI

Bajardi: Rasulov.T.

Qabul qildi: Abduvaleyev.A

QARSHI – 2023
Reja:

Tarmoq standartlarini tartibga soluvchi qo‘mitalar.
Lokal tarmoqlar (LAN) va ularning qurilish usullari.
"Ethernet" texnologiyasi.
Shahar tarmoqlari (MAN) va ularning qurilish usullari.
ATM, ISDN, xDSL texnologiyalari.
Global tarmoqlar (WAN) va ularning qurilish usullari.
WAN tarmoqlarida qo‘llaniladigan standar texnologiyalar.

Hozirgi kunda dunyo miqyosida 800 dan ortiq standartlashtirish tashkilotlari bo’lib, ular global tarmoqlarni loyihalash, qurish, yangi standartlarni ishlab chiqish, tadbiq etish, muammolarni o’rganish, echimlar, va tavsiya ishlab chiqish jarayonlarini muvofiqlashtiradi. Umuman olganda standartlar, tavsiyanomalar, tartibga soluvchi yo’riqnomani ishlab chiqish doimiy yangilanib boradigan jarayon hisoblanadi. Misol uchun, yangi protokol, yangi avlod mobil texnologiyasi (3G, 4G, 5G) ishlab chiqilishi, ma’lumot uzatish tezligini oshirilishi, axborot xavfsizligini takomillashtirilishi, yangi WiFi texnologiyasini ishlab chiqilishi yoki telekommunikatsiyada lokal, shahar yoki global tarmoq uchun ishlab chiqilgan har qanday fizik yoki dasturiy maxsulot o’zining standartiga ega bo’ladi.

Shuningdek, standartlashtirish tashkilotlari yoki qo’mitalari xalqaro, hududiy va milliy ko’rinishlarda bo’ladi. Standartlashtirish tashkilotlotlari haqida qisqacha to’xtalib o’tamiz.
Dunyo miqyosida yirik standartlashtirish tashkilotlariga quyidagilar kiradi:

ISO – International Organization for Standardization
ITU – The International Telecommunication Union

ITU-R – ITU Radiocommunications Sector.
ITU-T – ITU Telecommunications Sector.
ITU-D – ITU Telecom Development.

IEEE – Institute of Electrical and Electronics Engineers

IETF – Internet Engineering Task Force
ISSN -International Standard Serial Number centre
3GPP – 3rd Generation Partnership Project

IETF – Internet Engineering Task Force. Xalqaro standartlashtirish tashkiloti (International Organization for Standardization – ISO). ISO – turli xil milliy standartlar tashkilotlari vakillaridan tashkil topgan xalqaro standartlarni belgilovchi tashkilotdir va u mahsulotlar, xizmatlar va tizimlarning sifati, xavfsizligi va samaradorligini ta'minlash uchun standartlarni ishlab chiqadigan mustaqil, nodavlat xalqaro tashkilot hisoblanadi. ISO 1947 yil tashkil topgan bo’lib, uning bosh ofisi Shveytsariyaning Jeneva shahrida joylashgan. Ushbu tashkiloti 165ta standartlashtirish bo’yicha milliy tashkilotlarni o’z ichiga oladi va jami 164ta a’zosi bor. Tashkilotning a'zolari o’zaro bilimlarni almashish va innovatsiyalarni qo'llab-quvvatlaydigan va global muammolarga echimlarni taklif qiladigan ixtiyoriy, konsensusga asoslangan bozorga mos xalqaro standartlarni ishlab chiqish uchun mutaxassislarni birlashtiradi.
IETF – Internet Engineering Task Force. Xalqaro elektr aloqa ittifoqi 1865 yil 1 mayda tashkil etilgan eng dastlabgi standartlashtirish tashkiloti bo’lib, o’sha paytlarda telegraf qurilmasi uchun birinchi standartni ishlab chiqqan va xalqaro telegraf tarmog’i tashkil etilgan. 1947 yil 15 noyabrdan boshlab ITU birlashgan millatlar tashkiloti kiritilgan va ixtisoslashtirilgan tashkilot maqomini olgan. Ushbu tashkilotning bosh ofisi Shveytsariyaning Jeneva shahrida joylashgan bo’lib, ITUning 193ta mamlakatdan va 900 ga yaqin biznes, ilmiy muassasalar va xalqaro va mintaqaviy tashkilotlar uning a’zoligiga kiradi. ITU uchta asosiy sektordan tashkilot topadi: Radio aloqa (ITU-R), Standartlashtirish(ITU-T) va taraqqiot (ITU-D).
ITU-R.ITUning Radioaloqa sohasi Xalqaro elektraloqa ittifoqining uchta sektoridan biri bo'lib, radioaloqalarni rijovlantirish uchun ma’sul sektor hisoblanadi. Bu sektorning asosiy roli xalqaro radiochastota spektri va sun'iy yo'ldosh orbitasi resurslarini boshqarish va spektrdan samarali foydalanishni ta'minlash maqsadida radioaloqa tizimlari uchun standartlarni ishlab chiqishni amaga oshiradi. Shuningdek, ITU o'z Konstitutsiyasiga binoan "turli mamlakatlarning radiostansiyalari o'rtasida zararli aralashuvni oldini olish uchun" spektrlarni va chastotalarni taqsimlashni, orbital holatini va sun'iy yo'ldoshlarning boshqa parametrlarini ro'yxatdan kerak. Shu sababli xalqaro spektrni boshqarish tizimi chastotalarni muvofiqlashtirish, xabar berish va ro'yxatdan o'tkazish uchun tartibga soluvchi protseduralarga asoslangan.
ITU-R sektori Shveytsariyaning Jeneva shahridagi ITU shtab-kvartirasida joylashgan doimiy ravishda Radioaloqa byurosi kotibiyatiga ega. Xozirda byuroning saylangan direktori janob Mario Manevichdir; u birinchi bo'lib XEI a'zosi tomonidan 2018 yilda direktorlikka saylangan.
ITU-T.Ushbu standartlashtirish sektori telekommunikatsiya va axborot texnologiyalari kommunikatsiyalari uchun kiberxavfsizlik uchun X.509, mashinani o'rganish uchun Y.3172 va video-siqishni uchun H.264 / MPEG-4 AVC kabi standartlarni muvofiqlashtiradi. ITU-T sektori Shveytsariyaning Jeneva shahrida joylashgan ITU shtab-kvartirasida joylashgan Telekommunikatsiyani standartlashtirish byurosi (TSB) doimiy kotibiyatiga ega. Byuroning amaldagi direktori Chaesub Li bo'lib, uning birinchi 4 yillik muddati 2015 yil 1 yanvarda boshlangan va ikkinchi 4 yillik muddati 2019 yil 1 yanvarda boshlangan.
ITU-T missiyasi butun dunyo bo'ylab telekommunikatsiya va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) ning barcha sohalarini qamrab oladigan standartlarni samarali va o'z vaqtida ishlab chiqarishni ta'minlash, shuningdek, xalqaro telekommunikatsiya xizmatlari uchun tarif va hisob-kitoblar tamoyillarini belgilaydi.
ITU-T tomonidan ishlab chiqarilgan xalqaro standartlar "Tavsiyalar" deb nomlanadi (uning ma'nosini "tavsiya" so'zining umumiy tili ma'nosidan ajratish uchun katta so'z bilan), chunki ular faqatgina qabul qilinganida majburiy bo'ladi.
ITU-D.Telekommunikatsiyalarni rivojlantirish sektori ITUninguchta sektoridan biridir; u rivojlanayotgan mamlakatlarda siyosat, tartibga solish va o'quv dasturlari va moliyaviy strategiyalarni yaratish uchun javobgardir.
IEEE (Elektr va elektronika muhandislari instituti). Elektrotexnika va elektronika muhandislari instituti Nyu-York shahridagi korporativ ofisi va Nyu-Jersi shtatining Piskatavay shahridagi operatsion markazi bilan elektron muhandislik va elektrotexnika bo'yicha uyushma hisoblanadi.2018 yilga kelib, bu dunyodagi eng yirik texnik mutaxassislar uyushmasi aylandi va 160dan ortiq mamlakatlardagi 423000 dan ortiq a'zolari mavjud. Uning maqsadi elektrotexnika va elektronika muhandisligi, telekommunikatsiya, hisoblash va boshqa sohalardagi ta'lim va texnik taraqqiyotida ko’maklashadi.
Elektrotexnika va elektronika muhandislari standartlari instituti instituti (IEEE-SA) IEEE tarkibidagi turli sohalarda global standartlarni ishlab chiquvchi tashkilot, jumladan: energetika, iste'mol texnologiyalari va maishiy elektronika, biotibbiyot va sog'liqni saqlash, ta'lim texnologiyalari, axborot texnologiyalari va robototexnika, telekommunikatsiya va uy sharoitlarini avtomatlashtirish, transport, nanotexnologiyalar, axborotni ta'minlash va boshqa ko'plab boshqa narsalar.
EEE-SA muvozanat, ochiqlik, adolatli protseduralar va konsensusni taklif qiluvchi dastur orqali bir asrdan ko'proq vaqt davomida standartlarni ishlab chiqdi. IEEE standartlarini ishlab chiqishda butun dunyodagi texnik mutaxassislar qatnashadilar.
Lokal hisoblash tarmoqlarini yaratish – bu texnologiyalarni tanlash, ishchi stansiyalar sonini, ularning o’zaro joylashuvini aniqlash bo’lib, faoliyat turiga qarab foydalanuvchilarning ishchi guruhlari aniqlanadi. Lokal hisoblash tarmog’i (LHT) cheklangan hududda ishlaydi, uni yaratishda odatda maxsus o’rama juft yoki koaksial kabellardan foydalaniladi. Ayrim hollarda uzoq masofalarda aloqani ta’minlashda yoki himoya bo’yicha yuqori talab qo’yilganda optik tolali kabellar ko’llaniladi. Lokal tarmoqlar uchun kabel bir vaqtda ko’plab abonentlar foydalanuvchi monokanal rolini bajaradi.
Belgilangan maqsadi, atxitekturasi, ma’lumot almashinuvini tashkil qilish va abonentlarni o’zaro aloqa qilish qoidasi bo’yicha lokal tarmoqlarning har xil turlarini belgilash mumkin. LHT barcha turlari axborot tizimlari hisoblanib, axborot resurslari bilan ishlash imkoniyatini ta’minlaydi. Ko’p hollarda LHT katta tarmoqning bir qismi bo’lib, bo’lim, departament, laboratoriya, markaz, ofis yoki ishlab chiqarish sohalariga bog’liq bo’lgan hududiy harakterdagi ma’lumotlarga ishlov berish vazifasini bajaradi. Bo’limlarning faoliyat turi servislar va xizmat sifatini o’z ichiga oluvchi lokal tarmoqlarning arxitekturasiga ta’sir ko’rsatadi.
Funksional vazifasiga ko’ra lokal tarmoqlar quyidagi turlarga bo’linadi:
- ish hujjat almashinuvi, normativ-ma’lumotnoma, kutubxona va axborot arxivi bo’yicha foydalanuvchilarning axborot xizmatini bajaruvchi tarmoq;
- asosiy vazifasi ilmiy-texnik hisoblashlarni bajaruvchi va tadqiqot loyihalarini avtomatlashtirish bo’lgan lokal tarmoq;
- qaror qabul qilish tizimlari, ekspert tizimlari, masofaviy o’qitish, dizayn va loyihalash tarmoqlari;
- mahsulot ishlab chiqarish, xizmat ko’rsatish, savdo va marketing bo’yicha korxona faoliyatini boshqaruvchi lokal tarmoq.
O’tkazuvchanlik xususiyati bo’yicha LHT quyidagi darajalarga bo’linadi:
- ingichka koaksial kabel yoki o’rama juft kabellaridan foydalanuvchi, o’tkazuvchanlik xususiyati past (ma’lumot uzatish tezligi 10 Mbit/s atrofida) bo’lgan LHT;
- yo’g’on koaksial kabel yoki ekranlangan o’rama juft kabellaridan foydalanuvchi, o’tkazuvchanlik xususiyati o’rtacha (ma’lumot uzatish tezligi 100 Mbit/s gacha) bo’lgan LHT;
- optik tolali aloqa kabellaridan foydalanuvchi, o’tkazuvchanlik xususiyati yuqori (ma’lumot uzatish tezligi 1000 Mbit/s gacha) bo’lgan LHT.
Lokal tarmoqning dastlabki texnologiyalarida fizik pog’onada kompyuterlarni birlashtiruvchi qulay vosita sifatida ajratilgan muhitlardan foydalanilgan. Amalda barcha texnologiyalarning (ArcNet, Token Ring, FDDI, Ethernet) boshlang’ich bosqichida ajratilgan muhitlardan foydalanilgan. 90-yilning o’rtalariga kelib unumdorlik, ishonchlilik va keng ko’lamliligi jihatidan yuqori ko’rsatkich evaziga kabelli mahalliy tarmoqlardagi barcha texnologiyalar o’rnini paketlar kommutasiya texnologiyasi egallay boshladi.
Zamonaviy lokal tarmoqlar ikkala texnologiya bo’yicha quriladi, faqat Ethernet texnologiyasi oldinroq paydo bo’lgan bo’lib, unda muhitning ajratiladigan algoritmi sifatida tasodifiy ruxsat usuli qo’llaniladi. Lokal tarmoqni o’rganishda aynan ushbu klassik texnologiyalardan boshlash maqsadga muvofiq.
Asenkron uzatish rejimi (ATM) texnologiyasi keng tarmoqli ISDN (B-ISDN) tarmoqlari deb nomlangan integratsiyalangan xizmatlar tarmoqlarining yangi avlodi uchun yagona universal transport sifatida ishlab chiqilgan. Ishlab chiquvchilarning rejalariga ko’ra, ATM tomonidan taqdim etiladigan bir xillik, bitta transport texnologiyasi bir nechta quyidagi imkoniyatlarni ta’minlay olishidan iborat bo’ladi, ya’ni ushbu texnologiyani iloji boricha ko’p qirrali qilish maqsad qilingan edi: Bir xil transport tizimida kompyuter va multimediya (ovoz, video) trafigi kechikishlarga sezgir va har bir trafik turi uchun xizmat ko’rsatish sifati uning ehtiyojlariga mos keladi.O’nlab megabitdan sekundiga bir necha gigabitgacha bo’lgan ma’lumotlar uzatish tezligining ierarxiyasi, muhim vazifalarni bajarish uchun kafolatlangan o’tkazish qobiliyati.
Mahalliy va global tarmoqlar uchun umumiy transport protokollari.
Mavjud fizik kanallarning infratuzilmasi yoki fizik protokollar: T1 / E1, TZ / EZ, SDH STM-n, FDDI.
Eskirgan LAN va WAN protokollari bilan o’zaro aloqa: IP, SNA, Ethernet, ISDN.
Asenkron uzatish rejimining texnologiyasining asosiy g’oyasi ancha oldin ilgari surilgan edi - bu atama Bell Labs tomonidan 1968 yilda paydo bo’lgan. O’sha paytda ishlab chiqilgan asosiy texnologiya TDM texnologiyasi bo’lib, u sinxron kommutatsiya texnikasiga ulangan kadrdagi baytlarning tartib raqamiga asoslangan edi. Sinxron uzatish rejimi (STM) texnologiyasi deb ham ataladigan TDM texnologiyasining asosiy kamchiliklari kanallarning umumiy tarmoqli kengligini subkannellar o’rtasida qayta taqsimlashning mumkin emasligidir. Subkanalda foydalanuvchi ma’lumotlari uzatilmaydigan vaqt oralig’ida, jamlangan kanal hali ham nollarga to’ldirilgan ushbu kanalning baytlarini uzatadi. Subkanalning tanaffus vaqtlarini yuklashga urinishlar har bir subkanalning ma’lumotlari uchun sarlavha kiritish zarurati tug’diradi. Statistik TDM (STDM), bo’sh vaqtlarni boshqa subkannellardan keladigan trafik to’lqinlari bilan to’ldiradigan oraliq texnologiya subkanal raqamini o’z ichiga olgan sarlavhalarni kiritadi. Shu bilan birga, ma’lumotlar komp’yuter tarmoqlarining paketlariga o’xshash paketlarda hosil bo’ladi. Har bir paket uchun manzilning mavjudligi uni asenkron ravishda uzatishga imkon beradi, chunki boshqa pastki kanallarning ma’lumotlariga nisbatan joylashuvi endi uning manzili emas. Bitta subkanalning asinxron paketlari boshqa subkannelning bo’sh vaqt jadvallariga kiritiladi, ammo ular o’zlarining manzillari bo’lganligi sababli ushbu subkanal ma’lumotlari bilan aralashtirilmaydi.
ATM texnologiyasi ikkita texnologiyaning yondashuvlarini - paketli kommutatsiya va elektron kommutatsiyani birlashtiradi. Birinchidan, ma’lumotni manzilga yo’naltirilgan paketlar shaklida uzatish, ikkinchidan, kichik o’lchamdagi paketlardan foydalanish qabul qilindi, buning natijasida tarmoqdagi kechikishlar oldindan aytib bo’lingan bo’lib, shuning uchun tahlil va monitoring osonroq. Virtual elektronika yordamida kanalga xizmat ko’rsatish sifati parametrlarini oldindan buyurtma qilish va turli xil xizmat ko’rsatish sifatiga ega virtual mikrosxemalarga ustuvor xizmat ko’rsatish yordamida turli xil trafiklarni bitta tarmoq ichida kamsitishsiz amalga oshirish mumkin. ATM texnologiyasi avvaldan barcha turdagi trafikni ularning talablariga muvofiq xizmat ko’rsatadigan texnologiya sifatida ishlab chiqilgan. B-ISDN tarmog’ining yuqori qatlamlarining xizmatlari ISDN tarmog’ining xizmatlariga o’xshash bo’lishi kerak - bu fakslarni yuborish, televizion tasvirlarni tarqatish, ovozli pochta, elektron pochta, video konferentsiya kabi turli xil interfaol xizmatlar. ATM texnologiyasining yuqori tezligi ISDN tarmoqlari tomonidan amalga oshirib bo’lmaydigan yuqori darajadagi xizmatlar uchun ko’proq imkoniyatlar yaratadi - masalan, rangli televizion tasvirlarni uzatish uchun 30 Mbit / sekundgacha tarmoqli kengligi kerak. ISDN texnologiyasi bunday tezlikni qo’llabquvvatlay olmaydi va ATM uchun bu katta muammo emas. ATM standartlari IEEE maxsus qo’mitasi, shuningdek, ITU-T va ANSI qo’mitalari homiyligida ATM Forum deb nomlangan tashkilotlar guruhi tomonidan ishlab chiqilgan. ATM juda ko’p turli xil usullarda standartlashtirishni talab qiladigan juda murakkab texnologiya, shuning uchun standartlarning asosiy yadrosi 1993 yilda qabul qilingan bo’lsa ham, standartlashtirish bo’yicha ishlar faol davom etmoqda. ATM forumida deyarli barcha manfaatdor tomonlar - telekommunikatsiya uskunalarini ishlab chiqaruvchilar, LAN uskunalarini ishlab chiqaruvchilar, telekommunikatsiya tarmoq operatorlari va tarmoq integratorlari ishtirok etayotganligi nekbinlik bilan ilhomlantiradi.

Global kompyuter tarmoqlari (Wide Area Networks, WAN) yoki territorial kompyuter tarmoqlar – tomonidan ko’rsatiladigan xizmatlardan, katta-katta xududlarga yoyilib ketgan ko’p sonli abonentlar foydalanadilar. Bu xududlarning chegaralari – viloyat, region, mamlakat, kontinent chegaralaridan iborat bo’lishi yoki yer yuzi bo’ylab yoyilgan bolishi mumkin.

Global kompyuter tarmoqlari (Wide Area Networks, WAN) yoki territorial kompyuter tarmoqlar – tomonidan ko’rsatiladigan xizmatlardan, katta-katta xududlarga yoyilib ketgan ko’p sonli abonentlar foydalanadilar. Bu xududlarning chegaralari – viloyat, region, mamlakat, kontinent chegaralaridan iborat bo’lishi yoki yer yuzi bo’ylab yoyilgan bolishi mumkin.

Birinchi global tarmoq elektr telegrafidan foydalangan holda tashkil etilgan va global miqyosga 1899 yilda erishilgan. Telefoniya tarmog'i 1950-yillarda ikkinchi global maqomga erishgan. Yaqinda oʻzaro bogʻlangan IP tarmoqlari (asosan Internet , 2014-yilda butun dunyo boʻylab 2,5 milliard foydalanuvchiga ega [1] ) va GSM mobil aloqa tarmogʻi (2014-yilda butun dunyo boʻylab 6 milliarddan ortiq foydalanuvchiga ega) eng yirik global tarmoqlarni tashkil qiladi.

Global tarmoqlarni o'rnatish o'nlab yillar davom etadigan juda qimmat va uzoq harakatlarni talab qiladi. Murakkab o'zaro bog'lanishlar, kommutatsiya va marshrutlash qurilmalari, ma'lumotlarning jismoniy tashuvchilari, masalan, quruqlik va suv osti kabellari va yer stantsiyalari ishga tushirilishi kerak. Bundan tashqari, xalqaro aloqa protokollari , qonunlar va bitimlar ham ishtirok etadi.

Global tarmoqlarni o'rnatish o'nlab yillar davom etadigan juda qimmat va uzoq harakatlarni talab qiladi. Murakkab o'zaro bog'lanishlar, kommutatsiya va marshrutlash qurilmalari, ma'lumotlarning jismoniy tashuvchilari, masalan, quruqlik va suv osti kabellari va yer stantsiyalari ishga tushirilishi kerak. Bundan tashqari, xalqaro aloqa protokollari , qonunlar va bitimlar ham ishtirok etadi.

Global tarmoqlar, shuningdek, butun dunyo bo'ylab, masalan, global muammolarni boshqarish, yumshatish va hal qilish uchun tashkil etilgan shaxslar (masalan, olimlar ), jamoalar (masalan, shaharlar ) va tashkilotlar ( fuqarolik tashkilotlari ) tarmoqlariga ham tegishli bo'lishi mumkin .

Mahalliy tarmoqni yaratish korxonaning yagona axborot muhitini tashkil etishning eng yaxshi usuli hisoblanadi. Unga rahmat, foydalanuvchilar umumiy resurslardan, printerlar va boshqa tarmoq uskunalaridan foydalanish imkoniyatiga ega bo'ladilar. Tarmoqni to'g'ri sozlash orqali ma'mur maxfiy maxfiylikni ta'minlaydi va tijorat siri bo'lgan ma'lumotlarning oqishini oldini oladi.

Mahalliy tarmoqni yaratish korxonaning yagona axborot muhitini tashkil etishning eng yaxshi usuli hisoblanadi. Unga rahmat, foydalanuvchilar umumiy resurslardan, printerlar va boshqa tarmoq uskunalaridan foydalanish imkoniyatiga ega bo'ladilar. Tarmoqni to'g'ri sozlash orqali ma'mur maxfiy maxfiylikni ta'minlaydi va tijorat siri bo'lgan ma'lumotlarning oqishini oldini oladi.

Mobil qurilmasini istalgan joyga olib yurish mumkin Simsiz aloqa tushunchasi - bu jismoniy qurilma degan ma’noni anglatmaydi. Simsiz tarmoq degani mahalliy tarmoq (LAN), global tarmoq (WAN) yoki 4G / 3G uyali tarmoq kabi simsiz tarmoqqa kirish anglatiladi. Ushbu turdagi tarmoqlar aloqa qilish uchun elektr ta’minoti va tarmoq tugunlariga fizik ulanish uchun yaqin masofadagi ba’zi qurilmalarni talab qiladi. Simsiz tarmoq taqsimlangan tarmoqqa ulanish uchun stasionar yoki portativ oxirgi nuqtani ta’minlaydi. Boshqa tomondan, uyali tarmoq, taqsimlangan tarmoqlarga, yetarli qamrov mavjud bo’lganda, har qanday joyga ko’chib yurish (mobillilikni) imkoniyatini beradigan portativ qurilma orqali tarmoqqa ulanishni ta’minlaydi. Mobil tarmoqlari yoki uyali aloqa tarmog’i deganda butun dunyo bo’ylab katta quruqlik ustida tarqaladigan va uyalar yoki tayanch stantsiyalari deb nomlanuvchi uzatgich stansiyalar orqali simsiz ulanadigan va multimediali ma’lumotlarni uzatish/qabul qilishga moslashtirilgan aloqa tarmog’ini tushuniladi. Odatda, uzatuvchi/qabul qiluvchi stansiyalar simsiz aloqa orqali radio signallarini an’anaviy usulga asosan havo orqali uzatadi. Radio signallari yorug’lik va infraqizil to’lqinlarni o’z ichiga olgan elektromagnit xossaga ega. Ushbu signallar to’lqinlar chastotasi va to’lqin uzunligiga ega bo’lganligi sababli ko’ndalang to’lqinlar oilasiga mansubdir, ya’ni; Mobil tarmoqlarining avlodlari Shu kunga qadar mobil tarmoqlarining bir nechta avlodlari (generation) ishlab chiqildi - 1G, 2G, 3G, 4G, 5G va texnologiyaning rivojlanish evolutsiyasi davom etib kelmoqda. 1G, 2G, 3G, 4G va 5G mobil tarmoqlarning avlodlari bo’lib, ular hozirgi kunda faol ishlatilib kelinmoqda. 5G-besh avlodini anglatadi, bu erda G "avlod" so’zini anglatadi, 1, 2, 3, 4 va 5 raqamlari avlod raqamini anglatadi. 80- yillarning boshlaridan deyarli har 10 yilda mobil tarmoqlarning yangi avlodi paydo bo’ldi. Mobil tarmoqlarining avlodlari Aslida, avlodlar har doim muayyan vaqt oralig’ida joylashtirilishi mumkin bo’lgan standartlar guruhlariga asoslanadi. 5G bilan davom ettirish ehtimoli katta, shuning uchun 5G joylashtirilgan bitta nuqta bo’lmaydi, aksincha uning imkoniyatlari aniqlanib, rivojlantirilganidan so’ng bosqichma-bosqich joylashtiriladi.

Download 73,93 Kb.