|
Tanlangan shifrmatn yordamida fosh etishTanlangan shifrmatn yordamida fosh etish.
Kriptotahlilchi
deshifratsiyalash uchun turli shifrmatnlami tanlashi mumkin va
deshifrlangan ochiq matnlardan foydalana oladi. Masalan, kripto
tahlilchi avtomatik tarzda deshifrlashni bajaruvchi “qora quti”dan
foydalana oladi. Kriptotahlilchining vazifasi kalitga ega bo‘lish.
6.
Tanlangan kalit yordamida fosh etish.
Bu xil fosh etish
kriptotahlilchi kalitni tanlashi mumkinligini bildirmaydi, balki unda
turli kalitlar orasidagi bog‘lanish xususida qandaydir axborot borli-
gini bildiradi.
7.
Jinoiy kriptotahlil.
Kriptotahlilchi kalitga ega bo‘lish maq
sadida kimnidir qo‘rqitadi, shantaj qiladi, qiynaydi. Po*axo‘rlik ba’-
zida kalitni xarid etish yordamida fosh etish deb ataladi. Bu kabi
qudratli fosh etish usullari algoritmni sindirishning eng yaxshi yo‘li
hisoblanadi.
Turli algoritmlarga, ulami sindirishning qanchalik qiyinligiga
bog‘liq holda, xavfsizlikning turli sathlari taqdim etiladi. Algoritmni
quyidagi hollarda xavfsiz deb hisoblash mumkin:
- algoritmni sindirish qiymati shifrlangan ma’lumotlar qiyma-
tidan katta bo‘lsa;
- algoritmni sindirish vaqti shifrlangan ma’lumotlaming sir
saqlanishi shart bo‘lgan vaqtidan katta bo‘Isa;
-bitta kalit yordamida shifrlangan ma’lumotlar hajmi algo
ritmni sindirish uchun zarur ma’lumotlar hajmidan kam bo‘lsa.
129
Fosh etish murakkabligini quyidagi koeffitsientlar yordamida
o‘lchash mumkin:
- ma’lumotlar murakkabligi. Fosh etish amalining kirish
yo‘lida foydalaniladigan ma’lumotlar hajmi;
- ishlash murakkabligi. Fosh etish uchun kerakli vaqt.
Ko‘pincha ish koeffitsienti deb yuritiladi;
- xotiraga talablar. Fosh etishga kerakli xotira sig‘imi.
Fosh etishning ba’zi amallari uchun koeffitsientlaming o‘zaro
aloqasi joiz hisoblanadi: tezroq fosh etishga xotiraga talablami
kuchaytirish evaziga erishish mumkin.
Murakkablik talaygina kattalik orqali ifodalanadi. Muayyan
algoritm uchun ishlash murakkabligi 2128 ni tashkil etsa, algoritmni
fosh etish uchun 2128 ta amal kerak bo‘ladi (ushbu amallar murak-
kab va davomli bo‘lishi mumkin). Masalan, agar hisoblash quvvati
sekundiga million amal bajarsa va masalani yechish uchun million
parallel protsessor ishlatilsa, kalitga ega bo‘lish uchun 1019 yildan
ko‘proq vaqt talab etiladi. Bu koinot mavjud bo‘lgan vaqtdan
million marta ko‘pdir.
Fosh etish murakkabligi o‘zgarmay qolganida kompyuter quv
vati oshib boradi. Oxirgi 50 yil mobaynida hisoblash quvvati niho-
yatda oshib ketdi va ushbu tendensiya davom etishiga shubha yo‘q.
Aksariyat kriptografik usullar parallel kompyuterlar uchun yaroqli
hisoblanadi: masalan, milliard kichik fragmentlarga ajratiladiki,
ulami yechish uchun protsessorlararo ta’siming keragi boimaydi.
Kriptotizimlarni sindirishga bardoshli loyihalashda hisoblash vosita-
lari kelajagini hisobga olish zarur.
Nazorat savollari:
1. Kriptotahlil tushunchasi.
2. Kripotahlil usullarini sanab bering.
3. Tahlillash murakkabligini qanday koeffitsientlar yordamida
o‘lchash mumkin.
130
|
| |
