1.3 Teskari bog‘lanish zanjirida Vin ko‘prikli RC generator.
Kirish signalini  ga buradigan ikki kaskadli kuchaytirgichdan foydalanilganida sinusoidal tebranish generatorini teskari bog‘lanish zanjiri chastotaga bog‘liq to‘rt qutbli zanjrni ulash bilan hosil qilish mumkin. Bu zanjir generatsiya chastotasiga signalning fazasini o‘zgartirmaydi. Shunday zanjirning sxemasi 1.6-a- rasmda tasvirlangan boʻlib, unga Vin koʻprigi deb ataladi. Zanjirning amplituda chastota va faza chastota tasvirlangan 1.6-v- rasmda tasvirlangan zanjirning  generatsiya chastotasi va  uzatish koeffisenti quyidagi formula bilan aniqlanadi.
 (1.9)
1.6-rasm. Vin ko‘prigi grafigi.
 (1.10)
Agar R1=R2=R, C1=C2=C boʻlsa , u holda bu formula quyidagi koʻrinishga keladi  ,  . Generatorning amaldagi tranzistorlarda tuzilgan sxemasi 1.7-rasmda tasvirlangan.
1.7-rasm. Generatorning tranzistorlardagi amaldagi sxemasi
Generatsiyalanayotgan tebranishlarning chastotasi va amplitudasi stabilizatsiya qilish maqsadida  elementlaridan iborat manfiy teskari bogʻlanish zanjiri kiritilgan. Agar manfiy teskari bogʻlanish zanjiriga termorezistor qoʻllanmasi amplitudaning stabilizatsiya qilish effekti ham ortadi. Haqiqatdan ham  ortishi bilan manfiy teskari bogʻlanish zanjiri toki ham ortadi. Bu vaqtda termistor qiziydi, uning qarshiligi kamayadi. Bu esa  uzatish koeffitsentini oshiradi. Oʻz navbatida chiqish kuchlanishi qiymatini dastlabki holatga qaytaradi.
Vin koʻprikli generatorni operatsion kuchaytirgichlar asosida ham tuzish mumkin (1.8-rasm).
1.8-rasm. Opratsion kuchaytirgich asosidagi Vin ko‘prikli generator.
Bu generatorni tuzish prinspi oldingi sxemadan farq qilmaydi. Musbat teskari bogʻlanish zanjiri operatsion kuchaytirgichning invertermalovchi kirishi bilan chiqishi orasiga ulangan. Sxemadagi_ rezestorlar manfiy teskari bogʻlanish zanjirini hosil qilib, generatsiyalanayotgan tebranishlarning chastota va amplitudalarining stabilizatsiya qiladi.
|
