III BOB. SINUSOIDAL TEBRANISHLAR GENERATORLARINI HISOBLASH.
3.1. RC generatarni hisoblash.
Chastotasi  bo‘lgan sunmas tebranishlar generatorini hisoblash
3.1 rasm. Umumiy emitterli kuchatirgich
asosida tuzilgan RC generator sxemasi.
Generatorning kuchlanish manbayi Ek=-10V. tiranzistorlarning tinchlikdagi ishchi kuchlanish va toklari mos ravishda Ik01=Ik02=Ik0=4MA
Uk01=4k02=Uk0=4V tranzitorlarni Ukemax˃Ek. 2 Ik0˂Ik ro‘x shartlar asosida tanlaymiz. Bu shartlarga mos keluvchi tiranzistor MГUr B bo‘lib, quyidagi parametrga ega. h21e=45-100,Ikrus=30MA Ukemax=15B. Kollektor kuchlanishining tenglamasidan foydalangan holda kollektor qarshiligini hisoblaymiz.
 (3.1)
 . Baza toki ifodasidan foydalangan holda
 (3.2)
baza qarshiligini topamiz
(ГocT ga ko‘ra 43kOM) Ieo1 Re1=0.015 Ek deb qabul qilib,
 (3)
Formuladan foydalangan holda kollektor qarshiligini aniqlaymiz.
Rk=(0,985Ek-Uke 01)/Ik01=1.5 koM (ГocT 39oM) emitter qarshiligini hisoblaymiz.
Re1=Ue01/Ie01=0.015 Ek/Ie01=0.04 koM. Kuchlanish belgisini R1-R2 hisobiga olingan holda kuchaytirgich kaskadining kirish qarshiligini hisoblaymiz.
Rkr1=Гб1÷(1+h21e)Re1=1.8 kOM
Parallel ulangan R1va R2 rezistorlar qarshiligi deyarli ta’sir qilmaganini hisobga olgan holda ularning qarshiligini aniqlaymiz. R1||R2˃Rkr1 Yoki R1||R2=2Rkr1=3.6 kOM. Quyidagi ifodadan foydalangan holda R1 qarshiligini aniqlaymiz.
 (4)
R1=112 kOM (ГocT ga ko‘ra 110 koM). Quyidagi ifodadan foydalangan holda R2 rezistor qarshiligini aniqlaymiz.
 (5)
R2=3.8kOM (ГocT ga ko‘ra 3.9 kOM) Emetrik tozalagichning kirish qarshiligini Re2 rezistorga qisqa ulashni hisobga olgan holda kirish qarshiligini
R’k21=R1||R2||Rk21=1.2kOM kuchaytirgich koeffsienti qarshiligini hisobga olgan holda hisoblaymiz. Rkr2=Гб2+(1+h21e2)(Re2||Rk21)=55.2 OM. Rkr2 , qarshilikni aniqlaymiz va Rkr2=Rб||Rkr2=24,6 kOM. R qarshilikni tanlaymiz. R≈0.1Rkr2=2.3 kOM (ГocT ga ko‘ra 2.2 kom). Quyidagi ifodadan foydalangan holda kondensatorning sig‘imini aniqlaymiz.
 (6)
C=1.1Mkf. Agar kondensatorning sig‘imi juda katta chiqsa, u holda R qarshilikni kattalashtirgan holda qaytadan hisoblanadi. Kuchaytirgichning kuchayish koeffsientini aniqlaymiz.
Kutb≈(h21e1Rk)/Rk21≈37,5. Olingan natija ampiltuda balans shartini bajaradi.
Shunga ko‘ra sunmas tebranishlar hosil bo‘ladi. Agar amplituda balans sharti bajarilmasa Re1 teskari bog‘lanish rezistori qarshiligini kamaytirish kerak. Agar teskari bog‘lanish bo‘lmasa, biroq hosil qilinmagan koeffsienti amplitudasi bajarilmasa, u holda h21e ko‘rsatgich katta bo‘lgan tranzistorni tanlash lozim.
| 