|
Samarqand davlat universiteti raqamli texnologiyalar fakulteti dasturiy injiniring yo
|
| bet | 3/23 | | Sana | 10.06.2022 | | Hajmi | 1.07 Mb. | | #23397 |
Bog'liq MBBT fanidan kurs ishini bajarish uchun namuna 2 kurs Dasturiy injiniring (2) Mavzu, Texnika xavfsizligi, qaror qabul qilish Nilufar, prezentacija1, 11- kimyokonspekt, 10-sinf-jismoniy-tarbiya-baxtiyor.uz , Лекция 3a, 121121, Quyosh energuyasidan foydalanishMa’lumotlar bazasining turlari
Foydalanuvchilar soni ma’lumotlar bazasi bitta foydalanuvchi yoki ko’p foydalanuvchi sifatida tasniflanganligini aniqlaydi. Bitta foydalanuvchi ma’lumotlar bazasi bir vaqtning o’zida faqat bitta foydalanuvchini qo’llab-quvvatlaydi. Bunga javoban, ko’p foydalanuvchi ma’lumotlar bazasi bir vaqtning o’zida bir nechta foydalanuvchilarni qo’llab-quvvatlaydi. Ko’p foydalanuvchi ma’lumotlar bazasi nisbatan kam miqdordagi foydalanuvchilarni (odatda 50 dan kam) qo’llab-quvvatlasa, tashkilotning ishchi guruhi ma’lumotlar bazasi deb ataladi.
Markazlashtirilgan va markazlashtirilmagan (tarqatilgan) ma’lumotlar bazasi ma’lumotlar bazasini amalga oshirish va boshqarish uchun aniq belgilangan infratuzilma apparat, operatsion tizimlar, tarmoq texnologiyalari va boshqalarni talab qiladi. Odatda, infratuzilmaga ma’lumotlar bazasini yaratadigan va ishlaydigan tashkilot egalik qiladi va xizmat qiladi. Ammo so’nggi yillarda bulutli ma’lumotlar bazalaridan foydalanish tobora ommalashib bormoqda. Bulutli ma’lumotlar bazasi - bu Microsoft Azure yoki Amazon AWS kabi bulutli ma’lumotlar xizmatlaridan foydalanib yaratilgan va saqlanadigan ma’lumotlar bazasi.
Ma’lumotlar bazasini loyihalash deganda ma’lumotlar bazasi tuzilishini loyihalashtirishga qaratilgan, tashqi foydalanuvchi ma’lumotlarini saqlash va boshqarish uchun ishlatiladigan harakatlar tushuniladi.
Ma’lumotlar bazasini loyihalash - bu ma’lumotlarni boshqarish tizimini loyihalashtirish, ishlab chiqish, amalga oshirish va xizmat ko’rsatishni osonlashtiradigan jarayonlar to’plami. To’g’ri ishlab chiqilgan ma’lumotlar bazasini saqlash oson, ma’lumotlarning izchilligini yaxshilaydi va diskni saqlash joyi nuqtai nazaridan iqtisodiy jihatdan samarali.
Ma’lumotlar bazasini loyihalashning asosiy vazifalari taklif etilayotgan ma’lumotlar bazasi tizimining mantiqiy va fizik loyihalash modellarini ishlab chiqarishdir.
Mantiqiy model ma’lumotlar talablariga va fizik mulohazalardan mustaqil ravishda saqlanadigan ma’lumotlarga e’tiborni qaratadi. Ma’lumot qanday saqlanishi yoki qayerda saqlanishi, qay tarzda, bu bilan bog’liq emas.
Ma’lumotlarning fizik loyihasi modeli ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari (MBBT) kabi apparat vositalari va dasturiy ta’minot tizimlaridan foydalangan holda ma’lumotlar bazasining mantiqiy loyihasini fizik muhitga tarjima qilishni o’z ichiga oladi.
Ma’lumotlar bazasini ishlab chiqish davrida bir qator bosqichlar mavjud bo’lib, ular ma’lumotlar bazasi tizimini ishlab chiqishda kuzatiladi.
Ma’lumotni modellashtirish, ma’lumotlar bazasini loyihalashtirishdagi birinchi qadam, aniqlangan muammolar sohasi uchun ma’lum bir ma’lumot modelini yaratish jarayonini anglatadi. Ma’lumotlar modeli - bu ancha murakkab real dunyo ma’lumotlarining nisbatan oddiy namoyishi, odatda grafik ko’rinishda aks ettirilishidir.
Ma’lumot modellarida uchta turdagi munosabatlar qo’llaniladi: birga ko’p, ko’p-ko’pga va bir-birga. Ma’lumotlar bazasini loyihalashtiruvchilar odatda qisqartirilgan 1:M yoki 1..*, M:N yoki *..* va 1:1 yoki 1..1 belgilarini ishlatadilar.(M:N belgisi ko’pchilikning o’zaro munosabatlari uchun standart yorliq bo’lsa-da, M:M yorlig’i ham ishlatilishi mumkin).
|
| |
