|
Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari
|
| bet | 4/23 | | Sana | 10.06.2022 | | Hajmi | 1.07 Mb. | | #23397 |
Bog'liq MBBT fanidan kurs ishini bajarish uchun namuna 2 kurs Dasturiy injiniring (2) Mavzu, Texnika xavfsizligi, qaror qabul qilish Nilufar, prezentacija1, 11- kimyokonspekt, 10-sinf-jismoniy-tarbiya-baxtiyor.uz , Лекция 3a, 121121, Quyosh energuyasidan foydalanishMa’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari
Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari (MBBT) - bu foydalanuvchilarga ma'lumotlar bazasini aniqlash, yaratish va saqlash, shuningdek, unga boshqariladigan kirish huquqini amalga oshiradigan dastur. Aslida ma'lumotlar bazasi va foydalanuvchi o’rtasida (amaliy dasturi) ma'lumotlarni saqlash va boshqarish xususiyatlarini yashiradigan qatlam (mavhumlik).
Ma’lumotlar bazasi tizimi bu kompyuterlashtirilgan yozuvlarni saqlash tizimidir. Ma’lumotlar bazasining o’zi elektron fayl (jadval)lar kabinetining bir turi sifatida ko’rib chiqilishi mumkin. Ushbu tizimning foydalanuvchilariga bunday fayllarda turli xil operatsiyalarni bajarish imkoniyati beriladi, masalan: ma’lumotlar bazasiga yangi bo’sh fayllarni qo’shish, mavjud fayllarga yangi ma’lumotlarni kiritish, ma’lumotlarni olish, ma’lumotlarni o’zgartirish, ma’lumotlarni o’chirish, ma’lumotlar bazasini o’chirish.
Odatda, zamonaviy MBBT quyidagi komponentlar mavjud:
tashqi va tasodifiy kirish xotirasi va jurnallaridagi ma’lumotlarni boshqarish uchun javob beradigan yadro
ma’lumotlar olish va o’zgartirish uchun so’rovlarni optimallashtirish va, odatda, mashinadan mustaqil bajariladigan ichki kodni yaratishni ta’minlaydigan ma’lumotlar bazasi tilidagi protsessor
ma’lumotlar bazasini boshqarish bilan foydalanuvchi interfeysini yaratadigan ma’lumotlarni boshqarish dasturlarini sharhlaydigan ishlaydigan qo’llab-quvvatlash quyi tizimi
axborot tizimiga xizmat ko’rsatishda bir qator qo’shimcha funksiyalarni ta’minlovchi xizmat dasturlari (tashqi yordam dasturlari)
MBBT ma’lumotlar modeliga ko’ra, iyerarxik, tarmoq, relyatsion, grafik, ER model kabi turlarga ajratish mumkin.
Iyerarxik ma’lumotlar bazasi - ma’lumotlar bazasining ushbu turida ma’lumotlar ajdod va avlod o’rtasidagi munosabatlarning tugunlarida saqlanadi. Shuningdek, yozuvlarda nafaqat bu ma’lumotlar, balki ularning ajdodi va avlodlari to’g’risida ham ma’lumotlar mavjud. Nomidan ko’rinib turibdiki, “iyerarxiya”, bu daraxtga o’xshash tuzilishdir. Har bir yozuv orasida ajdod-avlod munosabatlari sifatida bog’langan aloqalar mavjud. Ma’lumotni olish uchun biz kerakli ma’lumotlarni olguncha har bir daraxtni kesib o’tishimiz kerak. Ular asosan bank va telekommunikatsiya sohalarida yuqori samaradorlik va ilovalarni boshqarish uchun ishlatiladi.
|
| |
