19
Qog‘oz va kartonga ishlov berish usullari unchalik murakkab emas, bolalar ularni
osonlik bilan o‘zlashtirish oladilar. Qog‘oz va kartonga
ishlov berish yuzasidan
egallangan malakalar keyinchalik barcha mehnat turlari bo‘yicha trxnologiya
ta‘limida keng qo‘llaniladi.
Qog‘ozni buklash usullari.
Qog‘ozni teng ikkiga buklash uchun qog‘oz stol yoki parta ustiga qo‘yladi va o‘ng
hamda chap qo‘li bilan qog‘ozni o‘ziga yaqin turgan
tomonining ikki uchidan
ushlab, uni pastki uchlari bilan tenglashtiriladi. Bunda qog‘ozning uchlarining
qirrasi bir-biriga to‘g‘ri tushishi kerak. Ana shundagina qog‘oz qo‘l
bilan
tekislanib, uning bukilgan chizig‘i ustidan tirnoq bosib yurgiziladi.
Qog‘ozni bukilgan joyidan yirtish.
Qog‘ozni yirtishdan oldin, avval
ehtiyotlik bilan ochiladi, uning bir tomoni o‘ng
qo‘l bilan bosilib, chap qo‘l bilan bukilgan
chiziqdan sekin yirtiladi, Bukilgan
chiziq ustiga chizg‘ichni qo‘yib, ham qog‘ozni yirtish mumkin.
Qog‘ozni bukilgan joyini pichoqda qirqish.
Qog‘ozni buklab, tirnoq bilan bosib iz tushiriladi. Shundan so‘ng uning buklangan
chizig‘ini o‘ng
tomonga qilib stol ustiga, uning orasiga pichoqni tiqib yurgiziladi.
Qog‘ozni qaychi bilan qirqish.
Qaychi o‘ng qo‘lda ushlanadi. Ish vaqtida qaychini harakatsiz ushlab,
qirqilayotgan qog‘ozni, undagi kesish chizig‘i aniq ko‘rinishi
uchun aylantirib
turiladi.
Qog‘ozni yopishtirish.
Stolning ustiga gazeta yozib, uning ustiga kerakli o‘lchamda qirqib olingan rangli
yoki istalgan qog‘oz qo‘yiladi va mo‘yqalam yordamida o‘rtasidan chetiga avval
chap, so‘ngra o‘ng tomonga qarab elim suriladi. Yelimni tez, yupqa qilib suriladi.
Yelim surilgan qog‘ozni yopishtiriladigan predmetning ustiga qo‘yib,
uning
ustidan g‘ijimlanishlar bo‘lmasligi uchun toza latta bilan bosib tekislanadi.
Qog‘oz va kartonni o‘lchash usullari. Texnologiya darslarida qog‘ozni
o‘lchash usullari unchalik murakkab emas va ular matematika darslarida
20
qo‘llanadigan asboblar yordamida bajariladi. Birinchi navbatda bu oddiy chizg‘ich,
uchburchak chizg‘ich va tsirkuldir.
