81
Havo harorati qancha yuqori bo‘lsa, unda shuncha ko‘p suv bug‘i
bo‘ladi. Havoning sovuqroq bo‘lishi uning tarkibida suv bug‘ining
kamroq ekanini bildiradi.
Havo tarkibida mavjud bo‘lgan suv bug‘i miqdori
havo namligi
deb ataladi.
Havodagi suv bug‘lari sovuq harorat ta’sirida birikib, bulutni hosil
qiladi. Osmonning bulut
bilan qoplanganlik darajasi
bulutlilik deb
ataladi.
-20 °C
1 g
5 g
17 g
0 °C
+20 °C
Havo ochiq O‘rtacha bulutli Bulutli
1. Haftalik ob-havo ma’lumotini kuzating va tahlil qiling.
2. Kun davomida 3 marta (ertalab, tush payti va kechga yaqin) osmonning
bulutlilik darajasini aniqlang.
82
32-MAVZU
OB-HAVO NIMALAR TA’SIRIDA O‘ZGARADI?
Kalit so‘zlar:
okean, quruqlik, havo
harorati, havo namligi,
havo bosimi, shamollar,
bulutlilik
1. Ob-havoning o‘zgarishi nimaga
bog‘liq?
2. Ob-havo elementlariga nimalar
kiradi?
Dunyoning hamma joyida ob-havo elementlari doimo o‘zgarib turadi,
ayrim joylarda issiq, ba’zi
joylarda sovuqroq, ko‘proq yoki kamroq
bulutli, sershamol holatlar bo‘ladi.
Havo tarkibida namlikning ortishi natijasida
bulutlilik darajasi
ham ortadi. Havo haroratining turlicha bo‘lishi shamollarni hosil
qiladi.
Ob-havo o‘zgarishining asosiy sababi havo haroratining o‘zga-
rishidir. Harorat o‘zgarganda ob-havoning boshqa xususiyatlari
ham o‘z-o‘zidan o‘zgaradi. Havo harorati uning namligiga ta’sir qiladi.
Havo harorati ko‘tarilishi bilan havodagi namlik miqdori ortadi.
83
Shamol natijasida havo bir
joydan
boshqa joyga harakat-
lanadi. Biroq bu holat Yer
yuzining
hamma joyida bir
vaqtda sodir bo‘lmaydi. Shu-
ning uchun, haroratdan tash-
qari, shamol ham ob-havo
o‘zgarishining
asosiy omili
bo‘lishi mumkin.
Quyidagi rasmda nima
tasvirlangan?
1. Ob-havo o‘zgarishiga hudud relyefi qanday ta’sir ko‘rsatadi?
2. Hafta davomida ob-havoda bo‘ladigan o‘zgarishlarni kuzating va
sababini tahlil qiling.
