35
uzatish tizimiga ulanadi. Ba’zan bu nazoratchilar tizim kartasida
joylashgan bo‘lishi mumkin.
Tizim birligi, shuningdek, o‘zgaruvchan
kuchlanishni turli
polaritlarning doimiy voltajiga va tizim kartasiga va tizim birligiga
joylashtirilgan boshqa kompyuter qurilmalariga quvvat berish uchun
zarur bo‘lgan qiymatlarga aylantiradigan quvvat manbai hisoblanadi.
Quvvat manbai tizim birligini sovutish uchun aylanadigan havo
oqimlarini, kompyuterning tarmoq energiya ta’minotini
ishlab
chiqaruvchi fanni o‘z ichiga oladi. Tarmoqqa qo‘shimcha ravishda,
kompyuterda avtonom quvvat manbai ham mavjud-batareya. Taymer
batareyaga ulangan-ichki elektron soat, agar kerak bo‘lsa, joriy vaqtni
(yil, oy, soat, daqiqa, soniya va soniyalarning bir qismini) avtomatik
ravishda olib tashlashni ta’minlaydi.
Asustek, Intel, Giga-Byte, Abit va boshqalar asosiy yetakchi tizim
kartalari ishlab chiqaruvchilaridir.
Interfeyslar
Kompyuter bir nechta alohida qurilmalardan iborat. Komponentlar
orasidagi o‘zaro aloqa uchun ular odatda
shinalar deb ataladigan
jismoniy chiziqlar (o‘tkazgichlar) bilan bog‘lanishi kerak. Avtobus va
signallarni uzatish qoidalarining kombinatsiyasi interfeysni hosil qiladi.
Bu kompyuter qurilmalarini ulash va ulash vositalarining kombi-
natsiyasi bo‘lib, ularning samarali o‘zaro ta’sirini ta’minlaydi.
Funktsional maqsadga muvofiq, kompyuter interfeyslari tashqi (i / u) va
ichki qismlarga bo‘linadi. Tashqi interfeyslar atrof-muhit birliklarini
(printerlar, printerlar va shunga o‘xshash), shuningdek,
maxsus
boshqaruv komponentlarini (klaviatura, sichqonchani) ulash uchun
mo‘ljallangan. Ichki interfeyslar bilan vaziyat biroz murakkabroq
ko‘rinadi. Ulardan ba’zilarini tizim interfeyslari deb atash mumkin,
chunki ular faqat platformada (tizim
avtobuslari, chipset avtobuslari,
xotira avtobuslari) va ularning bir qismi mahalliy sifatda namoyon
bo‘ladi. Keng tarqalgan mahalliy interfeyslar orasida ISA, PCI, AGP,
IDE (ATA), COM, LTP, USB. Boshqa joylarda bo‘lgani kabi,
kompyuterdagi interfeyslarning muvozanatli tarkibi ham muhim omil
hisoblanadi: zamonaviy va ma’naviy eskirgan
standartlarning optimal
nisbati, shuningdek, ularning hal qilinadigan vazifalarga muvofiqligi.
Mahalliy va tashqi interfeyslarga e’tibor qaratiladi
