|
Tizim mantiq to‘plami (chipset)Bog'liq 6 Shaxsiy kompyuter arxitekturasi va texnik
Tizim mantiq to‘plami (chipset)
Kompyuterning potensial xususiyatlari va samaradorligi asosan
chipset (ChipSet) deb nomlangan tizim mantig‘i chipset tomonidan
anakartga o‘rnatilgan. Bu protsessor, tizim avtobusini (protsessor va
RAM tekshirgichini birlashtiradi), RAM va boshqa kompyuter
komponentlari bilan ishlash interfeyslarini ta’minlaydi. Uning asosiy
vazifasi to‘g‘ridan – to‘g‘ri interfeyslarga mos kelmaydigan ko‘plab
qo‘llab-quvvatlashdir.
Zamonaviy apparat interfeyslari va tizim avtobuslari asenkron
ishlaydi, ya’ni signallarni bir vaqtning o‘zida uzatish va qabul qilish
mumkin. Ular signallarning tabiati, soat tezligi yoki tarmoqli kengligi
bo‘yicha kelishilmagan. Ma’lumotni bog‘lash va ularni almashish
uchun, qulay shaklga olib kelish uchun konvertatsiya qilish va keshlash
operatsiyalari talab qilinadi.
Ko‘pgina zamonaviy chipsetlar odatda «Shimoliy ko‘prik»
(Shimoliy ko‘prik) va «Janubiy ko‘prik» (Janubiy ko‘prik) deb
ataladigan ikkita «asosiy» chipni o‘z ichiga oladi. Shimoliy ko‘prik
odatda AGP avtobusini, tizim xotirasi avtobusini, PCI avtobusini
boshqarishni ta’minlaydi. Janubiy ko‘prik IDE, USB, ACPI, IEEE1294
interfeyslarini boshqaradi, ISA-PCI ko‘prigi, klaviatura boshqaruvlari,
sichqoncha, FDD mavjud. Har ikkala ko‘prik ham PCI avtobus yoki
boshqa interfeys bilan bog‘langan. Video va ovoz boshqaruvlari
o‘rnatilgan chipsetlar ma’lum. Shuni ta’kidlash kerakki, chipset tizim
kartasiga ulangan alohida qurilma emas. Tizim mantig‘i to‘plami har
doim u bilan birlashtirilgan va shuning uchun chipsetlarni ishlab chiqish
va ishlab chiqarish to‘g‘ridan-to‘g‘ri tizim platalarini ishlab chiqaruvchi
firmalar tomonidan amalga oshiriladi.
Quyidagi chipsetlar eng keng tarqalgan: Nvidia Force 2 (3,4), VIA
K8T800 PRO, VIA K8T890, Intel865PE, AMD-8000 va boshqalar.
|
| |
