(qorayish yorug’likni sezuvchi qatlamdagi pigmentning erishi oqibatida yoki
pigment hosil kiluvchi kimyoviy reakсiyaning issiklik ta’sirida bo’lib o’tadi).
Termonusxa ko’chirish kamchiliklari: yuqori bo’lmagan sifat, nusxalarning
saqlanish muddati kamligi (1—2 yildan keyin ularniig rangi o’chadi va oqaradi),
kimmatbaho qog’oz. Molniya, TENKA, TR4 va boshka apparatlar ishlatiladi.
Diazografik nusxa ko’chirish (yorug’lik nusxa ko’chirish)
Diazografik
nusxa ko’chirish (yorug’lmk nusxa ko’chirish) — bu diazografiya, sinkografiya.
Asosan katta shakldagi chizma-texnik xujjatlardan nusxa ko’chirish
uchun
qo’llaniladi. Asl nusxa yorug’likni o’tkazadigan qog’ozda, kalkada bajarilgan
bo’lishi kerak. Jarayon yorug’lik sezuvchi diazoqog’ozga ko’yilgan shaffof asl
nusxani
yoritib xosil qklinadi, bunda diazoqog’ozning tasvir yo’k joylari okarib
koladi. Tasvir, yarim quruq usul bilan tortib turuvchi shkaflarda eritgich (ammiak)
bug’ilda yoki nam usul bilan ishqorli korishmada tushiriladi;
oxirgi holatda
nusxalarning chidamliligi ortadi. Diazotipli nusxa ko’chirishning sifati o’rtacha.
Rossiyada ishlab chikarilgan SKA, SKN, VA, KVS, SKS, SKMP va boshqa
apparatlar ishlatiladi. Tuzilishi va nusxa ko’chirish texnologiyasi bo’yicha namli
tushirish apparatlari (masalan, SKMP) yarnm kuruk tushirish apparatlariga nisbatan
(masalan, SKS) birmuncha oddiy va arzondir, lekin nusxa ko’chirish sur’ati va ish
sifati pastdir
Yaqingacha juda keng tarkalgan nusxa ko’chirishning bu turi o’z o’rnini
elektrografik nusxa ko’chirishga bo’shatib bermokda.
Fotografik nusxa ko’chirish
Fotografik nusxa ko’chirish (fotonusxa ko’chirish) eng kadimiy va yuqori sifatli
nusxa ko’chirish usuli bo’lib, kimmatbaho xom ashyo (xususan,
kumush tuzini
o’zida saklagan fotoqog’oz) va nusxa olishning uzoq jarayonini (ekspoziсiya,
tushirish, qotirish, yuvish, kuritish) talab etadi.
Tasvirning o’lchamlari va sifatiga ko’yilgan talablarga karab fotografik nusxa
ko’chirish kontaktli va proekсion bo’lishi mumkin. Proekсion fotonusxa ko’chirish
nusxani yukori sifatli bo’lishini ta’minlayli va keng oraliklarda tasvir xajmini
o’zgartirish va tasvirdagi aloxdda lavhalarini kattalashtirib ajratish imkonini beradi.
Fotonusxa ko’chirishda ham oddiy ham kayta
ishlanadigan fotoplyonka va
fotoqog’ozlar ko’llaniladi. Plyonkadagi pozitiv nusxa kelgusida diazografik nusxa
ko’chirish uchun ishlatilishi mumkin. Agar yarim tuslarni tushirish talab etilmasa u
holda juda keskin fark qiladigan fotomateriallar ishlatiladi.
Fotonusxa ko’chirish uchun turli xil ko’shimcha asboblar va fotokatgalashtiruvchi
kurilmalar ishlatiladi.
Fotonusxa ko’chirishning muxim va keng tarqalgan ko’rinishi xujjatlarni
mikrofilmlashga asoslangan mikrofotonusxa ko’chirishdir. Unda oddiy fotografik
kontaktli (refleksli) fotograflash va bosish uchun apparatlar ishlatiladi. Modellari:
ORK komplekgi, KP-10, KRN, Dokufo BF-101 va boshka apparatlar.
