Mavzu_-_29_:
O‘tkazgichli tarmoq uskunalari (hub, switch,
marshrutizator,
ko‘prik)
Reja:
1.Xab (HUB)
2.Xablar yordamida ma’lumotlarni uzatish
3.Intellektual xab (HUB)
4.Dualspeed – Xab (Hub)
Xab (HUB)
5.1-rasmda Mini Hub Ethernet 10 Mbit/5x RJ – 45 Ports RJ – 45 ko‘rsatilgan.
Shuningdek xabni konsentrator va taqsimlovchi deb atashadi.
Yulduz shakli qurilgan tarmoqlarda u markaziy punkt bo‘ladi. Xabning har bir
portidan ishchi stansiyalariga kabel olib boradi, natijada yulduzga o‘xshash hosil
bo‘ladi (5.1-rasm).
5.1-rasm
Kompyuter o‘rniga xabga qo‘shimcha
xab ulash mumkin, bu esa tarmoq
imkoniyatlarini kengaytirishga yordam beradi. Ezernet “to‘qilgan juftlik” uchun 5-
24 portli xablar mavjud. Ular 10 yoki 100 Mb/s uzatish tezligiga ega bo‘lishi
mumkin. Yana Dual-Speed-Hubs (10 yoki 100 Mb/s) olinishi mumkin, ular,
kommutator ko‘rinishida ulanib, ikki xablardan iborat bo‘ladi.
Shuningdek xablar ma’lumotlarni bita stansiyadan hamma bоshqаlargа uzatishi
mumkin, ya’ni, hamma unga ulangan stansiyalar polosalar enini bo‘lishi kerak. Ular
eng past apparatli ta’minlangan darajasida (1031-darajasi) ishlaydilar.
Xablar yordamida ma’lumotlarni uzatish
Xab ma’lumotlar
paketini olganda, u oddiy ravishda ularni hamma portlar
chiqishlariga yuboradi. Ularning bittasida,
mantiqga asosan, qabul qiluvchi
joylashgan.
(CSMA/CD) uzatish jarayonida,
Ezernetta ishlatilishi sababli, Xabni bunday
o‘zini tutishi unumdorlik muammolariga olib keladi.
Hamma portlarga barcha paketlarni yuborish, uzatish
unumdorligini bekorga
sarflash bilan bog‘liq. Buning ustiga ma’lumotlar paketlari qidirilayotgan qabul
qiluvchi yo‘q kanallarga tushadi. Bu yerda ma’lumotlar paketlari ulangan oxirgi
qurilmаlargа ma’lumotlarni uzatishga halaqit beradi va
ular bilan kolliziyaga olib
kelishi mumkin. Tarmoq katta yuklanganda bunday kelishmovchiliklar aynan ko‘p
bo‘lib turadi, bu esa hamma tegishli stansiyalarda ma’lumotlarni qayta uzatishga
olib keladi.
Bunday holatda, gap segmentlar kolliziyalari to‘g‘risida ketadi. Bir segmentga
birlashtirilgan hamma kompyuterlar 10-100 Mbit/s (Shared LAN) li polosalar enini
o‘zaro bo‘lib olishadi. Kelishmovchilik chiqib
qolganda polosa enining ma’lum
bir qismi
ishlatilib bo‘lmaydi. Farast qilaylik, 100 Mbit/s
polosa enini o‘zaro 100 kompyuter bo‘lib oladi,
bunda ma’lumotlar almashuvi juda sekin o‘tadi.
Ekstremal holatda u hatto to‘xtab qoladi,
chunki tarmoq yangi paketlarni uzatish o‘rniga
retransmissiya bilan ko‘prоq bog‘liq.
Shuning uchun ruterlar va svitchalar
yordamida
katta
tarmoqlarni
kichik
segmentlarga bo‘linadi (5.2-rasm).
Ruter yoki svitchadagi har bir port o‘zini segmentiga ega. Agar har bir
kompyuter o‘zini svitch-port, ya’ni o‘zini segmenti, bunda gap mikrosegmentatsiya
to‘g‘risida ketadi.
