|
-rasm. Shlitsali birikmalarda yuklanish sharoitlarining ta’siri
|
| bet | 3/3 | | Sana | 24.10.2023 | | Hajmi | 242.5 Kb. | | #90342 |
Bog'liq Shlitsali birikmalarning turlari va ularning qo’llanishi 3-amaliy ish, adabiyotshunoslik, Yadro o, Jadvaldan koʻrinib turibdiki sarf, Тadbirkorlikni moliyaviy ta’minlash yo’llari, 2 amalyot d, [29.12.2023 00 54] ТАШКЕНТ ЮЖНЫЙ КОКАНД 1, SI 3 uzb, Amaliyot 2 (2), amaliyot 4 (2), amaliyot 5, amaliyot 6, 1-amaliy ish Pedagogik diagnostika, mysql 12.1-rasm. Shlitsali birikmalarda yuklanish sharoitlarining ta’siri
Bundan tashqari, gupchakning o'rtasidan siljigan kuch ag'daruvchi moment MAG =F*l hosil qiladi. buning ta’sirida gupchakning yaqin chekkasida yuklanish konsentratsiyasi (jamlanishi) hosil bo'ladi. Ag'daruvchi moment o'q bo'ylab yo'nalgan kuch FA ta’siridan ham hosil bo'lishi mumkin: MAG2 =0,5FAdw; bu yerda, dw - g'ildirak boshlang'ich aylanasining diametri, MAG = MAG1 + MAG2 ta'siridan faqat yuklanish konsentratsiyasi emas, balki birikmadagi davriy surilishlar ham hosil bo'ladi. Yuqorida aytilgandan ko'rinadiki, korrozion - mexanik yeyilishni birikmadagi tirqishlarni kichraytirib va tishli gardishni gupchakning o ‘rtasiga joylashtirib kamaytirish mumkin ekan. Birikmaning yuklanish qobiliyatini oshirish uchun, bundan tashqari, tayyorlash aniqligini va ishchi sirtlarning qattiqligini oshirish choralari ham qo'llanadi. Agar birikma faqat burovchi moment bilan yuklansa (F va FA nolga teng), masalan, muftani valga biriktirishda, u holda nisbiy tebranma surilishlar, yeyilish ham bo`lmaydi. Bunday birikmalar yeyilishga hisoblanmaydi.
Shlitsali birikmalarning yuklanish qobiliyatini hisoblash usullari
Shlitsalar ishchi sirtlarining ezilishi va yeyilishi bosim σez bilan bog`liq. Agar [σez] ning ruxsat etilgan qiymati ezilish va yeyilishning ta’sirini hisobga olib belgilansa, u holda “σez” ni hisoblashda yeyilish va ezilishning umumiy mezoni sifatida qabul qilish mumkin. Bunday hisob umumlashgan mezon bo'yicha soddalashtirilgan (taxminiy) hisob deyiladi.
Xizmat qilish muddati, yuklanish sharoiti va sh.k.ni hisobga olib ezilish va yeilishni alohida hisoblashga urinishlar bo'lgan bir qator tadqiqotlar natijasi ГОСТ 21425-75 da umumlashtirilgan.
Shlitsali birikmalarning soddalashtirilgan
(taxminiy ) hisobi
Taxminiy hisob ezuvchi kuchlanishning o'rtacha qiymatini chegaralashga asoslangan (12.2 -rasm) va quyidagicha amalga oshiriladi
bu yerda, T-hisobiy burovchi moment (uzoq ta'sir etadigan yuklanishdagi eng kattasi), Nm; d0`r - birikmaning o'rta diametri, mm; z - birikmadagi tishlar soni; KT - yuklanishning tishlar o'rtasida notekis taqsimlanishini hisobga oluvchi koeffitsiyent (birikmaning ishlash sharoiti va tayyorlanish aniqligiga bog'liq. taxminiy hisoblarda KT=0,7...0.8 deb olish mumkin); h - tishlarning ishchi balandligi, mm; f -tishlarning ishchi uzunligi, mm; [σez] - ezuvchi kuchlanishning ruxsat etilgan qiymati
Ezilishga hisoblash. Hisobiy kuchlanishni qiymati quyidagicha aniqlanadi.
bunda: M- uzatilayotgan aylanuvchi momenti, SF – valning o’qiga nisbatan olingan ishchi yuzaning umumiy statik momenti, mm3/mm. (jadval), l – shilitsning uzunligi, mm.
12.1-jadval
Seriya
|
Shlitsning o’lchamlari
z x d x D
|
b
|
SF, mm3/mm
|
O’lchamlari, mm
|
Yengil
|
8x36x40
|
7
|
182
|
8x42x46
|
8
|
211
|
8x46x50
|
9
|
230
|
8x52x58
|
10
|
440
|
O’rta
|
8x36x42
|
7
|
343
|
8x42x48
|
8
|
396
|
8x46x54
|
9
|
600
|
Og’ir
|
10x42x52
|
6
|
978
|
10x46x56
|
7
|
1020
|
Yeyilishga hisoblash. Yeyilishga chidamliligi quyidagicha aniqlanadi.
Shilitsli birikmalar o’lchamlari uning mustahkamlik va bikrligi bilan belgilanadi. Agarda σyeyl , σez larning Hisobiy qiymatlari, puxsat etilgan [σez], [σyeyl] qiymatlaridan 5 % ga oshsa l uzunlikni oshiradi yoki boshqa seriya olinadi.
Ruxsat etilgan kuchlanishlar. Yuzasi toblanmagan qo’zg’almas shilitsli birikmalar uchun [σez] =30÷70 MPa, toblangan bo’lsa [σez] =80÷180 MPa, yuzasi toblan o’q bo’yicha xarakatlanuvchi birikmalar uchun [σez] =5÷15 MPa.
Yeyilishga ruxsat etilgan kuchlanish qiymati ishga yuzaning termik qayta ishlanishiga hamda qattiqligiga bog’liq bo’lib, termik qayta ishlanish yaxshilanish bo’lganda σyeyl =0,032 NV, toblash bo’lganda σyeyl =0,3 NRS
Shlitsalar qat`iyan davlat standartlari bo`yicha tayyorlanadi. Shlitsali birikma xam mustaxkamlikka shponkali birikmalardagidek quyidagi shart bo`yicha xisoblanadi:
To`g`ri to’rtburchak profilli shlitsalar uchun:
evol’venta profilli shlitsalar uchun esa:
bu erda, m - tishlar moduli
z - shlitsalar soni d - shlitsaning o’rta diametric
Foyfalanilgan adabiyotlar:
1. Shoobidov Sh.A. Mashina detallari. Texnika oily o`quv yurtlari uchun darslik. Тошкент: “O`zbekiston ensiklopediyasi”, 2014. -444 b.
2. Kurganbekov M.M., Moydinov A. Mashina detallari: O`quv qo`llanma. I va II qismlar. -Toshkent: “O`zbekiston ensiklopediyasi”, 2014. -384 b.
3. Ш.А. Шообидов Машина деталлари. Ўқув қўлланма. Тошкент 2004-120 б.
4.Ш.А.Шообидов, С.У.Мусаев. «Юритмалар», Тасмали ва занжирли узатмаларни лойихалаш. Тошкент 2000-82 б.
|
| |
