|
"Экономика и социум" №6(97)-1 2022 www.iupr.ruBog'liq yarimo-tkazgichli-lazerlar Farhod Sultonov, Farruh Bozorboyev. O\'zbekiston hukmdorlari, OLTIN FOND JURNALI 1-SON oxirgi, 1. Tadbirkorlik turlari va shakllari"Экономика и социум" №6(97)-1 2022 www.iupr.ru
1183
2-rasm. a) yarimo ‘tkazgichli lazeming tuzilishi: 1-elektr toki beriladigan
simning kontakti, 2-yarimo ‘tkazgich kristali; b) damlash.
Damlash tokining GaAs lazeri generatsiyasining quyi chegarasidan ancha
yuqori qiymatida nurlanish spektri 3,5 sm
-1
kenglikka ega.
Yarimo‘tkazgichning temperaturasini o‘zgartirish yo‘li bilan ham tashqi
bosim (ostida mexanik kuch ta’sirida), ham generatsiya chastotasini o‘zgartirish
imkoniyati mavjuddir [4]. Shunday qilib, yarimo‘tkazgichlarning tarkibini,
temperaturasini o‘zgartirib va bosim ta’sirida generatsiya chastotasini (to‘lqin
uzunligini) uzluksiz o‘zgartirish mumkin. Shu sababli, yarimo‘tkazgich lazeri
optoelektronikada, lazer printerida va spektroskopiyada keng ko‘lamda
qo‘llanilmoqda.
An'anaviy diodning anodasi ijobiy potentsialga ega bo'lganda, ular
diyotning oldinga yo'naltirilganligi aytiladi. Bunday holda, n-mintaqasidagi
elektronlar p-mintaqasiga AOK qilinadi va p-maydonidagi teshiklar yarim
o'tkazgichning p-n o'tishiga n-mintaqasiga kiritiladi. Agar elektron va teshik
"yaqin" bo'lsa (tunnel mumkin bo'lganda masofadan), ular ma'lum bir to'lqin
uzunligi foton (energiya tejash tufayli) va fonon (momentumni saqlab qolish
sababli, foton momentumni olib tashlaydi) shaklida energiyani chiqarish bilan
birlashtirilishi mumkin. Ushbu jarayon spontan nurlanish deb ataladi va ledlarda
nurlanishning asosiy manbai hisoblanadi [5].
Biroq, muayyan sharoitlarda, rekombinatsiyadan oldin elektron va kovak
uzoq vaqt davomida (mikrosekundlarga qadar) bir sohada bo'lishi mumkin. Agar
bu nuqtada istalgan (rezonans) chastotaning fotoni bu maydon orqali o'tadigan
bo'lsa, u ikkinchi fotonning chiqarilishi bilan majburiy rekombinatsiyaga olib
kelishi mumkin, uning yo'nalishi, polarizatsiya vektori va fazasi birinchi
fotonning bir xil xususiyatlariga to'g'ri keladi.
|
| |
