125
-
bu erda, n - immersion suyuqlikni sindirish ko‘rsatkichi;
n
1
- namunaviy vositaning sindirish ko‘rsatkichi;
N - o‘lchanayotgan prizmaning sindirish ko‘rsatkichi;
Namunaviy prizmani o‘lchash prizmasi ustiga shunday o‘rnatish kerakki,
unda immersion suyuqlikni bir tekis taqsimlanishi kerak.
Namunaviy prizmaning (plastinkaning) sindirish ko‘rsatkichi 5 marta
o‘lchanadi. O‘lchangan sindirish ko‘rsatkichining o‘rtacha
arifmetik qiymati
namunaviy prizmaning (plastinkaning) sindirish ko‘rsatkichi bilan solishtiriladi.
Agar ularning farqi ±2 ∙10
-4
dan katta bo‘lmasa, refraktometrning yustirovkasi
buzilmagan hisoblanadi.
Xuddi shunday distillangan suv bilan quyidagicha yustirovka qilinadi:
Refraktometr blokiga aylanuvchan termostat ulanadi (suvning temperaturasini
ko‘pi bilan ±0,2
o
S xatolik bilan ushlab turish uchun).
Ostki va ustki prizmalar
oralig‘iga 2-3 tomchi suv tomizilib 10-15 minut muvozanat xolatigacha ushlab
turilgandan keyin 5 marta uning sindirish ko‘rsatkichi 18-20
o
S
temperatura
oralig‘ida o‘lchanadi (9.4-jadvalga qarang).
9.4-jadvalga
o
S
18
19
20
21
22
n
D
1,23316
1,33307
1,33299
1,33307
1,33307
Sindirish ko‘rsatkichining o‘rtacha arifmetik qiymatlari jadvaldagi qiymatlar
bilan solishtiriladi.
Olingan farq shkalaning shu nuqtasidagi asosiy xatolik hisoblanadi. Uning
qiymati ±2∙10
-4
dan oshmasligi kerak. Agar olingan farq ±2∙10
-4
dan katta bo‘lsa, u
xolda refraktometr ishlatish uchun yaroqsiz hisoblanadi va u ta’mirlash
uchun
topshiriladi.
