Газсимон моддалардан намуна олиш ва саклаш асбоблари




Download 461,48 Kb.
bet57/66
Sana04.12.2023
Hajmi461,48 Kb.
#111123
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   66
Bog'liq
Suvning tarkibi va tuzilishi Suvning fizik-kimyoviy ko’rsatkichl-fayllar.org
Baholash vositalari, 1234567894143 (2), iqtisodiyot nazariyasi fanidan seminar mashgulotlari uchun uslubij, Iqtisodiy ta\'limotlar tarixi oxirgisi 18.12.2020, 7, 00011, dastur55555555555555555, 8 mavzu Zamonaviy avtomatlashtirilgan loyihalash tizim asoslari (2), lABORATORIYA iAKT 2022-2023, Qurilishda axborot texnologiyalari Shadmanova U.A 0000, Sobirjonov SHIR, 6-laboratoriya, Ochildiyeva Qirmizoy Mengziya qizi (1), Professional ta\'limda xorijiy tillar iyun, MAXORAT-DARSI ISH REJASI
6.5. Газсимон моддалардан намуна олиш ва саклаш асбоблари
Бюреткалар. Одатда газ хажмини улчаш учун, тахлил шароити ва тахлил килинадиган газ хажмига боглик равишда хар хил улчам ва шаклдаги даражаланган шиша найлардан фойдаланилади. Нисбатан купрок ишлатиладиган газ бюреткалари 15 расмда ифодаланган. 7 РАСМ.
Оддий газ бюреткаси даражаланган шиша найдан иборат булиб, бир учида жумрак булади, иккинчи учи тенглаштирувчи идиш билан каучук шланг билан уланади. Тенглаштирувчи идиш ва бюреткага симоб, глаубер тузи ёки ош тузининг сувли эритмаси куйилади. Бунда дистерланган сувдан хам фойдаланиш мумкин. Бюретка ва тенглаштирувчи идиш оралигига айрим холларда жумрак куйилади. Жумракнинг вазифаси: бюреткани бир жойдан иккинчи жойга кучириш вактида симоб ёки сувнинг кутарилиб пасайишининг олдини олиш. Газ бюреткаси ва кимёвий бюретка орасидаги фарк шкаладаги нол жумрак олдида, кимёвий бюреткада бюретканинг иккинчи томонида булади. Бюреткалар 50 – 100 мл ёки 200 мл килиб тайёрланади купинча 100 мл булади. 15 расмдаги биринчи бюреткадан оддий бюретка иккинчи бюретканинг тор кисмини диаметрини етарли улчамда танлаб хар млни 0,01 мл гача даражалаш мумкин. II типдаги бюреткалар газ аралашмаси таркибида бизни кизиктирган газнинг процент микдори кам булганда ва асосий таркибий кисм биринчи булиб ютиладиган холларда ишлатилади. Учинчи типдаги бюреткалар иккинчи типдагига карама-карши холатда кулланилади.
Аспираторлар. Катта микдорда газолиш керак булса аспиратор ёки газометр кулланилади. 16-б расмда курсатилган аспираторлар газни хайдаш учун сув насос вазифасини хам бажариши мумкин. Юкориги баллон (I) 0,5-1 л сигимга эга булиб каучук шланг оркали бир мунча каттарок хажмга эга булган кенглаштирувчи идишга уланган. 8 РАСМ.
Тенглаштирувчи идишни тушириш оркали баллон (I) ва кераклича газ олиш мумкин. Баллоннинг юкориги кисмидаги уч йулли жумракни ишлатиш натижасида исталган газни хайдаш мумкин. Бунинг учун уч йулли жумракни керакли томонга буриб тугирлагич идишни кутариш ва тушириш керак. Уз-узидан маълумки бундай насослар билан эришиладиган натижа унчалик катта эмас ва тугирлагич идиш ва баллон (I) лар сатхидан катта эмас.9 РАСМ.
17 а расмда бир неча литр сигимга эга булган газометр тасвирланган. Газ газометрга жумрак оркали киритилади, газ бундай газометрларга доим маълум босим остида булади ва кранда озрок микдорда газ сикиб чикишидан ичкарига атмосфера хавоси кушилишидан хавфсирамаса хам булади. Бундай холда факат газ ичкаридан ташкарига камрок микдорда чикиши мумкин. б – в – расмларда нисбатан каттарок улчамдаги газометрлар келтирилган. Бунака газометрлар металдан тайёрланади. Бундай газометрда суюклик сатхи хакида тугирлагич трубкага караб хулоса килиш мумкин. газ аралашмаси таркибини аниклаш икки хил операцияни уз ичига олади. Намуна олиш анча машаккатлирок хамда мухимрок хисобланади. Намуна курсатилган усулда олинмаса тахлил хеч кандай кийматга эга булмайди, кайта намуна олиш айрим вактларда мумкин булмайди. Намуна олинган жойдаги газ таркибига мос келиши учун кулланиладиган асбоблар бу максадга мувофик булиши керак.
Намуна олиш. Печ найлари кувирлари ва печ узидан намуна олиш учун керакли материалдан тайёрланган найни киритиш оркали газни найга шиша идишга ёки тахлил киладиган асбобларга олинади. Хамма холларда най ундан утадиган газ таркибига таъсир килмайдиган материаллардан булиши керак. Нисбатан пастрок хароратдаги газлардан намуна олишда шиша найлардан фойдаланиш мумкин. 3000С ошмайдиган хароратларда кургошин найлардан хам фойдаланиш мумкин. Юкори хароратларда чинни, алундли ёки кварили найлардан фойдаланиш мумкин. Агар газ жуда хам иисик булса иккинчи най билан уралган булиб ораликда совук сув айланиб туриши керак. У А ва С ва улар орасида жойлашган Е найлардан иборат. Е найга В най ён томондан бирлаштирилган. Ташки най С-темирдан, Е-мисдан, ички най А эса мисдан темирдан ёки кварсдан тайёрланиши мумкин. 18 расмда тасвирланган.
Намуна олиш учун найлар. Агар газ намунасини олинадиган жойдан тугридан-тугри олиш мумкин булса, масалан: конлардан, шахта газларини бу холларда осон эрувчан шишадан лабораторияда тайёрланган найлардан фойдаланилади. 10 РАСМ.
19 расм. Гимпле томонидан ер шарининг турли жойларидаги атмосферани таркибини урганиш вактида ишлаб чикилган най ампула тасвирланган. Торайган А, В, С ва кисмлар диаметри 1 мм атрофида. Най лабароторияда хаво хаммомида 2000С гача киздирилади ва кейин симобли хаво насоси билан суриб олинади ва кафшарланади. Най унинг В кисмини сингдириш билан бирдан текширилиши керак булган хаво билан тулади ва най ризина калпокча билан ёпилади ва А кисмида кавшарланади. 11 РАСМ.
Газ хисоблагич. 20 расмда тасвирланган экспериментал газ хисоблагичлар катта хажмдаги газ хажмларини улчовчи кулай асбоб хисобланади. Хул хисоблагич деб аталадиган асбоб калай, никел, лак ёки эмал коплами билан химояланган латун, пулат, чуян кабилардан иборат цилиндрсимон корпусдан тузилган.
Корпус ичида газларнинг кимёвий таъсиридан сакловчи монелметал ёки нейзилбердардан ва х.к.з. котишмалардан тайёрланган айланувчи горизонтал барабан жойлашган хисоблагичнинг курсаткичлари куйидагича даражаланган барабан ва катта стрелканинг тулик айланиши ундан бир ёки 12/1 куб футга ёки 3 литрга тугри келади, кичик стрелкалар хисоблагичдан утган жами газ хажмини курсатиб туради. 12 РАСМ.



Download 461,48 Kb.
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   66




Download 461,48 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Газсимон моддалардан намуна олиш ва саклаш асбоблари

Download 461,48 Kb.