Boshqa operasion xarajatlarga
qishloq xo‘jaligi korxonalarining
turli xayriya sifatida berilgan mulkini hisobdan chiqarilishi, to‘langan penya
vajarimalar. ko'rsatilgan moddiy yordamlar, bank xizmatlari uchun
to ‘lovlar, auditorlik tekshiruvlari va turli konsalting xizmatlari uchun
to ‘lovlar, sotish hajmiga nisbatan pensiya fondiga, maktab ta ’limini
rivojlantirish fondiga va avtoyo‘l fondiga majburiy ajratmalar, sud
xarajatlari, voz kechilgan debitorlik qarzlari va shu kabi boshqa xarajatlar
kiradi. Boshqa operasion xarajatlari hisobi 9430 «Boshqa operasion
xarajatlar» schotida olib bori ladi. Bu schotning debetida yuqorida keltirilgan
barcha turdagi xarajatlar to‘planadi, bunda 0200, 1000,4010, 5010,
5110, 6010, 6970, 6990, 6710, 6520 va boshqa aniq xarajatlarni
ifodalovchi schotlar kreditlanadi. Hisobot yili oxirida 9430 «Boshqa
operasion xarajatlari» schoti yopiladi, ya’ni uning debetida to‘plangan
summaga
Debet
9910 «Moliyaviy natija»
Kredit
9430 «Boshqa
operasion xarajatlar» yozuvi beriladi.
Asosiv faoliyatdan olingan boshqa darom adlar hisobi. Qishloq
xo'jaligi korconalarida asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlarga asosiy
vositalar va boshqa aktivlar (nomoddiy aktivlar, qimmatli qog‘ozlar,
materiallar)ni sotishdan olingan foyda, joriy ijaradan olingan foyda, xizmat
ko'rsatuvchi bo‘ linmalardan tushumlar, voz kechilgan kreditorlik qar/lar,
beg‘araz olingan moliyaviy yordam, inventarizatsiyada aniqlangan ortiqchalar
va boshqa shu kabi qo’shimcha daromadlar kiradi. Ushbu turdagi
daromadlaming hisobi 9300 «Asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlar»
schotlar tizimida ochilgan alohida schotlaming kreditida olib boriladi. Bunda
1000, 4800, 5010, 5110, 6010, 6900, 9210, 9220 va boshqa aniq
daromadlarni ifodalovchi schotlar debetlanadi. Hisobotyili oxirida9300
«Asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlar» schoti yopiladi. ya’ni uning
kreditida to‘plangan summaga Debet 9300«Asosiy faoliyatdan olingan
boshqa daromadlar» Kredit 9910 «Moliyaviy natija» yozuvi beriladi.
Moliyaviy faoliyatga doir daromadlam ing hisobi. Qishloq xo‘jaligi
korxonalarida moliyaviy faoliyatga doir daromadlarga dividend va foiz
ko‘rinishidagi daromadlar, uzoq muddatli ijaradan olingan daromadlar,
qimmatli qog‘ozlami qayta baholashdan olingan daromadlar, xorijiy
valutada ifodalangan balans moddalari bo‘yicha ijobiy kurs farqlari (tashqi
iqtisodiy faoliyat bilan shug‘ullanayotgan qishloq xo‘jaligi korxonalarida)
kiradi. Bu turdagi daromadlaming hisobi 9500 «Moliyaviy faoliyatdan
olingan daromadlar» schotlar tizimida ochilgan alohida schotlarning
kreditida olib boriladi. Bunda 4010,4800,5020,5200 va boshqa aniq
daromadlarni ifodalovchi schotlar debetlanadi. Hisobot yili oxirida9500
«Moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlar» schoti yopiladi, ya’ni uning
kreditida to‘plangan summaga Debet 9500«Moliyaviy faoliyat olingan
daromadlar» Kredit 9910 «Moliyaviy natija» yozuvi beriladi.
Moliyaviy faoliyatga doir xarajatlarning hisobi. Qishloq xo‘jaligi
korxonalarida moliyaviy faoliyatga doir xarajatlarga olingan kredit va
qarzlar uchun to‘langan foizlar, uzoq muddatli ijarabo'yicha foiz to‘lovlari,
qimmatli qog‘ozlarni chiqarishga doir xarajatlar, xorijiy valutada
ifodalangan balans moddalari bo'yicha salbiy kurs farqlari (tashqi iqtisodiy
faoliyat bilan shug‘ullanayotgan qishloq xo‘jaligi korxonalarida) kiradi.
Bu turdagi xarajatlarning hisobi 9600 «Moliyaviy faoliyatga doir xarajatlar»
schotlar tizimida ochilgan alohida schotlaming debetidaolib boriladi. Bunda
5200, 6010, 6900 va boshqa aniq xarajatlarni ifodalovchi schotlar
kreditlanadi. Hisobot yili oxirida 9600 «Moliyaviy faoliyatga doir
xarajatlar» schoti yopiladi, ya'ni uning debetida to‘p]angan summaga Debet
9910 «Moliyaviy natija» K redit 9600 «Moliyaviy faoliyatga doir
xarajatlar» yozuvi beriladi.
Foyda ko‘rsatk ich larin i aniqlash va ularn in g hisobi. Qishloq
xo‘jaligi korxonalarida boshqa yuridik shaxslar singari beshta foyda
ko‘rsatkichi aniqlanadi va ular «Moliyaviy natijalar to‘g‘risida hisobot»da
aks ettiriladi. Respublikamizda amalda bo‘lgan «Mahsulot (ish, xizmat)lami
ishlab chiqarish va sotish xarajatlari hamda moliyaviy natijalarni
shakllantirish to‘g‘risida Nizom»ga inuvofiq ushbu foyda ko'rsatkichlari
quyidagicha aniqlanadi:
|
