Avtotransport korxonalarida bajarilgan ish (ko‘rsatilgan




Download 15,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet282/418
Sana17.01.2024
Hajmi15,8 Mb.
#139284
1   ...   278   279   280   281   282   283   284   285   ...   418
Bog'liq
4-Boshqa-tarmoqlarda-buxgalteriya-hisobining-xususiyatlari.-K.B.-URAZOV-2011-DARSLIK

20.7. 
Avtotransport korxonalarida bajarilgan ish (ko‘rsatilgan 
xizmat)lar tannarxini kalkulyatsiya qilish tartibi
Avtotransportkorxonalaridaulamingixtisoslashganligigßko'iaharbirmashina 
tomonidan bajariladigan ish (ko‘rsatiladigan xizmat)laming rejali yoki normativ 
tannarxioldindankalkulyatsiyaqilinadi. Bunda kalkulyatsiya qilishbirligi sifatida 
turliko‘rsatkichlar,masalan 1 tonnatashiladiganyuk, 1 kmbosibo‘tiladigan 
masofayokiATVning 1 soatlik ish faoliyati olinadi. Rejayoki nonnativ tannarxni 
kalkulyatsiya qilish, odatda, bajariladigan ish (ko‘rsatiladigan xizmat)laming 
avtotransport korxonasi uchun qanchaga tushishini, shuningdek erishiladigan 
moliyaviynatijalami oldindanchamalash maqsadidaamalgaoshiriladi.
Bajarilgan ish (ko‘rsatilganxizmat)laming haqiqiy tannarxi hisobot 
davrlari (oy, chorak, yil) oxirida 2010 «Asosiy ishlab chiqarish» schotining 
ma’lumotlari, shuningdek ATVlaming ish faoliyati hisobi kartochkalari 
asosida hisob-kitob qilinadi. Bunda, jami sarflanganxarajatlami bajarilgan 
ish (ko‘rsatilgan xizmat)lar hajmiga bo‘lish yo‘li bilan ulaming bir birligiga 
to‘g‘ri keladigan summasi, ya’ni tannarxi topiladi. Bir birlik ish (xizmat)ga 
to‘g‘ri keladigan haqiqiy tannarx hamda reja (normativ) tannarx o‘rtasidagi 
farq avtotransport korxonasida xarajatlar bo‘yicha belgilangan me’yorlarga 
qanchalik darajadaamal qilinayotganligiga baho berishgaasos bo‘ladi.
Reja yoki me’yoriy tannarx ATVlaming har bir turi bo‘yicha maxsus 
kalkulyatsiyakartochkalarini tuzish yoii bilan hisob-kitob qilinadi. Ushbu 
kalkulyatsiya kartochkalarida tannarxga kiruvchi xarajatlaming moddalari, 
ulaming bir birlik ish (xizmat) uchun belgilangan miqdorlari (me’yorlari), 
ular asosida topilganjami tannarx summasi o‘zaksini topadi. Kalkulyatsiya 
kartochkalari avtotransport korxonasi rahbari tomonidan tasdiqlanadi.


Ular ATVlar yordamida ish bajarish yoki xizmat ko‘rsatish bo ‘yicha 
buyurtmachilar bilan shartnomalar tuzishda shartnoma qiymatini belgilashga 
xizmat qiladi.
ATVlar yordamida bajariladigan ish (ko‘rsatiladigan xizmat)lar 
tannarxini kalkulyatsiya qilish hamda shartnoma baholarini aniqlash tartibi 
ko‘rgazmali tarzda 20.5-jadvalda yuk tashishga m o‘ljallangan ATV 
bo‘yicha, 20.6-jadvalda esayo‘lovchi tashishga mo‘ljallangan ATVlar 
bo‘yicha keltirilgan.
ATVlar yordamida bajarilgan ish (ko‘rsatilgan xizmat)laming haqiqiy 
tannarxi turli usullarda kalkulyatsiya qilinishi mumkin. Amaliyotda eng keng 
tarqalgan usullar yaxlit hamda buyurtmali usullar hisoblanadi.
Yaxlit usulda ATVlar yordamida bajarilgan ish (ko‘rsatilgan 
xizmat)laming haqiqiy tannarxi yaxlit tarzda avtotransport korxonasi 
bo ‘yicha bosh kitobda ochi lgan 2010 «Asosiy ishlab chiqarish» schoti 
maTumotlari asosida topiladi. Ushbu schotning debetida alohida 
korrespondensiyalanuvchi schotlar b o ‘yicha to ‘plangan yig ‘ma 
maTumotlar bajarilgan ish (ko‘rsatilgan xizmat)laming haqiqiy tannarxini 
bildiradi. Hisobot oyi oxirida bajarilgan ish (ko‘rsatilgan xizmat)laming 
haqiqiy tannarxi quyidagi yozuv bilan aks ettiriladi:
Debet 9130 «Bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatlar tannarxi»;
Kredit 
2010 «Asosiy ishlab chiqarish».
Yaxlit usulda 2010 «Asosiy ishlab chiqarish» schotining debetida alohida 
korrespondensiyalanadigan schotlar bo‘yicha keltirilgan maTumotlar 
avtotransport korxonasi bo‘yicha «Bajarilgan ish (ko‘rsatilganxizmat)larning 
haqiqiy tannarxi to‘g‘risidahisobot»ni tuzishgaasos boiadi. Ushbu hisobotda 
har bir xarajat moddasi bo‘yicha keltirilganma’lumotlami tasdiqlangan reja 
(normativ) tannarx ma’lumotlari bilan taqqoslash bajarilgan ish (ko‘rsatilgan 
xizmat)lami to‘g‘ri rejalashtirilganligi yoki ular bo‘yichanormativlaming to‘g‘ri 
belgilanganligigabaho berishga, reja yoki normativlardanchetlanishlaming 
sabablari, aybdorlari va boshqa jihatlarini aniqlashga, shuningdek tegishli 
boshqaruv qarorlarini qabul qilishga imkon beradi.
Buyurtmali usulda buyurtmachilar uchun ATVlar yordamida bajarilgan 
ish (ko‘rsatilgan xizmat)laming haqiqiy tannarxi ulaming har bin bo‘yicha 
hisob-kitob qilinadi. Bunday hisob-kitob har bir buyurtmachi bo‘yicha 
2010 «Asosiy ishlab chiqarish» schoti qoshidaochilgantahliliy schotlarda 
to‘plangan ma’lumotlar asosida amalga oshiriladi.



Download 15,8 Mb.
1   ...   278   279   280   281   282   283   284   285   ...   418




Download 15,8 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



  Avtotransport korxonalarida bajarilgan ish (ko‘rsatilgan

Download 15,8 Mb.
Pdf ko'rish