24-bob. L'LCÏURJI SAVDO K O R X O N A L A R ID A TO V A R
O P E R ATSIYAL A R I N INC HISOBI
24.1.
Ulgurji savdo korxonalarida tovar operatsiyalarining
mohiyati va ularni amalga oshirish shartlari
Ulgurji savdo korxonalarining asosiy funksiyasi chakana savdo
korxonalariga, Shuningdek tovarlami o‘zlarining xo‘jalik maqsadlarida
ishlatadigan boshqa tarmoq xo‘jalik vurituvchi
subyektlariga naqd pulsiz
shaklda sotish hsoblanadi. Buning uchim ulaming o‘zlaii oldin tovarlami turli
ishlab chiqaiish korxonalari va boshqa manbalardan sotib oladi lar. Tovarlami
sotishgachaulgiuji savdo korxonalari ulami o'zlariningomborlarida saqlaydilar
va xaridorlarga tuzilgan shartnomalarga muvofiq sotadilar.
Tovar operatsiyalarini olib borish uchun ulgurji savdo korxonalarida
barcha shart-sharoitlami yaratishi lozim. Bunday shart-sharoitlar, jumladan,
quyidagilarhisoblanadi:
- tovar-moddiy boyliklami but va sifatli saqlanishiga imkon beruvchi
barcha kommunikasiya vositalarga, tushirish va yuklash, saralash, o‘lchash,
o ‘rash, qadoqlash, transportirovkaqilinishiga imkon beruvchi, tegishli
ravishdagi parametrlardagi maydonlarga, shuningdek maxsusjihozlangan
asbob-uskunalar, texnik hamda texnologik vositalarga va shu kabilarga
ega boMgan ombor xo‘jaligining mavjudligi;
- tovar-moddiy boyliklarbo‘yichamoddiyjavobgarlikni o'rnatilishi;
- tovar-moddiy boyliklamingkirimi vachiqiminitegishli ravishdahujjatli
rasmiylashtirilishi;
- tovar- moddiy boyliklaming holati v aharakatini soniy va summaviy
jiliatdananiq,o‘zvaqtidatavsiflovchi ombor va buxgalteriyahisobiningyuritilishi.
Ulgurji savdoni amalga oshirish shartlari va tartibi 0 ‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999-yil 19-martdagi«Iste’mol
tovarlari bilan ulgurji va chakana savdo qilishni tartibga solishga doir
qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida» 125- son qaror14 va 2002-yil
27-noyabrdagi «Yuridik vajismoniy shaxslami ro‘yxatdan o ‘tkazishni
hamda ular tomonidan savdo faoliyati amalga oshirilishini tartibga solish
O'zbekist on Respublikasi Vazirlar M a hkam asining « 0 ‘zbekiston
Respublikasi H uku matining
iste'n io l tovarlari olib kelish va sotish m as alalari b o ‘yich a ayrim qarorlariga o 'z g a rtir is h ,
qo'shim chalar kiritish v a ularning ayrimlarini o ' z kuchini y o ’qotgan deb hisoblash to ‘g‘risida»
2 0 0 3 - y i l 1 6 - o k t y a b r d a g i 4 4 6 - s o n q a r o r i 1- i l o v a s i n i n g 5 - b a n d i g a m u v o f i q k i r i t i l g a n
o 'z g a rtiris h la r bilan)
chora-tadbirlari to'g'risida» 407-son qarorva«Ulgurji va chakana savdo
faoliyatini ro‘yxatdan o'tkazish va amalga oshirish tartibi to'g'risida
Nizom» bilan belgilangan.
Ushbu me'yoriy hujjatlargaasosan 2002-yil 1-dekabrdan boshlab ulguiji
savdo bilan yuridik shaxs sifatidaro‘yxatdano‘tkazilgan xo'jalikyurituvchi
subyektlar ulgurji savdoni amalga oshirish huquqini
beruvchi ruxsat
shartnomalar asosida nazorat-kassa mashinalari bilan jihozlangan turg‘un
savdo tannog‘igaegabo‘lgan yuridik shaxslarga, maxsus istc'molchilarga.
davlat ta’minoti muassasalariga, davlat ta’minoti muassasalarini ta’minJash
bo‘yicha ixtisoslashtirilgan savdo firmalariga, o‘z ishlab chiqarish-xo‘jalik
faoliyati uchun yuridik shaxslarga ulguiji sotadilar.
Ulgiuji savdoni amalga oshirish huquqini beruvchi guvohnomasini olish
uchun yuridik shaxslar quyidagi talablargajavob berishlari lozim:
- tovarlaming saqlanishini, turkumlanishini, sortlargaajratilishini va
butligini ta’minlovchi o‘z omborlari va asbob-anjomlari mavjud boMgan
moddiy-texnika bazasiga ega bo‘ lishi lozim;
- ustavjamg‘armasini shakllantirgan bo‘lishi lozim.
Ulguiji savdoga ruxsat guvohnomasini olish uchun yuridik shaxslar
soliq to‘lovchi sifatida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan joydagi tuman (shahar)
hokimligiga quyidagi hujjatlami taqdim etishlari zarur:
- ariza;
- yuridik shaxsning davlat ro‘yxatidan o ‘tkazilganligi to‘g ‘risida
guvohnoma nusxasi;
- ustavning «ulgurji savdo» faoliyat turi ko ‘rsatilgan,
notarial
tasdiqlangan nusxasi;
- yuridik shaxsda tegishli moddiy-texnik bazasining mavjudligini
tasdiqlovchi hujjatlar nusxasi;
- ustavjam g‘armasining Nizomda talab qilingan pul mablag‘lari
to‘ langanligini tasdiqlovchi bank hujjatining nusxasi.
