85
Modulli o„qitish asosan inson bosh miyasi to„qimalarining modulli
tashkil etilganligiga tayanadi.
Inson bosh miyasi to‗qimasi, qariyb 15 mlrd. neyronlardan (nerv hujayralari)
yoki shartli modullardan iborat. To‗qima hujayralari bir-biri bilan ko‗p sonli
to‗qnashuvlarda bo‗lishadi. Bir hujayra va uning o‗simtasini boshqa hujayra va
uning o‗simtasi bilan to‗qnashuvlari soni 6 mingtagacha yetib boradi. Demak, bosh
miya to‗qimasidagi to‗qnashuvlar (kontaktlar)
soni astronomik sonni
(15000000000x6000) tashkil etadi. Shu nuqtai nazardan, modul o‗quv
jarayonining bir hujayrasi sifatida qaraladi. Bu hujayra bir vaqtning o‗zida
axborotlikning umumiylikka o‗ziga xos yaxlitlik va tizimlilikka ega bo‗lgan
elementlardan tashkil topgan bo‗ladi.
O‗qitishning modul tizimi haqida rasmiy ravishda birinchi marta 1972 yil,
YuNeSKOning Tokiodagi Butunjahon Konferensiyasida so‗z yuritilgan edi.
Modulli o‗qitish texnologiyasi funksional tizimlar, fikrlashning neyrofiziologiyasi,
pedagogika va psixologiyalarning umumiy nazariyasidan kelib chiqadi.
Bu sohalardagi izlanishlarga ko‗ra, to‗qimasi modulli tashkil topgan inson
miyasi, axborotni kvant ko‗rinishda (boshqacha
aytganda, ma'lum hissalar
ko‗rinishida) eng yaxshi jihatdan qabul qiladi.
Modulli o‗qitish, kasbiy ta'limning quyidagi zamonaviy masalalarini har
tomonlama yechish imkoniyatlarini yaratadi:
modul - faoliyatlik yondashuvi asosida o‗qitish
mazmunini maqbulash va
tizimlash dasturlarni o‗zgaruvchanligi, moslashuvchanligini ta'minlash;
o‗qitishni individuallashtirish;
amaliy faoliyatga o‗rgatish va kuzatiladigan harakatlarni baholash darajasida
o‗qitish samaradorligini nazorat qilish;
kasbiy motivatsiya (qiziqtirish) asosida, o‗qitish jarayonini faollashtirish,
mustaqillik va o‗qitish imkoniyatlarini to‗la ro‗yobga chiqarish.
Modulli o‗qitishning hozirgi zamon nazariyasi va amaliyotida ikki xil
yondashuvni ajratib ko‗rsatish mumkin: fan bo‗yicha
faoliyat yondashuvi va
tizimli faoliyat yondashuvi asosidagi o‗qitish texnologiyalari.
Bu yondashuvlar doirasida modul asosida mutaxassislar tayyorlashning
bir qator konsepsiyalari ishlab chiqilgan. Barcha konsepsiyalar zamirida faoliyat
yondashuvi
yotadi va bu nuqtai nazardan, o‗qitish jarayoni to‗laligicha yoki
muayyan fan doirasida, modulli ta'lim dasturi mazmuniga muvofiq kasbiy faoliyat
elementlarini o‗quvchi tomonidan ketma-ket o‗zlashtirishga yo‗naltirilgan bo‗ladi.
Turli konsepsiyalar doirasida, modulli ta'lim dasturlari,
turli xil tarkib va
tarkibiy tuzilmalardan iborat bo‗ladi, turli shakldagi hujjatlarda taqdim etiladi,
ammo ularning barchasi quyidagi uchta asosiy tarkibiy qismni majburiy ravishda
o‗z ichiga oladi:
maqsadli mazmuniy dastur; turli ko‗rinishlarga taqdim etilgan
axborotlar banki; o‗quvchilar uchun uslubiy ko‗rsatmalar.
