www.soliqvahayot.uz
III СОН. 2022
6
Bugungi raqamli iqtisodiyot sharoitida mamlakat taraqqiyoti xizmat koʻrsatish
sohasini rivojlanishi bilan chambarchas bogʻliqdir. Xizmatlar sohasining kengayishi va
rivojlanishi aholiga qoʻshimcha ish oʻrinlarini yaratish va ularning daromadlarini oshirish
hamda aholi uchun qulay shart-sharoitlar yaratish imkonini beradi. Shuningdek,
mazkur
sohani rivojlanishi mamlakat iqtisodiyotini taraqqiy etishiga, milliy daromadni oʻsishiga
olib keladi.
Xizmat koʻrsatish sohasida transport xizmatini koʻrsatish tarmogʻi asosiy va eng
muhim tarmoqlardan biri hisoblanadi. Chunki avtomobil transporti orqali yoʻlovchi va
yuklar oʻz manzillariga yetkaziladi. U mahsulot ishlab chiqarish uzluksizligini va aylanishini
ta’minlaydi, aholini transport xizmatiga boʻlgan ehtiyojini qondiradi. 2022- yilning yanvar-
iyun oylarida transport xizmatlari hajmi 35 247,4 mlrd. soʻmga teng boʻlib shundan,
transport xizmatlarining 54,1 foizi avtomobil transporti, 12,9 foizi havo transporti, 12,0
foizi temir yoʻl transporti, 11,1 foizi quvur transporti va 9,9
foizi yordamchi transport
xizmati hissasiga toʻgʻri keladi. Transport xizmatlarining eng katta ulushi avtomobil
transportida yuk va yoʻlovchilarni tashish boʻyicha xizmatlarga toʻgʻri keladi.
2022- yilning yanvar-iyun oylarida avtomobil transporti xizmatlari ulushida
yoʻlovchi avtotransport xizmatlarining ulushi 58,4 % ga, yuk tashish avtotransport
xizmatlarining ulushi 41,6 % darajasida qayd etildi.
2022 yilning yanvar-iyun oylari davomida tashilgan yuklarning 89,8 foizi,
tashilgan
yoʻlovchilarni 97,6 foizi avtomobil transporti hissasiga toʻgʻri keladi
1
.
Mamalakatimiz geografik joylashuv jihatidan markaziy osiyoda joylashganligi, dengiz
va okeanlarga toʻgʻridan toʻgʻri chiqish imkoniyati boʻlmaganligi sababli yuklar va
yoʻlovchilarni tashish xizmatlari asosan avtomobil transport korxonalari tomonidan
amalga oshiriladi.
Hozirgi jadal rivojlanayotgan
raqamli iqtisodiyot sharoitida, mahsulot (ish,
xizmatlar)ni ishlab chiqarish koʻlamini kengayishi, aholini oʻsishi avtomobil transporti
xizmatlariga boʻlgan talabni oʻsishiga olib keladi. Bu oʻz navbatida avtomobil transporti
xizmatlari sifatini oshirish, mazkur soha korxonalarini yangi, zamonaviy texnikalar bilan
ta’minlash va ularga texnik xizmatlar koʻrsatish saviyasini oshirishni talab qiladi.
Oʻzbekiston Respublikasining “Avtomobil transporti toʻgʻrisida”gi
Qonuniga muvofiq
avtomobil transporti — tarkibiga yuridik va jismoniy shaxslar kiruvchi, iqtisodiyot va
aholining yoʻlovchilar, bagaj va yuklarni, shu jumladan pochtani
avtomobilda tashishga
boʻlgan ehtiyojlarini ta’minlovchi ishlab chiqarish-texnologiya majmui tushuniladi.
Mamlakatimizda soʻnggi yillarda respublika iqtisodiyoti va aholisiga avtotransport
xizmati koʻrsatishni yaxshilash boʻyicha keng koʻlamli ishlar amalga oshirildi va bu jarayon
hozirgi kunda ham davom ettirilmoqda.
Avtomobil transporti korxonalarini rivojlantirishda, koʻrsatilayogan xizmatlar
tannarxini
kamaytirish, ularning moliyaviy barqarorligini ta’minlashda hisob ishlarini
toʻgʻri tashkil etish, foydalanuvchilar va boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun ishonchli
ma’lumotlarni yetkazib berish, daromad va xarajatlarni oʻz vaqtida toʻgʻri tan olish muhim
ahamiyatga egadir.
