|
Tariyx fakulteti
|
| bet | 22/154 | | Sana | 25.12.2023 | | Hajmi | 111,08 Mb. | | #128134 |
Bog'liq O.A.ARXEOLOGIYASI OMK-2022Jayran qudıq mákanı. Aydaboldan 6—8 km batıs de Jayranquduq makan jayı tabılǵan. Ol usı qubla qıyalıq da, shopanlardıń sol jerdegi qıslaw jayınan 1,5 km shıǵısda jaylasqan. Jayranquduq I mákanınan sınıqlar, tas qaldıqları , nukleus hám onıń bólekleri, mayda tas ushirindilar, re tushsiz párikler, ekinshi ret islew berilgen úshmúyeshli sınıqlar, retush berilgen pıshaqsimon párikler, qırǵıshlar, retushli trapetsiyalar hám basqa buyımlar tabılǵan. Onnan sapol qaldıqlari tabılĝan.Jayranquduq I mákanınan tabılǵan tas buyım hám qurallar mezolit dáwirine — eramizdan aldınǵı VII—VI mıńjıllıqlarǵa tiyisli, dep qaralıp atır. Aydabol hám Jayranquduqdan tabılĝan buyımlar hám qurallar Ústúrt hám Aral boyi mezolit qáwimleri turmısında balıqshiliq hám ańshılıq za’ru’rli áhmiyetli kásip etken degen pikirdi oylawĝa múmkinshilik beredi
Qońsılas Tadjikistan territoriyasinn’ hár qıylı jaylarında da tas asrinn’ orta basqıshı — mezolitga tiyisli estelikler keń tarqalǵan. Bular Dangara, Kebirto'z, Shil-patsha bulaq,Jıllı kòl, Daxana, Daxana kiyik, Asxana, Qoratumshuq, Shug nau, Tómen Bulyon, Tutqovul, Íssı, Koyin-Solomo sıyaqlı mezolit dáwiri mákanları bolıp tabıladı. '
Asxana mákanı. Bul mákan Tadjikistandaĝana emes, bálki Orta Aziyadaǵı eń belgili mezolit esteliklerinen biri esaplanadı. Mákan Pomirtawinin’eń arqa shetinde bolıp,Uysuw dáryası oypatlıqsındaǵı Markonsuv dáryasınıń joqarı aǵımı de teńiz qáddinen 4100 metr bálentte jaylasqan.Arxeologlar Asxana mákanınan shaqmaqtash hám kvartsdan jasalǵan tas qurallar hám olardıń sınıqların tabıwǵa miyassar boldı. Áyne waqıtta ol jerde hár qiylı haywanlar dıń suyekleri, oshaq ızlerı, terek, qayin hám arsha aǵashıtıń qaldıqları da tabılĝan. Asxana mákanınıń tiykarǵı quralı nukleus, párik hám párikshe, sınıq, teshgishlar hám basqa mikrolitlardan ibarat. Sonıń menen birge, ol jerden nayza hám oq jay oqi poykonlari da tabılǵanlıǵı dıqqatǵa ılayıq. Asxana mákanı materialları hár tárepleme úyrenip shıǵıw nátiyjesinde mezolit dáwirine — eramizdan aldınǵı 9500 ± 130 mıńjıllıqka tiyisli ekenligi anıqlanǵanArqa Pamirdegi Qaratumshuq hám Alishur dáryasınıń joqarı aĝımındaĝı orınlardan da mezolit dáwirine tiyisli ushrindi, nukleus, qırǵısh, oq jay oqlarınin’ ushi, páriksheler tabılǵan, olar ha’m Asxana mezolit dáwiri mákanı menen zamanlas bolıwı múmkin
|
| |
