• Kalit hosil qiluvchi xesh funksiyalar
  • Tarmoq texnologiyalari




    Download 7,35 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet205/225
    Sana12.12.2023
    Hajmi7,35 Mb.
    #117020
    1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   225
    Bog'liq
    Begbutayev A Yusupov RUquv qollanma tarmoq texnologiyalari Kitob

     
    Xesh funksiyalar turlari 
    Oddiy xesh funksiyalar: Adler-32, CRC, FNV, Murmur2, PJW-32, 
    TTH, Jenkins hash. 
    Kriptografik xesh funksiyalar: CubeHash, BLAKE, BMW, 
    ECHO, FSB, Fugue, Grøstl, JH, Hamsi, HAVAL, Keccak (SHA-3), 
    Kupyna, LM-хеш, Luffa, MD2, MD4, MD5, MD6, N-Hash, RIPEMD-
    128, RIPEMD-160, RIPEMD-256, RIPEMD-320, SHA-1, SHA-2, 
    SHABAL, SHAvite-3, SIMD, Skein, Snefru, SWIFFT, Tiger, 
    Whirlpool, ГОСТ Р 34.11-94, ГОСТ Р 34.11-2012. 
    Kalit hosil qiluvchi xesh funksiyalar: bcrypt, PBKDF2, scrypt. 
    Kriptografik xesh funksiyalarning esa quyidagi turlari mavjud: 
    kalitli xesh funksiya; 2) kalitsiz xesh funksiya.. 
    Kalitli xesh funksiyalar simmetrik shifrlash algoritmi tizimlarida 
    qo‘llaniladi. 
    Kalitli 
    xesh 
    funksiyalar 
    berilgan 
    ma’lumot 
    autentifikatsiyasi kodi (message authentication code(MAC)) deb ham 


    311 
    yuritiladi. Ushbu kod bir-biriga ishonchi mavjud foydalanuvchilarga 
    berilgan ma’lumotining haqiqiyligi va to‘laligini kafolatini qo‘shimcha 
    vositalarsiz ta’minlash imkoniyatini tug‘diradi [16]. 
    Kalitsiz xesh funksiyalar xatolarni topish kodi (modification 
    detection code(MDC) yoki manipulation detection code, massage 
    integrrity code(MIC) deb ataladi. Ushbu kod qo‘shimcha vositalar 
    (masalan: himoyalangan aloqa tarmog‘i, shifrlash yoki ERI algoritmlari) 
    yordamida berilgan ma’lumot to‘laligini kafolatlaydi. Bu turdagi xesh 
    funksiyalardan bir-biriga ishonch bildiruvchi va ishonchi bo‘lmagan 
    tomonlar foydalanishlari mumkin. 
    Odatda 
    kalitsiz 
    xesh 
    funksiyalardan 
    quyidagi 
    xossalarni 
    qanoatlantirishi talab qilinadi: 1) bir tomonlilik; 2) kolliziyaga 
    bardoshlilik; 3) xesh qiymatlari teng bo‘lgan ikkita ma’lumotni topishga 
    bardoshlilik. 
    Birinchi shart bajarilganda, berilgan xesh qiymatga ega bo‘lgan 
    ma’lumotni topishning murakkab ekanligini, ikkinchi shart bajarilganda 
    bir xil xesh qiymatga ega bo‘lgan ma’lumotlar juftini topishning 
    murakkab ekanligini, uchinchi shart xesh qiymati ma’lum bo‘lgan 
    berilgan ma’lumot uchun xesh qiymati shunga teng bo‘lgan ikkinchi 
    ma’lumotni topishning murakkab ekanligini bildiradi. 

    Download 7,35 Mb.
    1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   225




    Download 7,35 Mb.
    Pdf ko'rish