Xesh funksiyalar qo’llanilishi va axborot xavfsizligidagi

Download 7,35 Mb. Pdf ko'rish
bet	207/225
Sana	12.12.2023
Hajmi	7,35 Mb.
	#117020

1 ... 203 204 205 206 207 208 209 210 ... 225

Bog'liq
Begbutayev A Yusupov RUquv qollanma tarmoq texnologiyalari Kitob

6.2.2-rasm. Kriptografik xesh funksiyalar ishlatilishi

6.2.5. Xesh funksiyalar qo’llanilishi va axborot xavfsizligidagi
o’rni
Xeshlash algoritmlarining zamonaviy kriptografiyadagi tutgan o’rni
juda muhimdir va undan hozirda keng ko’lamda foydalaniladi. Yangi
xesh algoritmlar xam yaratilmoqda. Yangi xesh algoritmlar kolliziyaga
bardoshli, xesh qiymatning tez hisob-kitob qila olishi va.h.k
xususiyatlarga ega bo’ladi.
Xesh funksiyalar asosan, Elektron raqamli imzo (ERI)da, Torrent,
DC Hub, Operatsion sistemalarda va fayllarning butunliligini yoki
o’zgartirilganligini nazorat qilish uchun foydalaniladi. Axborot
butunligini nazorat qilishning ko’proq maqbul bo’lgan metodlaridan biri
xesh-funksiyadan foydalanish hisoblanadi.
6.2.2-rasm. Kriptografik xesh funksiyalar ishlatilishi
Xesh-funksiyaning qiymatini uning kalitini bilmasdan turib
qalbakilashtirib bo’lmaydi, shu sababli xeshlash kalitini shifrlangan
ko’rinishda yoki jinoyatchining «qo’li yetmaydigan» joydagi xotirada
saqlash kerak.
CRC32 (Cyclic
redundancy
check
– Davriy kamchilikni
tekshiruvchi kod) kompyuter qurilmalarida, ya’ni tarmoq qurilmalari va
doimiy xotiradagi ma’lumotlarni xavfsizligini ta’minlashda ya’ni
o’zgartirilmaganligini doimiy ravishda tekshirib boradigan oddiy xesh

314
funksiya hisoblanadi. CRC32 xalqaro standarti CRC32-IEEE 802. Bu
algoritm juda tez ishlagani bilan, kriptoxavfsizlikni to’liq ta’minlay
olmaydi. Shunga qaramasdan keng qo’llaniladi chunki, ishlatilishi juda
oddiy va tez. 32-bit xesh-kod odatda 8 ta simvoldan iborat 16 lik sanoq
sistemasida ifodalanadi. Bu algoritm kriptografik hisoblanmaydi.
MD4 xeshlash algoritmi RSA Data Security, Inc. Ronald L. Rivest
tomonidan ishlab chiqilgan. MD4 aralashgan algoritm hisoblanadi, Endi
ishonchsiz hisoblanadi. Bu algoritm (32-bit protsessorlari uchun) tez va
peer-to-peer tarmog'i edonkey 2000 Qo'shma Algoritm hash kodi 32 ta
simvoldan iborat bo'lgan belgilar bilan o'n oltilik soni RFC 1320.
tasvirlangan hisoblash ishlatiladi.

Download 7,35 Mb.

1 ... 203 204 205 206 207 208 209 210 ... 225

Download 7,35 Mb.

Pdf ko'rish