|
«dunyo qishlog‘i» deyishadi. Zero, unda jahon bo‘yicha shahar aholisining salmog‘iBog'liq Geografiya fani to\'garak«dunyo qishlog‘i» deyishadi. Zero, unda jahon bo‘yicha shahar aholisining salmog‘i
eng pastdir. Osiyoda bu ko‘rsatkich darajasi, hatto Afrikadan ham orqadadir.
Urbanizatsiya jarayoniga xos Osiyoning у ana bir xususiyati: unda yirik shaharlar,
ayniqsa, «millioner» shaharlar ancha tez o‘smoqda. Bu jarayon ayniqsa, aholisi
zich rivojlanayotgan mamlakatlarda kuchayib bormogda.
Ammo Osiyo ko'hna shaharlar o‘lkasidir. Unda qadimiy shaharlar bundan
3 — 4 ming yillar oldindan paydo bo‘lgan. Qadimiy shaharlar orasida eng dastlab
Vavilon (Bobil) miloddan awalgi VII asrdayoq «millioner» bo‘lgan. Hozirgi paytda
Qadimgi Troya (Turkiya), Palmira (Suriya), Baalbek (Livan), Maxenjo-Daro
(Pokiston), Varaxsha ( 0 ‘zbekiston) kabi mashhur shaharlardan vayronalar ayrim
qoldiq tarixiy yodgorliklar sifatidagina saqlanib qolgan. Bu «o‘Iik
»
shahariar hozirgi
kunda «tirik», ayni chog'da juda ko‘hna hisoblanadigan Pekin, Dehli, Stambul,
Iyerusalim (Quddus), Bag‘dod kabi shahariar bilan bitgalikda Osiyoning turistlami
ko'plab olziga jalb qiluvchi asosiy ziyoratgohlari hisoblanadi.
Ahoh zich yashaydigan hududlarda qishloqlar ham deyarli bir-birlariga tutash,
zich joylashgan. Ammo aholisi siyrak o ‘lkalarda (M o‘g‘uliston, Afg‘oniston,
ko‘pchHik arab mamlakatlarining qurg‘oqchil hududlarida) hamon ko‘chmanchi
hayot tarzi saqlanib qolgan. Bunday o‘lkalarda aholi asosan yig‘ma o ‘tov uylarda
yashaydilar. Muqim joylashgan qishloqlami ham uchratish qiyin.
Garchi Osiyoning jahon xo‘jaligidagi mavqeyi so‘nggi davrlarda tinimsiz o‘sib
borayotgan bo‘lsa-da, ko‘pchilik davlatlarning iqtisodi qoloq holdadir. Osiyo
davlatlari sanoatining rivojlanganligi holatiga ko‘ra olti guruhga bo‘linadilar.
|
| |
