|
Sanitariya – gigienik sabablar
|
| bet | 14/104 | | Sana | 12.02.2023 | | Hajmi | 8.55 Mb. | | #41955 |
Bog'liq Xatamov Farrux 1 Abdurahimov B B dissertatsiya 1.VI.2023 eng yangi, 8 variant, 1706378363Sanitariya – gigienik sabablar: ish joyidagi noqulay mikroiqlim (harorat, havoning namligi va harakat tezligi parametrlarining ish sharoitlariga muvofiq kelmasligi), yoritilganlik darajasining talablariga javob bermasligi, ish joylarining betartibligi va iflosligi, maishiy xonalarning (echinish, yuvinish – chO‘milish xonalari, hojatxona va boshq) yO‘qligi natijasida kelib chiqadi.
Ruhiy holat sababi: ishning hamisha bir xilligi, qattiq jismoniy mehnat tufayli zO‘riqish, kishi organizmiga ish joyining ruhiy anatomik- fiziologik jihatdan mos kelmasligi, charchash, jamoatchilik orasidagi nosog‘lom muhit tufayli kelib chiqadi.
Xavfsiz va zararsiz mehnat sharoitlari quyidagilar: mos texnologiya, ish tartibi, ishlab chiqarish vositalaridan tO‘g‘ri foydalanish, qulay ish sharoitlari, xom ashyolar, yarim mahsulotlar, ish O‘rnini tO‘g‘ri tashkil qilish va yaroqli jihozlar, himoya vositalaridan oqilona foydalanish, xavfsizlik talablarini bajarish, kasbga qarab tanlov O‘tkazish va ishchilarni O‘qitish, texnik-me’yoriy hujjatlarga xavfsizlik vositalarini kiritish bilan ta’minlanadi.
Texnologik jarayonlarni tO‘g‘ri loyihalash, tashkil etish va O‘tkazishda xavfsiz ishlash talablar oldindan nazarga olinadi. Buning uchun ishlab chiqarishda zararli ta’sirlarning oldini olish, ishdagi operatsiya va jarayonlarni O‘zgartirish, ishlab chiqarishni avtomatlashtirish hamda masofadan turib boshqarishni qO‘llash, gipodinamiyaga e’tibor berish, ishni oqilona tashkil etish shu bilan bir qatorda og‘ir mehnatni chegaralashni ham hisobga olish lozim. SHuningdek O‘z vaqtida ishlab chiqarish xavfsizliklari tO‘g‘risidagi ma’lumot, jarayonni boshqarish va nazorat qilish tizimi, O‘z vaqtida chiqindilarni zararlantirish, chiqarib tashlash xavf va zarar tug‘diradigan manbalarga alohida e’tibor qaratish.
Ishlash va dam olish tartibi
Dam olish va ish jarayoni tO‘g‘ri tO‘g‘ri tashkil etilishi shikastlanishlar oldini olishning birdan bir asosiy shartidir.
Insonning ish qobiliyati uning sezgirligi, ishlab chiqarishdagi har xil xavfli va zararli omillarga ta’sirchanligi, ish jarayonining uzluksizligiga bog‘liq.
A
1-расм.
gar ishchi kun mobaynida uzluksiz kO‘rsatilgan vaqtdan ortiqcha ishlasa, unda jismoniy charchash bilan bir qatorda ruhiy charchash ham paydo bO‘lishi mumkin. Buning ustiga ishchiga uzoq vaqt mobaynida juda kO‘p qarorlar qabul qilish yoki juda kO‘p asboblarning kO‘rsatkichlariga qarash tO‘g‘ri kelsa, unda ruhiy charchash jismoniy charchashdan oldin kelishi mumkin. Ish joyida shovqin, titrash, gaz, chang va nurlanishning bO‘lishi ruhiy charchashni tezlashtiradi va kishining notO‘g‘ri harakat qilishiga, shikastlanishiga yoki avariya holatini vujudga olib kelishi mumkin. SHuning uchun ishlash va dam olish tartibiga qat’iyan rioya qilish kerak.
Detal yoki agregatlarni yuvish-tozalash ishlarida yuvish uskunalaridan tO‘g‘ri foydalanish zarur. Siqilgan havo bilan tozalashda himoya kO‘zoynagi taqib olinadi va havo oqimini O‘zidan qarshi tomonga yO‘naltiriladi. Uchli va kesib ketish ehtimoli bO‘lgan detallarni qO‘lqop bilan mahkam ushlab, sirpanib ketishga yO‘l qO‘ymasdan ishlash kerak. Moy, suyuqlik va loyli yuzalarni tozalab, artib quruq holatda ishlashga ruxsat etiladi. Ish joyida moy, suyuqlik va ifloslik bO‘lishi, erga tO‘kilishi yiqilishga, jarohatlanishga sabab bO‘ladi. (1-rasm)
Asbob-uskunalarni O‘z joyiga tartib bilan qO‘yish, ish joyini toza tutish, oyoq kiyimni oyoqda mustahkam turishi va ishchi kiyimni loyiq hamda qulay bO‘lishi, ish joyini tO‘g‘ri tashkil qilinishi-xavfsiz ishlashning zaruriy talablarining asosidir. Har bir ishni bajarishda O‘ziga xos texnika xavfsizligi bO‘lib, ularni ish oldidan barcha O‘quv amaliyoti yO‘riqnomasida tushuntirilib, muhandis-pedagog tomonidan amalda kO‘rsatiladi.
|
| |
