Oziqlanish yetishmovchiligining salbiy ta’siri va oqibatlari
Ta’siri
|
Oqibatlari
|
Immun tizimining susayishi
|
Infeksiyalarga qarshi kurashishning pasayishi
|
Mushaklar holsizligi
|
Ishlash qobiliyatining pasayishi, xarid qilish, ovqat tayyorlash va o‘z-o‘ziga xizmat qilishning susayishi
Kuchayib boruvchi charchoq va holsizlik
|
Jismoniy aktivlik va harakatlar yetishmovchiligi
|
Yotoq rejimidagi insonlarda vaqt o‘tgach yotoq yaralar va tromblar paydo bo‘lishi
|
Jarohatlarning sekin-asta bitishi
|
Infeksiya ko‘payib borishi
|
Organizmda suv va tuz almashinuvining regulyatsiyasi buzilishi
|
Suvga bo‘lgan talabning oshishiga yoki kamayishiga olib keladi
|
Noregulyar hayz (ayollarda)
|
Reproduktiv funksiyaning buzlishi
|
Homiladorlik
|
Homilador ayolda oziqlanish yetishmovchiligi natijasida bolada hayoti davomida yurak kasalliklari, diabet rivojlanishi mumkin
|
O’sishning buzlishi
|
Buning natijasida boshqalarga nisbatan bo‘yining past bo‘lishi, mushaklar massasining kamligi va kuchsizligi kuzatilishi mumkin
|
Aqliy qobiliyatining pastligi
|
Aqliy xarakterdagi buzilishlarga, masalan depressiyaga olib kelishi mumkin
|
Oziqlanish yetishmovchiligi qay darajada keng tarqalgan?
Oziqlanish yetishmovchiligi uchrashi xavfi ma’lum yoshlarda ko‘payadi, asosan bolalikda, homiladorlikda va emizikli davrda. Ko‘proq qariyalarda oziqlanish yetishmovchiligi uchrashi ko‘payadi, ayniqsa nogironlar uyida, qariyalar uyida yashovchilarda.
Oziqlanish yetishmovchiligi uchrash xavfi go‘daklikda, bolalikda, homiladorlikda va emizikli davrda oshadi.
Buyuk Britaniyada o‘tkazilgan tekshiruvlarga ko‘ra, kasalxonaga tushgan bemorlaning 1/3 qismi oziqlanish yetishmovchiligi uchrash xavfi bor insonlar guruhiga kiradi. Bundan tashqari, tekshiruvlar shuni ko‘rsatadiki, qariyalar uyiga tushgan insonlarning 10 tasidan 4tasi oziqlanish yetishmovchiligidan aziyat chekadi.
Oziqlanish yetishmovchiligini qanday davolash kerak?
Oziqlanish yetishmovchiligini keltirib chiqaruvchi kasallik mavjud bo‘lganda vrach ushbu kasallikni davolashi kerak. Bunday kasallik bo‘lmaganda esa, davolash asosan kunlik ovqat tarkibida foydali mahsulotlarning yetarli miqdorda organizmga tushishini ta’minlashi kerak.
Bunga quyidagi yo‘l bilan erishish mumkin:
Yuqori energetik qiymatga ega bo‘lgan mahsulotlarni ko‘paytirish, masalan, sariyog‘, sut, shakar
Odatiy ovqatlanish ratsionida yetmayotgan foydali moddalarni ko‘paytirish
Ovqat mahsulotlari yetishmovchiligida qo‘llaniluvchi mahsus qo‘shimchalarni ovqat tarkibiga qo‘shish
Salomatlikni mustahkamlash uchun ovqat tarkibida foydali moddalardan iborat to‘g‘ri ratsionga amal qilish kerak.
|