Elektrik signallar fizik signallardan bir qancha afzalliklari bilan
farq qiladi, masalan, ularni juda uzoq masofalarga uzatish uchun
oddiy texnik qurilmalardan foydalaniladi. Signalning tarqalish tezligi
yorug‘lik tezligiga yaqin. Elektrik signallar yordam ida xabarlarni
uzatishga
elektr aloqa deyiladi.
Aloqa tarmoqlari — aloqa tizimining
qism i b o ‘lib, m a ’lum belgi b o ‘yicha
ajratilgan va abonentlar
(foydalanuvchilar) orasida axborot almashinishga m o ‘ljallangan
aloqa uzellari va liniyalarining jamlanmasidir.
Aloqa uzeli — aloqani ta’minlash uchun boshqarish punktlarida,
obyektda (inshootlarda) yoki berilgan tumanda joylashtirilgan, aloqa
kuchlari va vositalarining tashkiliy-texnik birlashmasidir.
Aloqa liniyasi — birlamchi (transport) tarmoqning kanallari va
guruhiy traktlarini tashkil etishni ta’minlaydigan, yagona tarqalish
muhitiga, shuningdek, ularga xizmat ko‘rsatuvchi kuch va vositalarga
ega aloqa tizimi elementidir.
U zatiladigan xabarlarga bog‘liq holda turli bir qancha elektr
aloqa turlari mavjud, masalan: telefon,
telegraf, m a’lum otlarni
uzatish va hokazolar. Elektr aloqa signallarini uzatishni ta ’minlovchi
texnik qurilm alar majmuasiga
elektr aloqa tizimlari deyiladi. U za
tuvchi punktlardagi bunday tizimlarda axborot manbalaridan hosil
b o ‘lgan signallar, elektrik signallarga,
qabul qiluvchi punktda esa
talabgorlar qabul qila oladigan elektrik signallarga o ‘zgartiriladi.
U zatuvchi qismdagi elektrik signallarni shakllantiruvchi qurilma
uzatuvchi qismdagi
birlamchi o ‘zgartirgich, uning chiqishidagi sig-
nalga esa
birlamchi signal deyiladi. Shunga mos holda qabul qiluvchi
qurilmaga
qabul qiluvchi qismdagi birlamchi o ‘zgartirgich deyiladi.
Masalan, ovozni uzatishda birlamchi o ‘zgartirgich mikrofon, qabul
qiluvchi qismda esa birlam chi o ‘zgartirgich — telefon hisoblanadi.
U zatuvchi va qabul qiluvchi qismdagi birlam chi o ‘zgartirgichlar
oxirgi apparaturalar yoki oxirgi qurilm alar deb ham ataladi.
