|
Tema: Matematikalıq-metodikalıq sistemanıń tiykarǵı strukturalıq bólimleri: máqseti,mazmunı,formaları,usılları, oqıtıw quralları
|
| bet | 1/2 | | Sana | 09.06.2023 | | Hajmi | 27.85 Kb. | | #71409 |
Bog'liq Matematikalıq-metodikalıq sistemanıń tiykarǵı strukturalıq bólimleri zafar, Vliw arxitekturasi, 120-a guruh Tozaxo\'jaev Nizomiddin YURAK-QON TOMIR TIZIMI KASALLIKLARI BILAN KASALLANGAN BEMORLARNI PARVARISHI VA ULARNING NAZORATI, Odilov M - ohorlash tezis, 27-22 Odilov M - PedMahorat Mustaqil ish, 1681278483, 77, Mektepki shekemgi jastaǵı balalarǵa huqıqiy tálim beriw, portal.guldu.uz-Shamsiy va qamariy harflar, Ilim sotsial mádeniy qubılıs sıpatında( glossarıy), Химоя 2023 uzb .., tema, 222-226, ta-lim-to-g-risida-gi-qonunning-mazmun-mohiyati
Tema:Matematikalıq-metodikalıq sistemanıń tiykarǵı strukturalıq bólimleri:máqseti,mazmunı,formaları,usılları, oqıtıw quralları.
Joba :
1. Baslanǵısh klaslarda matematika oqıtıw metodikası pán retinde, pánleraro baylanıslılıǵı.
2. Metodikalıq sistemanıń tiykarǵı komponentleri: oqıtıw maqseti, mazmunı, formaları, metodları, quralları.
3. Baslanǵısh klaslarda matematika oqıtıwdıń tárbiyalıq, bilimlendiriwge tiyisli, rawajlantıratuǵın maqseti hám vasifalari.
1-joba
Mámleketimizde júz berip atırǵan sociallıq-ekonomikalıq munasábetler, Xalıq tálimi sistemasında bolıp atırǵan ózgerisler «Tálim tuwrısında»gi nızamda hám de «Kadrlar tayarlaw milliy programması»de kórsetip ótilgen sıyaqlı hár bir baslanǵısh klass oqıtıwshı aldına zárúrli wazıypa qóyılıp atır. Bul wazıypalar baslanǵısh tálim ushın tán buwınlardı ajıratıw imkaniyatın berediki, bul buwınlar túrme-túr oqıw pánleri programmalarında, oqıw jobalarında, sabaqlıqlarda tálimdiń engiziliwi hám de metodikalıq sistemasında qandayda bir tarmaqtı payda etiwi múmkin.
Mámleket tálim standartlarınıń anıq oqıw páni boyınsha emes, bálki bilimlendiriw tarawları boyınsha islep shıǵilıwıo'quv pánlerin variativ tańlaw tiykarında oqıw -metodikalıq kompleksler (programma, oqıw jobası, sabaqlıqlar ) ni jaratıw ushın keń múmkinshilikler ashıp beredi, sonıń menen birge, oqıw pánleraro baylanısıw hám bilimlerin muwapıqlastırıw principi tiykarında oqıw pánleriniń ishki baylanıslılıǵı hám pánleraro baylanısın támiyinlewge xızmet etedi.
Baslanǵısh klasslar oqıtıwshınıń metodikalıq -matematikalıq tayınlıǵı delingende biz onı ilimiy dúńyaǵa kózqaras tiykarında matematika oqıtıw metodikasın ulıwma pedagogikalıq -psixologiyalıq hám matematikalıq tayarlıq menen ajıralmas baylanısıwda tayarlanıwdı túsinemiz. Bunday tayarlanıw wazıypasına matematikadan baslanǵısh bilimlendiriw tarawında málim bilim hám uqıplardı iyelew hám balalardı oqıtıw arqalı tárbiyalawdı ózlestiriwi kiredi.
Metodikalıq -matematikalıq tayarlıq baslanǵısh klass oqıtıwshın tayarlawdıń strukturalıq bólegi bolıp, onıń bilimlendiriwge tiyisli-tárbiyalıq iskerliginen bóleklengen halda qaralıwı múmkin emes. Ekinshi tárepden, baslanǵısh klaslarda matematikanı oqıtıw birinshi basqısh bolıp tabıladı, yaǵnıy balalardı náwbettegi matematika stuldı ózlestiriwge tayarlaw basqıshı bolıp tabıladı. Matematikadan baslanǵısh tálimdiń bul eki tárepi (aspekti) (baslanǵısh tálimdiń strukturalıq bólegi hám matematikalıq tayınlıǵı ) metodikada óziniń múnásip hákisin tabıwı kerek.
Baslanǵısh matematika stul, bir tárepden, bilimler basqa tarawlarında paydalanıladı hám balalar oylawı rawajlanıwına járdem beredi. Usınıń menen baslanǵısh bilimler birden-bir kompleksin jaratadı, ekinshi tárepden zárúrli metodologik qıyallardı hám pikirlewdiń logikalıq dúzılıwların qáliplestiriwge jóneltirilgen boladı. 6 -10 jaslı balalarınıń pikirlew qábiletlerin qáliplesiwinde juwapker dáwir ekenligin psixologlar tastıyıq etiwgen. Mine sol balalıqta qáliplestirilmagan zatlardı keyinirek toltırıw júdá qıyın. Usınıń sebepinen baslanǵısh tálim metodikasınıń, atap aytqanda, matematikadan baslanǵısh tálim metodikasınıń oraylıq wazıypalarınan biri oqıtıwdıń jetkiliklishe joqarı rawajlantıratuǵın natiyjeliligin asırıwdı támiyinlewde oqıtıwdı balalardıń intellektual rawajlanıwlarına tásirinlerin jedellashtirishdan ibarat.
Áyne sol baslanǵısh klaslarda balalardıń intellektual rawajlanıwlarına tiykar solinishi sebepli baslanǵısh klass oqıtıwshı ushın oqıwshılardıń intellektual xızmetleri dárejesin hám múmkinshiliklerin biliw hám esapqa alıw ásirese zárúrli bolıp tabıladı. Kelesindegi ámeliy iskerlik ushın menshikli, ámeliy, laboratoriya jumıslarında matematikanı oqıtıw metodikası atqarılatuǵın jumıslar arqalı iyelenipdi.
Teoriyalıq bilimlerdi ámeliy shınıǵıwlarǵa tayarlanishda hám shınıǵıwlardıń ózinde oqıtıw ámeliyatında paydalanıw processinde júzege keletuǵın hár túrli metodikalıq máseleler hal etiliwi kerek.
Metodikalıq máseleler hár bir sabaqta júzege keledi, usınıń menen birge, ádetde olar bir bahalı sheshimge iye emes. Oqıtıwshı sabaqta júzege kelgen metodikalıq máseleniń usı oqıw jaǵday ushın eń jaramlı sheshiminiń tez tapa alıwı ushın bul tarawda jetkilikli dárejede tayarlıqqa ıyelew talap etiledi. Keltirilgen máseleler sabaqta ılajı bolǵanınsha túrli usıllar menen hal etiliwi kerek.
Baslanǵısh tálim metodikası oqıtıw quralı retinde ámeldegi didaktik oyınlar logika ilmi hám matematika noqatyi názerinen mazmunan jetkilikli emesligi sebepli didaktik oyınlardan paydalanıladı hám úyrenilgen materialdı tek bekkemlew quralı retinde paydalanıladı. Balalardı 6 -7 jastan oqıtıwdıń mazmunı hám usıllarında máseleler júzege keledi. Bul bog'cha -mekteplerde oqıtıw arqalı sheshiledi. Sanaqtı úyreniw, qosıw hám kóbeytiwdi birinshi basqıshda úyretiw (20 ishinde) baslanǵısh tálimdiń oraylıq wazıypası bolıp kelgen hám shundoq bolıp qaladı. Biraq, bul wazıypa birden-bir bolıp qalmastan, bálki ol balalardı matematikanı úyreniwge jáne de keńlew hám hár tárepleme tayarlaw jumısınıń strukturalıq bólegi bolıp qaladı. Bul eki tiykarǵı jol menen belgilenedi: 1) pedagogikalıq jol, yaǵnıy balalar pikirlewin qollanılatuǵın matematikalıq oy-pikirlerge tayarlaw ; 2) matematika jolı, yaǵnıy balalardı eń zárúrli matematikalıq túsiniklerdi hám bárinen burın natural san hám geometriyalıq forma túsiniklerin úyreniwge tayarlaw.
Bul matematikalıq bilimler sisteması málim usıllar (metodika ) arqalıo'quvchilarga jetkiziledi.
“Metodika” grekshe sóz bolıp, “metod” degeni “yo'l” bolıp esaplanadı.
Matematika metodikası pedagogika pánleri sistemasına kiretuǵın pedagogika pániniń tarmaǵı bolıp, jámiyet tárepinen qoyılǵan oqıtıw maqsetlerine muwapıq matematika oqıtıw nizamlıqların matematika rawajlandiriwdiń málim basqıshında qollanıw etedi. Oqıtıwda jańa maqsetlerdiń qoyılıwı matematika oqıtıw mazmunınıń tupten ózgeriwine alıp keldi.
Baslanǵısh klass oqıwshılarına matematikadan nátiyjeli tálim beriliwi ushın bolajaq oqıtıwshı baslanǵısh klasslar ushın islep chikarish matematika oqıtıw metodikası iyelep, tereń ózlestirip olmog'i zárúr.
Matematika baslanǵısh tálim metodikasınıń predmeti tómendegilerden ibarat :
1. Matematika oqıtıwdan názerde tutılǵan maqsetti tiykarlash (Ne ushın matematika oqıtıladı, uyretiledi).
2. Matematika oqıtıw mazmunın ilimiy islep shıǵıw (neni úyretiw) bir sistemaǵa kiltirilgan bilimler dárejesin oqıwshılardıń jas qásiyetlerine sáykes keletuǵın etip qanday bólistirilse, pán tiykarların úyreniwde izbe-izlik támiyinlenedi, oqıw jumıslarına oqıw shınıǵıwları beretuǵın júkleme jónge salıw etiledi, tálimdiń mazmunı oqıwshılardıń anıq bilim biliw múmkinshiliklerine sáykes keledi. 3. Oqıtıw metodların ilimiy islep shıǵıw (qanday oqıtıw kerek, yaǵnıy, oqıwshılar házirgi kúnde zárúr bolǵan ekonomikalıq bilimlerdi, ilmiy tájriybe, kónlikpelerdi hám intellektual iskerlik qábiletlerin iyelep alıwları ushın oqıw jumısları metodikası qanday bolıwı kerek?
4. Oqıtıw quralları - sabaqlıqlar, didaktik materiallar, kórsetpeli, qóllanbalar hám oqıw - texnikalıq qurallarından paydalanıw (ne járdeminde oqıtıw ).
5. Tálimdi shólkemlestiriwdi ilimiy islep shıǵıw. (sabaqtı hám tálimdiń sabaqtan tısqarı formaların qanday shólkemlestiriw)
Oqıtıw maqsetleri
Oqıtıw mazmunı oqıtıw formaları
Oqıtıw metodları
Oqıtıw quralları
Oqıtıwdıń maqseti, mazmunı, metodları, quralları hám formaları metodikalıq tárepleriniń tiykarǵı quramlarında quramalı, onı ayriqsha grafik menen súwretlew múmkin.
Matematika oqıtıw metodikası basqa pánler, bárinen burın, matematika páni - óziniń tayansh páni menen tıǵız baylanıslı.
Házirgi zaman matematikası natural san túsinigin tiykarlashda jıynaqlar teoriyasına tayanadi.
Baslanǵısh klasslar ushın mólsherlengen házirgi zaman matematika sabaqlıǵınıń birinshi ushın berilgen tómendegi tapsırmalarǵa dus kelamiz: “Suwretde neshe júk mashinası bolsa, bir qatarda sonsha ketekti bo'ya, suwretde neshe avtobus bolsa, 2-qatarda sonsha ketekti bo'ya».
Bunday tapsırmalardı orınlaw balalardı kórsetilgen jıynaqlar elementleri arasında óz-ara bir bahalı uyqaslıq ornatıwǵa odaydı, bul bolsa natural san túsinigin qáliplestiriwde zárúrli áhmiyetke iye.
MO'M ulıwma matematika metodikasına baylanıslı. Ulıwma matematika metodikası tárepinen belgilengen nizamlıqlar kishi jas daǵı oqıwshılardıń jas qásiyetlerin esapqa alǵan halda islep shıǵıladı. 2. Matematika metodikasınıń pedagogika hám psixologiya, pedagogikalıq texnologiya pánleri menen baylanısı. Baslanǵısh klass MO'M pedagogika hám jańa pedagogikalıq texnologiya páni menen tıǵız baylanıslı bolıp, onıń nizamlıqlarına tayanadi. MO'M menen pedagogika arasında óz-ara baylanısıw bar.
Bir tárepden, matematika metodikası pedagogikanıń ulıwma teoriyasına tayanadi hám sol tiykarda qáliplesedi. Bul hal matematika oqıtıw máselelerin sheshiwde metodikalıq hám teoriyalıq jaqınlasıwdıń bir pútkilligin támiyinleydi.
Ekinshi tárepden, pedagogika ulıwma nizamlıqların qáliplestiriwde menshikli metodikalar tárepinen erisilgen maǵlıwmatlarǵa tayanadi, bul onıń turmıslıqlıǵı hám anıqlıǵın támiyinleydi.
Sonday etip, pedagogika metodikalardıń anıq materialınan “azıqlanadi”, odan pedagogikalıq ulıwmalastırıwda paydalanıladı hám óz gezeginde metodikalardı islep shıǵıwda jollanba bolıp xızmet etedi.
Matematika metodikası pedagogika, psixologiya hám jas psixologiyasi menen baylanıslı. Baslanǵısh matematika metodikası tálimdiń basqa pán metodikaları (ana tili, tábiyattanıwlıq, súwret, miynet hám basqa pánler oqıtıw metodikası ) menen baylanıslı.
Oqıtıwda predmetlararo baylanısıwdı tuwrı ámelge asırıw ushın oqıtıwshı bunı esapqa alıwı júdá zárúrli bolıp tabıladı.
Ilimiy-izertlew metodları - bul nızamlı baylanısıwlardı, munasábetlerdi, baylanıslardı ornatıw hám ilimiy teoriyalerdi dúziw maqsetinde ilimiy informaciyalardı alıw usılları bolıp tabıladı.
Baqlaw, tájiriybe, mektep hújjetleri menen tanıstırıw, oqıwshılar jumısların úyreniw, sáwbet hám sorawnamalar ótkeriw ilimiy-pedagogikalıq izertlew metodları turine kiredi.
Sońǵı waqıtlarda matematikalıq hám kibernetik metodlardan, sonıń menen birge, matematekani oqıtıwda modellestiriw metodlarınan paydalanıw belgilengenler etińip atır.
Matematika metodikası tálim procesi menen baylanıslı bolǵan tómendegi úsh sorawǵa juwap beredi:
1. Ne ushın matematikanı úyreniw kerek? 2. Matematikadan nelerdi úyreniw kerek?
3. Matematikanı qanday úyreniw kerek?
Matematika metodikası haqqındaǵı túsinik birinshi bolıp Shveytsariyalıq pedagog matematikalıq G. Pestalosining 1803-jılda jazǵan “Sannı kórgezbeli úyreniw” shıǵarmasında bayanlaingan. Baslanǵısh tálim haqqında ullı oyshıl Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali Ibn Sino hám basqalar tálim hám tárbiya haqqındaǵı húr pikirlerinde baslanǵısh tálim tiykarların úyreniw máseleleri haqqında óz dáwirinde aldıńǵı ideyalardı alǵa súrgenler.
Baslanǵısh klaslarda matematikao'qitish metodikası pútkil pedagogikalıq izertlewlerde pedagogikalıq texnologiya, informaciya texnologiyaları jetiskenliklerinde qollanılatuǵın metodlardan paydalanadı. Baqlaw metodı - ádetdegi sharayatta baqlaw nátiyjelerin tiyislishe dizimnen ótkeriw menen pedagogikalıq processni tikkeley maqsetke jóneltirilgen halda aqıl etiwden ibarat.
Baqlaw anıq maqsetti gózlegen joba tiykarında uzaq hám jaqın waqıt aralıǵinda dawam etedi. Baqlaw tutas yamasa tańlanma bolıwı múmkin.
Tutas baqlawda keńlew alınǵan hádiyse (mısalı, matematika sabaqlarında kishi jas daǵı oqıwshılardıń biliw xızmetleri) tańlanma baqlawda kishi-kishi kólem degi hádiyseler (mısalı, matematika sabaqlarında oqıwshılardıń ózbetinshe jumısları ) baqlanadı.
Tájiriybe - bul da baqlaw esaplanıp, arnawlı tashkil etilgen, izertlewshi tárepinen qadaǵalaw etip turılatuǵın hám sistemalı túrde ózgertirip turılatuǵın sharayatta ótkeriledi.
Tájiriybe nátiyjelerin analiz qılıw salıstırıwlaw metodı menen ótkeriledi. Pedagogikalıq izertlewde sáwbet metodınan da paydalanıwı múmkin.
Izertlewdiń maqset hám wazıypaların ayqın anıqlaw, onıń teoriyalıq tiykarları hám principlerıni islep chig'arish, jumısshı boljaw dúziw, baslanǵısh klaslarda matematika Oqıtıw metodikasınıń qáliplesiwinde tiykarǵı kriteryalar esaplanadı.
2-joba
«Metod» termini grekshe «methodos — izertlew yamasa biliw jolı, teoriya, táliymat» sózinen kelip shıqqan bolıp — izertlew jolı, liaqiqalga ifililisli, bilisli, liarakaf qılıw jolları, kutilayotgan nátiyjege erisiw usılı mánisin ańlatadı. Metod degende voqyelik- ni ámeliy yamasa teoriyalıq o'zlashlirish usılları túsiniledi. Iskerliginiń lurli iskerlik tarawıların úyreniwdi qamtıp alǵanı halda ilimiy biliw jáne onıń usılları metodikadıń tiykarǵı baǵdarı bolıp tabıladı. Ol jaǵdayda tálim hám larbiya beriw usılları tiykarǵı orında turadı. Metod — oqıtıwshı bi-lan oqıwshı -studentlerdiń tálim-tárbiyadan qoyılǵan maqsetke erisiwge qaratılǵan tártipke salınǵan, sistemalastırılgan iskerlik bolıp tabıladı.
Metod asa serqirra bolıp, júdá kóp komponentlerdi jıynaydı. Onıń qırlarına : tálim-tárbiyanıń maqseti; oqıtıwshı tańlaǵan maqsetke jetiw usılları ; oqıtıwshı menen oqıwshı - studentlerdiń sheriklik qılıw jolları ; tálim maqsetin anıq oqıw materialı mazmunında ańlatıw ; tálim-tárbiya procesiniń (nızam, nizamlıqlar, principler) mantig'i; informaciyalar deregi; oqıtıwshınıń uqıpı ; tálim-tárbiya procesi urıs qatnasıwshısılarınıń aktivligi; oqıtıw quralları hám usılları sisteması hám basqalardı jazıw múmkin. Quramalılıǵı ushın da metodtı birden-bir mániske iye tárzde ańlatıw qıyın. Sol sebepli metoddıń mazmun-mánisin, sapaların ápiwayılastırılgan variant daǵı tariyplerde beriwge tuwrı keledi.
Oqıtıw metodlarınıń serqirraligi, quramalı dúzılıwǵa iye ekenligi oǵan túrli tárepten jantasıwlarda óz ańlatpasın1 tabadı. P. Podlasiyning pikrine qaraǵanda, metod -processtiń ózegi, joybarlastırılǵan maqsetti juwmaqlawshı nátiyje menen baylaw buwın. Onıń «Maqset — mazmun — metodlar — sırtqı kórinisler - oqıtıw quralları» sistemasındaǵı roli sheshiwshidir1. Pedagogikalıq ámeliyatda, dástúrge muwapıq, oqıw - tárbiyalıq maqsetlerge erisiw ushın qollanilayotgan, tártipke salınǵan iskerlik usılı metod dep túsiniledi. Bunda oqıtıwshınıń oqıtıw iskerligi usılları menen oqıwshınıń oqıw iskerliginiń usılları bir-birine baylanıslılıǵı aytnadı. 0'qitish metodı tómendegishe xarakterlenedi: oqıtıwdıń maqseti, ózlestiriw usılı^ oqıw procesi urıs qatnasıwshısıları (oqıtıwshı -; oqıwshı, student) dıń óz-ara munasábeti. Ekinshi tárepden, subyektiv xarakterge iye bolıp, ol pedagog shaxsı, oqıwshı -studentlerdiń ayriqsha tárepleri, anıq sharayat menen belgilenedi, Metodlardıń obiektiv hám de subyektiv xarakteri haqqındaǵı pikirler túrme-túr bolıp tabıladı. Metodlardıń obiektiv xarakterin pútkilley biykar etip, onı tolıq subyektiv xarakterge iye, sol sebepli de tákirarlanmas bolıp tabıladı, ol hár bir pedagogdıń ijodi formasında júzege shıǵadı, degen pikir bildiruvchilardan tartıp, onıń birotala hákisi bolǵan, talshıq obiektiv xarakterge iye deydiganlar da bar. Haqıyqat, ádetde, barlıq pikirlerdiń ortasında tug 'Uadi. Áyne hámme metodlar ushın mudami ulıwma bolǵan obiektiv tárepi, didaktika teoriyası, kóp jaǵdaylarda bolsa eń jaqsı bolǵan ámeliyat jolları usınıs etiledi. Metodlardıń obiektiv táreplerinde barlıq didaktik qaǵıydalar, nızamlar, principler, tariypler, mazmun pútkilliginiń turaqlı komponentleri, oqıw iskerliginiń formalarına tán bolǵan ulıwma tárepler sawlelenedi. Metodlardıń subyektiv tárepi pedagog shaxsı, onıń uqıpı, tálim alıwshılardıń ayriqshalıǵı hám anıq jaǵdayǵa baylanıslı. Sabaq procesi hár eki tárep bir pútkil bolıp, birlesken halda shólkemlestiriledi. Onıń ámeliy ańlatpası qoyılǵan maqsetke ko' ra kúyewi- shilgan nátiyjede óz hákisin tabadı. Metodlardıń obiektiv tárepin didaktik princip noqatyi názerinen aytıw, onıń teoriyasın
Tárbiyalaw funksiyası :
Oqıw materialın úyreniw, ózlestiriw procesine ǵárezsiz qaraw, pikirlew, shıdamlılıq qásiyetleri, etikalıq, ruwxıy qarawlar - dıń qáliplesiwine alıp keledi.
Bilim alıwǵa shaqırıq etiw, qálew, qálew oyatıw funksiyası :
Metodlar studentlerdi bilim alıwǵa shaqırıq etiwshi qural esaplanadı. Tiykarǵı, geyde biliwge qızıqtiruvchi, qálew, qálew tuwdıratuǵın birden-bir stimulyator wazıypasın atqaradı.
Qadaǵalaw funksiyası :
Metodlar járdeminde oqıtıwshı oqıwshı, studentlerdiń bilimin qadaǵalaw etipgine qalmay, oqıw procesi nátiyjelerine kóre oǵan zárúr ózgertiwler kiritedi. Sabaq processindegi metodlar qуllaw mъmkinshiliklerine kуre tуmen- dagi sapalardэ уz ishine aladэ :
Sabaq уtiwdin ulэwma metodlarэ barlэq pбnlerdi ъyreniwde qollanэladэ. Mэsalэ, soraw -juwap, sбwbet, tarqatpa materiallardan paydalanэw sэyaqlэlar.
Ayэrэm metodlardэ bolsa mбlim gruppa pбnlerdi oqэtэwdagina qуllaw mъmkin. Bular?a mбsele sheshiw, tartэs kiredi.
Menshikli metodlar tek ayэrэm alэn?an pбnni ъyreniwde qollanэlatu?эn metodlar yamasa usэllar bolэp, ol ъyrenilip atэr?an pбnnin уzgeshelikinen kelip shэ?эp qollanэladэ.
3-joba
Hбzirgi waqэtta ilimiy-texnika rawajlanэwэ бsirinde matematika zбrъrli rol oynaydэ. sol sebepli keyingi on jэllэqlarda mektep matematikasэn bir neshe ret programmasэna уzgerisler kirgizildi.jana DTS hбm programma boyэnsha matematikadan jana metodikalэq sistema islep shэ?эldэ. matematika oqэtэw metodikasэ bбrinen burэn kishi jas da?э oqэwshэlardэ ulэwma sistemada oqэtэw hбm tбrbiyalaw wazэypasэn qуyadэ.
Ulэwma metodika baslan?эsh klass matematikasэnэn mazmunэn hбm dъzilisin ashэp beredi, hбr bir bуlimdi oqэtэwdэn ayriqsha menshikli metodlarэn uyretedi.
Menshikli metodika matematika oqэtэwdэn tiykarlan?an metodlarэn hбm oqэtэw formalarэn, sonэn menen birge oqэw xэzmetlerin shуlkemlestiriw jollarэn kуrsetedi. ekenin aytэw kerek oqэtэw tбrbiyalaw menen baylanэslэ. metodika oqэtэwdэ tбrbiyalaw menen qosэp aparэw jollarэn uyretedi.
Baslan?эsh matematika oqэtэw metodikasэ bir neshe pбnler menen bekkem baylanэslэ.
1. Oqэtэw hasasэ bol?an matematika menen.
2. Ulэwma pedagogika.
3. Jas dбwirleri psixologiyasi, pedagogikalэq psixologiya.
4. Basqa oqэtэw metodikalarэ menen (ana tili, miynet,... ). Baslanǵısh matematika oqıtıw stul oqıw predmetine aynalǵan.
Baslanǵısh matematika oqıtıw metodikasınıń oqıtıw wazıypaları :
1. Tálim-tárbiyalıq hám ámeliy wazıypalardı ámelge asırıwı,
2. Teoriyalıq bilimler sistemasın úyreniw procesin kórsetip beriwi kerek.
3. Oqıwshılardıń sociallıq-siyasiy dúnyaǵa kóz qarasın qáliplestiriw jolların úyretiwi kerek.
4. Insandı tárbiyalaw wazıypasın kórsetip beredi.
5. Matematika oqıtıw processinde insandı miynetti súyiwge, óziniń salawatı, bir-birine húrmeti sıyaqlı pazıyletlerin tárbiyalawdı kórsetip beredi.
6. Oqıtıw metodikası I-Iv klasslar matematikasınıń dawamı bolǵan v-vI klass matematikası mazmunı menen baylanıstırıp oqıtıwdı kórsetedi.
Baslanǵısh matematika stuldıń wazıypası mektep aldına qoyılǵan “oqıwshılarǵa pán tiykarlarınan puqta bilim beriwde jańa pedagogikalıq texnologiyalardan paydalanıw, olarda házirgi zaman sociallıq-ekonomikalıq bilimlerdi beriw, turmısqa, kásiplerdi sanalı tańlawǵa úyretiw” sıyaqlı wazıypalardı sheshiwde járdem beriwden ibarat.
Sonday etip, basqa hár qanday oqıw predmeti sıyaqlı matematika baslanǵısh stul matematika oqıtıwdıń maqseti tómendegi úsh faktor menen belgilenedi:
1. Matematika oqıtıwdıń ulıwma bilim beriwiy maqseti.
2. Matematika oqıtıwdıń tárbiyalıq maqseti.
3. Matematika oqıtıwdıń ámeliy maqseti.
Matematika oqıtıwdıń ulıwma bilim beriwiy maqseti óz aldına tómendegi wazıypalardı qóyadı :
a) oqıwshılarǵa málim bir programma tiykarında matematikalıq bilimler sistemasın beriw. Bul bilimler sisteması pán retindegi matematika tuwrısında oqıwshılarǵa jetkilikli dárejede sıpatlama beriwi, olardı matematika pániniń joqarı bólimlerin úyreniwge tayarlawı kerek.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Tema: Matematikalıq-metodikalıq sistemanıń tiykarǵı strukturalıq bólimleri: máqseti,mazmunı,formaları,usılları, oqıtıw quralları
|
